>>> Wysłuchaj audycji na stronie podcastowej Polskiego Radia
Pojawił się nowy „Nowy Kolberg” - Pieśni kurpiowskie. To trzytomowe wydawnictwo IS PAN pod redakcją dr Weroniki Grozdew-Kołacińskiej, która opowiada o powstaniu tych tomów, tzw. Nowego Kolberga, wieloletnich i niezakończonych badaniach muzyki tradycyjnej w Puszczy Zielonej i Białej. Rozmawiamy o wyjątkowych cechach muzyki kurpiowskiej i sprzyjających okolicznościach jej zachowania.
Maria Baliszewska i Weronika Grozdew-Kołacińska w studiu Dwójki
„Nowy Kolberg”
„Nowy Kolberg” a właściwie „Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały” to seria zainicjowana przez Ludwika Bielawskiego. Pierwszy tom - Kujawy - pojawił się w 1974 roku. Kurpie - tom szósty - ukazuje się pół wieku później, a praca nad nim trwała wiele lat...
- Praca nad „Kurpiami” miała kilka etapów. Po pierwsze, same zbiory. Były gromadzone od 1952 roku, później obozy studenckie pod kierownictwem Mariana Sobieskiego w latach 60. oraz nagrania Jana Stęszewskiego, Grażyny Dąbrowskiej i Piotra Dahliga, które cały czas trwają. Bazą były materiały zebrane w czasie Akcji Zbierania Folkloru, ale znajdziemy też najnowsze, z 2020 roku, okresu, gdy prace nad „Kurpiami” już trwały.
Kolejny etap to wybór repertuaru spośród tysięcy nagrań. Wybrały go Weronika Grozdew-Kołacińska z Barbarą Śnieżek, korzystając przy tym z prac Zofii Jaworskiej i Jana Stęszewskiego.
Następny krok - opracowywanie transkrypcji, zarówno nutowych, jak i tekstowych. Ideą wydawnictwa jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie dialektu i muzyki. „Wierne przetranskrybowanie tekstu czy muzyki jest karkołomnym zadaniem. I chyba niemożliwe jest uchwycenie wszystkiego. Niemniej jednak staramy się”, wskazuje Grozdew-Kołacińska, podkreślając także zmiany w podejściu do transkrypcji, jakie zaszły przez pół wieku.
Archaiczne Kurpie
Na Kurpiach zachowały się archaiczne formy śpiewu: ornamentyka, emisja głosu, glissanda, swobodna struktura rytmiczna, apokopy to tylko niektóre z elementów pieśni kurpiowskich. Samej ornamentyce autorzy poświęcili osobny rozdział. W zbiorze znalazły się też rozdziały dotyczące języka (Maria Weronika Kmoch) czy etnografii.
Trzy tomy poświęcone Kurpiom obejmują: Pieśni obrzędowe doroczne, Pieśni obrzędowe rodzinne oraz piesni powszechne (miłosne i ballady).
Konferencja Dziedzictwo Muzyki Tradycyjnej
Konferencja w Celejowie „Dziedzictwo Muzyki Tradycyjnej” organizowana przez Fundację ETNO lubelskich etnologów i etnomuzykologów. O celach fundacji mówi Andrzej Osuch, towarzyszą mu przykłady muzyków uczestniczących w konferencji - kapeli Szymańskiego i tria Bojków z Warmii.
Bolesław Leśmian - nowa płyta Anny Riveiro pieśniarki znanej z wykonywania pieśni serfadyjskich i nie tylko, a to jej kompozycje do wierszy Leśmiana. Mówi o powstaniu płyty i swoich inspiracjach Leśmianem.
***
Tytuł audycji: Źródła
Prowadziła: Maria Baliszewska
Gościni: Weronika Grozdew-Kołacińska
Data emisji: 17.11.2025
Godzina emisji: 12.00
mg
