Wierzono, że opowieści i zapadająca stopniowo ciemność są zaproszeniem dla złych duchów, które miały ujawniać się po zgaszeniu ostatniej świecy.
>>> Posłuchaj audycji na platformie podcasty.polskieradio.pl
Do zwyczaju Hyaku-monogatari nawiązują nasze spotkania przy radioodbiorniku spod znaku #NocnaStrefaGrozy. W audycji powrócimy do opowieści o japońskich demonach i duchach zwanych Yokai - m.in. za sprawą niezwykłej płyty, do której ilustracje stworzył sam Shigeru Mizuki. Słynny mangaka dzieli się na niej taką oto historią:
Jeśli podzielimy świat na świat widzialny i świat niewidzialny, to Yokai bez wątpienia należą do tego drugiego. Od dzieciństwa nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że taki świat niewidzialny naprawdę istnieje. Zafascynowany byłem piekłem, rajem, zjawiskami paranormalnymi, czwartym wymiarem i wszystkimi tymi sferami, których nie sposób zobaczyć ani dotknąć. A ponieważ nie da się ich posmakować jak cukierka, budziły we mnie poczucie frustracji – jak coś, co wymyka się zmysłom, choć przecież musi być prawdziwe. Zacząłem więc rysować potwory, by rozładować tę frustrację, lecz wciąż czułem, że brakuje mi czegoś, co pozwoliłoby naprawdę je usłyszeć. I pewnego dnia pojawił się tajemniczy dżentelmen – wyglądał jak potwór z moich rysunków – i poprosił, żebym posłuchał utworu, który skomponował. Nosił tytuł Kappa.
Byłem głęboko poruszony tą muzyką – zupełnie inną od wszystkiego, co wcześniej słyszałem. I to wcale nie dlatego, że jej twórca przypominał Kappę. To był dźwięk potwora, którego szukałem przez całe lata. Brzmienie z innego wymiaru – nieznane, dziwne, a zarazem znajome. Tokihiko Morishita – ów tajemniczy dżentelmen, a raczej geniusz o wyglądzie kappy – napisał także wiele innych muzycznych portretów Yokai. Dzięki nim mogłem wreszcie przekroczyć granicę i wejść do niewidzialnego świata, o którym marzyłem przez tyle lat. Przez krótką chwilę czułem się tak, jakbym wrócił do domu. Świat, który nie jest światem realnym, codziennym – to właśnie ten świat, w którym naprawdę powinny żyć nasze serca.
W czwartkową jesienną noc, przy deszczu i księżycu, przywoływałem opowieści o duchach i fantastycznych stworach z różnych kultur świata. Odwiedziliśmy nie tylko Japonię, ale też Tajlandię, Meksyk i rejony kultury słowiańskiej. A zaczęiśmy od polowania na czerwone liście. "Momijigari" to japoński zwyczaj podziwiania urody jesiennych drzew. W pierwszej części audycji zapolowaliśmy na jesienną muzykę, przywołując nastrój pięknej melancholii.
Krzysztof Dziuba
Playlista audycji:
1.Tsunekichi Suzuki – Yakubyou no kami [„Zeigo”, off note 2006]
2.Meitei – Sazanami [LP „Kwaidan”, Evening Chants 2020]
3.Meitei – Curio [LP „Kwaidan”, Evening Chants 2020]
4.Old Saw – Song for Paloma [„The Wringing Cloth”, Lobby Art Editions 2025]
5.Lauri Porra – Toffle’s Lonely Hours [„Toffle’s Lonely Hours”, Sony 2025]
6.Mio Fou – Picasso no ao [„Mio Fou”, Japan Record 1984]
7.Aragon – Ayatori [LP „Aragon”, Invitation 1985]
8.Cukor Bila Smert' - The Great Hen-Yuan' River [LP „Even The Forest Hums: Ukrainian Sonic Archives 1971-1996”, Light In The Attic Records 2024]
9.Hidehiko Urayama & Yoko Kumagai – Yumeno Naka [„Yumemiruyouni Nemuritai”, Polydor 1986]
10.Moe Kamura – Yumemiruyouni Nemuritai [„Yumemiruyouni Nemuritai”, Polydor 1986]
11.Hidehiko Urayama & Yoko Kumagai & Moe Kamura – Tsukishimatei [„Yumemiruyouni Nemuritai”, Polydor 1986]
12.Moe Kamura – M Pate Shoukai [„Yumemiruyouni Nemuritai”, Polydor 1986]
13.Hidehiko Urayama & Yoko Kumagai – Sakurano Theme [„Yumemiruyouni Nemuritai”, Polydor 1986]
14.Sam Gendel – My Boy Keon [„Run Club”, Sam Gendel 2025]
15.Tokihiko Morishita – Kappa [LP „Yokai Genso”, Victor 1978]
16.AQ! Ishii, Hiroko Taniyama – Hanja no on'na) [„Kusunoki Gekijou”, Futureland 1988]
17.Tokihiko Morishita – Betobeto San [LP „Yokai Genso”, Victor 1978]
18.Meitei – Jizo [LP „Kwaidan”, Evening Chants 2020]
19.Meitei – Moryo [LP „Kwaidan”, Evening Chants 2020]
20.Mito del Desierto - Larva ella que trastorna [„Anthology Of Experimental Music From Mexico”, Unexplained Sounds Group 2020]
21.Chavela Vargas – La Llorona [„Cupaima”, Tropical Music 2007]
22.Signal to Noise Ratio feat. Maya Baczyńska – Pozornie w lesie nic się nie dzieje [„Poszycie”, Signal to Noise Ratio 2025]
Okładki płyt, których słuchaliśmy w audycji
***
Tytuł audycji: Nocna strefa
Prowadzenie: Krzysztof Dziuba
Data emisji: 6.11.2025
Godz. emisji: 23.00
pg
