Co czujemy w powietrzu w marcu? "Wiosna ma zapach śmierci"

Ostatnia aktualizacja: 28.03.2023 19:00
Mówi się, że "wiosnę czuć w powietrzu". Oznakami jej nadejścia są kwitnące kwiaty, delikatne powiewy wiatru i krople deszczu. Ale nie tylko. - Za specyficzny zapach wiosny odpowiada geosmina. To rodzaj alkoholu, który wydzielają umierające bakterie - mówiła Dorota Szubierajska z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Skąd się bierze zapach wiosny?
Skąd się bierze zapach wiosny? Foto: shutterstock.com/doroninanatalie4

Wyjątkowy, upajający aromat wiosny, na który wielu z nas czeka cały rok, to charakterystyczna woń związku chemicznego, zwanego geosminą. Paradoksalnie wiosna ma zapach śmierci. - Wrażliwe nosy wyczuwają po wiosennym deszczu specyficzny zapach mokrej ziemi, zbutwiałych liści - mówiła Dorota Szubierajska z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. - Bierze się on z bakterii, które żyją w glebie. Jeśli są okresy suszy, te bakterie umierają, a gdy nadchodzą deszcze, ich truchła wydzielają geosminę - tłumaczyła ekspert. - To też zapach wyczuwalny w starych piwnicach. 

Ów zapach najbardziej intensywny jest m.in. na polach uprawnych. - Miesza się tam z obornikiem i jest wręcz ekstremalny - mówiła ekspert. To, że dziś tak wyraziście czujemy geosminę, może wynikać z ewolucji naszych potrzeb. - Dawniej tzw. przednówek wiosenny był okresem, gdy ludzie mieli już ostatki zapasów pożywienia po zimie. Wtedy ich powonienie wyostrzało się i wyczuwali młode, kiełkujące rośliny, które dawało się już spożyć. 

Posłuchaj
04:17 _PR4_AAC 2023_03_28-12-29-20.mp3 Skąd bierze się charakterystyczny zapach wiosny? (Stacja Nauka/Czwórka) 

Geosmina wyczuwalna jest także w rybach. - Produkują ją sinice, które bytują w środowisku wodnym. Związki te odkładają się potem w tkankach ryb słodkowodnych żyjących przy dnie, na przykład karpi. Dlatego niektóre z nich mają nieprzyjemny zapach mułu. By pozbyć się tej woni, skrapiano rybę sokiem z cytryny i tak robimy to do dziś - tłumaczyła prowadząca audycję Oliwia Krettek

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Oliwia Krettek

Materiał przygotował: Jędrzej Rosiewicz

Data emisji: 28.03.2023

Godzina emisji: 12.14


Zobacz więcej na temat: Czwórka wiosna Oliwia Krettek
Czytaj także

Produkty przyjazne planecie. Nadzieja czy "zielona ściema"?

Ostatnia aktualizacja: 28.03.2023 12:00
Na sklepowych półkach jest wiele produktów z zielonymi metkami, oznakowanych jako przyjazne środowisku, powstałe z recyklingu itp. Czasami jest to jedynie chwyt marketingowy, czyli "zielona ściema". Greenwashing może dotyczyć produktów w sklepach, ale też biletów na samolot czy węgla. 
rozwiń zwiń