Pamięć o Jadwidze Stańczakowej

Ostatnia aktualizacja: 14.07.2025 08:40
Miron Białoszewski nazywał ją "dalekoczujką", "skórowidzką" lub "duszo-rójką". Jadwiga Stańczakowa była poetką, prozaiczką i dziennikarką. Uwielbiała muzykę, medytacje i samotność. Jako niewidoma literatka była jedną z prekursorek pisania o niepełnosprawności, ale też i o depresji, z którą borykała się wiele lat, praktycznie do końca życia.
Zdjęcie Jadwigi Stańczakowej zdobiące grafikę promującą Festiwal Sztuki Kobiet Persona 2025
Zdjęcie Jadwigi Stańczakowej zdobiące grafikę promującą Festiwal Sztuki Kobiet Persona 2025 Foto: Festiwal Sztuki Kobiet Persona/ mat.prom.

Pamięć o Jadwidze Stańczakowej, niezwykłej kobiecie przywrócił film "Parę osób, mały czas" w reżyserii Andrzeja Barańskiego, książka Justyny Sobolewskiej "Jadwiga. Opowieść o Stańczakowej" czy "Poezje i prozinki" autorstwa samej Jadwigi Stańczakowej.

>>> Posłuchaj audycji "Rozmowy na lato" 

Jadwiga Stańczakowa - jedna z prekursorek pisania o niepełnosprawności 

Jadwiga Stańczakowa była prozaiczką i poetką, określaną jako "ociemniała". Urodziła się w Warszawie, gdzie przeżyła okupację. Udało się jej wydostać z getta wraz z rodzicami. Po wojnie pracowała jako dziennikarka w "Głosie Ludu" oraz "Dzienniku Bałtyckim". W 1948 roku całkowicie straciła wzrok. Została redaktor naczelną czasopisma "Pochodnia".

Jej twórczość literacka zaczęła się od cyklu felietonów radiowych. Wydała także zbiory krótkich opowiadań – "Ślepak", "Przejścia" czy "Boicie się czarnego ptaka". Przyjaźniła się z Mironem Białoszewskim. Była sekretarką poety. Wspólnie napisali "Dziennik we dwoje". Do opublikowanych tomików wierszy jej autorstwa należą m.in. "Niewidoma" (1979), "Magia niewidzenia" (1984), "Depresje i wróżby" (1984), "Na żywo" (1987), "Ziemia-kosmos" (1990), "Refugium" (1991) czy "Japońska wiśnia" (1992).

Pamięć o Jadwidze Stańczakowej

Niedawno w Mazowieckim Instytucie Kultury premierę swoją miał monogram  "Jadwiga" Piotra Rowickiego w reż. Anny Gryszkówny i wykonaniu Agnieszki Przepiórskiej. Twórczynie przedstawienia tandem reżyserko- aktorski Anną Gryszkówna i Agnieszka Przepiórska były bohaterkami rozmów na lato. Usłyszyeliśmy też głos bohaterki audycji z rodzinnego archiwum Justyny Sobolewskiej. 

***

Tytuł audycji: Rozmowy na lato

Przygotowanie: Monika Pilch

Data emisji: 11.07.2025

Godzina emisji: 22.00