Historia

Zdobycie Berlina oznaczało koniec wojny

Ostatnia aktualizacja: 02.05.2024 05:50
2 maja 1945 roku Armia Czerwona wraz z oddziałami 1. Armii Wojska Polskiego zdobyła Berlin. Polacy zawiesili sztandar na kolumnie Siegessäule.
Zdobycie Berlina - żołnierze radzieccy wywieszają flagę ZSRR na balkonie Hotelu Adlon, w tle Brama Brandenburska.
Zdobycie Berlina - żołnierze radzieccy wywieszają flagę ZSRR na balkonie Hotelu Adlon, w tle Brama Brandenburska. Foto: Bundesarchiv/Wikimedia Commons

Kulisy taktyki Stalina w bitwie o Berlin zdradził prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po najnowszej historii ZSRR", nadanej w październiku 1997 roku.

Front wschodni

- W 1944 roku wojna na Wschodzie była definitywnie rozstrzygnięta, nikt nie miał co do tego żadnych wątpliwości - komentował historyk. - Niemcy, zwłaszcza latem 1944 roku, kiedy otwarto drugi front, nie były w stanie powstrzymać potężnych uderzeń Armii Czerwonej na froncie wschodnim i zarazem zabezpieczyć w odpowiedni sposób swoich granic zachodnich przed ofensywą aliantów.

Prof. Paweł Wieczorkiewicz mówił o tym, że w czerwcu 1944 roku generałowie niemieccy zdawali sobie sprawę z powagi sytuacji. Uważali, że jedyną szansą na powstrzymanie Armii Czerwonej przed ofensywą byłoby ściągnięcie sił z całej Europy południowej i zachodniej na front wschodni.

Ofensywa aliantów na Zachodzie

Ale w styczniu 1945 roku wojska radzieckie stały już nad Odrą. W tym czasie Hitler podjął ostatnią, rozpaczliwą walkę na froncie zachodnim w Ardenach. Mimo początkowych sukcesów, zakończyła się ona klęską Niemiec.

Radziecka
Radziecka artyleria ostrzeliwuje pozycje niemieckie podczas walk o wzgórza Seelow, 1945 r. Fot. Wikipedia/domena publiczna

- Sowieci w bitwie o Berlin zgromadzili niespotykane dotąd ilości sprzętu – mówił historyk - przede wszystkim artylerii i wojsk pancernych, które ogniem na wprost, z najbliższych odległości rozbijały poszczególne linie oporu.

Apel Goebbelsa

Ofensywa na Berlin ruszyła 16 kwietnia 1945. Trzy dni później w niemieckim radiu przemawiał Joseph Goebbels:

- Naród niemiecki musi wygrać tę próbę, inaczej zasłuży na bytowanie, którego powstydziłyby się najprymitywniejsze ludy Afryki – słyszymy w audycji. - Bezgraniczna wierność dla Führera – oto co pokażemy wrogiemu światu. Można nas zranić, ale nie zabić, uderzyć do krwi, ale nie powalić.

Berlin zdobyty

25 kwietnia Berlin został okrążony. Zaciekły opór ze strony sił niemieckich broniących miasta okazał się bezcelowy. Był przełamywany masą żołnierza i siłą ognia. 2 maja 1945 Berlin został zdobyty.

- Działając w imieniu najwyższego dowództwa niemieckiego, ogłaszamy bezwarunkową kapitulację wszystkich naszych jednostek na lądzie, morzu i w powietrzu, jak również wszystkich pozostałych sił zbrojnych, które do tej pory znajdują się pod niemieckimi rozkazami, kapitulację wobec naczelnego dowództwa Armii Czerwonej i równocześnie wobec naczelnego dowództwa zjednoczonych sił alianckich - głosił komunikat Wehrmachtu nadany w radiu.

Powtórka z kapitulacji

7 maja Niemcy w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych, dowodzonych przez gen. Dwighta Eisenhowera w Reims we Francji, podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji przed przedstawicielami armii USA i Wspólnoty Brytyjskiej. Stalin zażądał, aby akt ten powtórzyć. Stało się to 8 maja.

- Akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec, który tak często pokazywały kroniki filmowe, był de facto powtórką, teatralną inscenizacją dokonaną na potrzeby propagandy sowieckiej, dokonaną dla zadowolenia miłości własnej Stalina - mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz. - Chodziło o to, żeby w roli głównego mocarstwa, gospodarza imprezy występował Związek Sowiecki, a nie mocarstwa zachodnie.


Posłuchaj
09:44 Zdobycie Berlina - Dźwiękowy przewodnik.mp3 Marsz na Berlin - komentarz historyka prof. Pawła Wieczorkiewicza. Audycja Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej". (PR, 24.10.1997)

 

bs/im

Czytaj także

Kapitulacja III Rzeszy - wydarzenie, które zakończyło II wojnę światową

Ostatnia aktualizacja: 08.05.2024 06:00
7 maja 1945 roku o godzinie 02:41 w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych generała Dwighta Eisenhowera we francuskim Reims, III Rzesza podpisała bezwarunkową kapitulację. Dokument wszedł w życie dzień później o godzinie 23:01 czasu środkowoeuropejskiego. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Apogeum zaplanowanej zagłady Żydów, czyli akcja "Reinhardt"

Ostatnia aktualizacja: 16.03.2024 05:55
82 lata temu rozpoczęła się akcja "Reinhardt", czyli zaplanowana przez niemieckich nazistów zagłada Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa. W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację lubelskiego getta, wysyłając pierwsze transporty Żydów do obozu zagłady w Bełżcu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

BMW, Porsche, Volkswagen czy Dr. Oetker. Po przeczytaniu książki "Nazistowscy miliarderzy" już nie zechcesz kupić ich produktów

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2023 10:05
Książka "Nazistowscy miliarderzy" Davida de Jonga opisująca historie niemieckich bogatych rodów, które stoją za takimi korporacjami jak m.in. BMW, Porsche czy Dr. Oetker dowodzi, że ci ludzie zarabiali miliardy na potwornościach popełnianych przez machinę Hitlera. "W Trzeciej Rzeszy wszyscy oni należeli do NSDAP, do SS albo do obu tych organizacji" - pisze o niemieckich bogaczach autor publikacji, holenderski dziennikarz. Książka ukaże się także w Polsce.
rozwiń zwiń