Matura 2021. Matura z historii - starożytność i średniowiecze (powtórka)

Wojny grecko-perskie, spartański model wychowania, idea imperium rzymskiego, osiągnięcia cesarstwa bizantyjskiego, kultura państwa Franków, spór o inwestyturę, państwo polskie od Mieszka I do Władysława Jagiełły - zapraszamy na przedmaturalną powtórkę z historii z Polskim Radiem!

Nauka w domu w Szczecinie, 13 bm. Ze względu na epidemię koronawirusa, szkoły w Polsce zostały zamknięte na dwa tygodnie. Uczniowie przebywający w domach, dostają od swoich nauczycieli zadania do wykonania przez internet. Szczecin, marzec 2020

Foto: PAP/Marcin Bielecki

Poniżej prezentujemy artykuły i serwisy historyczne, które pomogą przygotować się do matury z historii. Wiedza podana jest w atrakcyjny sposób, w formie infografik, materiałów interaktywnych i audycji z udziałem historyków. Materiały bazują na bogatych zbiorach nagrań Polskiego Radia. 

W pierwszym artykule z cyklu prezentujemy propozycje dotyczące starożytności i średniowiecza. Wybór oparliśmy o podstawę programową (zalecenia dla poziomu podstawowego i rozszerzonego) dla liceów i techników.

STAROŻYTNOŚĆ

Świat starożytnych Greków 

• Tekst o bitwie pod Maratonem (w którym nakreślone są też przyczyny konfliktu grecko-perskiego) 
• Artykuł o bitwie pod Termopilami  (z tego tekstu można także wiele się dowiedzieć na temat spartańskiego modelu wychowania) 
• Z postacią i dokonaniami Aleksandra Wielkiego można zapoznać się TUTAJ

Społeczeństwo, życie polityczne i kultura starożytnego Rzymu

• Przemiany schyłkowego okresu republiki rzymskiej oraz walkę Juliusza Cezara o władzę przedstawiliśmy tekście, który wyjaśnia także genezę słów "kości zostały rzucone"
• Przybliżamy także sylwetki Cezara i jego następcy - Oktawiana Augusta
• Artykuł wyjaśniający przyczyny upadku imperium rzymskiego można znaleźć w tekście "Dzień, w którym zdarzyło się wszystko i nic" 

ŚREDNIOWIECZE

Bizancjum i świat islamu

• Postacie Konstantyna Wielkiego i Teodozjusza Wielkiego
• Dzieje Cesarstwa Wschodniego przypominamy też w tekście poświęconym Justynianowi Wielkiemu
• O przyczynach upadku Konstantynopola dowiedzieć się można również z TEGO TEKSTU
• Artykuł poświęcony działalności Mahometa
• Tekst o bitwie pod Poitiers, która zahamowała ekspansję islamu w Europie

Europa wczesnego średniowiecza 

• Artykuły poświęcone postaci króla Franków Chlodwiga i cesarza Karola Wielkiego
• Świt cesarstwa Ottonów przedstawiamy w TYM tekście
• Wyjaśnienie idei uniwersalistycznej Europy Ottona III można poznać dzięki artykułowi "Otton III i marzenia o zjednoczonej Europie"

Europa w okresie krucjat 

• "Spór o inwestyturę - o przywództwo w chrześcijańskiej Europie"
• Wyjaśnienia początków i przyczyn wypraw krzyżowych znaleźć można w TYM tekście, zaś przebieg I wyprawy krzyżowej znaleźć można TUTAJ
• Sylwetka Saladyna
• Czym była i na czym polegała rekonkwista?
• Przyczyny wielkiej schizmy wschodniej

• Tajemnica poliszynela i wielkie pieniądze w tle - jak doszło do kasaty templariuszy dowiedzieć się można z TEGO tekstu 
• Kim byli joannici i jak trafili na Maltę? Odpowiedź TUTAJ
• Historia Krzyżaków od Jerozolimy, przez Węgry, aż do sprowadzenia do Polski

• Czyngis-Chan – wielki zdobywca czy tyran?
• Charakter wyprawy Batu-chana i jego wpływ na rozwój Europy Środkowej został omówiony w artykule "Wyprawa Batu-chana - średniowieczny blitzkrieg" 
• Bitwa pod Legnicą jako najważniejszy epizod mongolskiej inwazji
• Kim są polscy Tatarzy?

Polska w okresie wczesnopiastowskim

• Postać Mieszka I 
• Omówienie znaczenia chrystianizacji dla dziejów Polski znaleźć można TUTAJ
• Postać Bolesława Chrobrego
• Artykuł wyjaśniający znacznie zjazdu gnieźnieńskiego w kontekście proeuropejskich aspiracji Chrobrego znaleźć można TUTAJ
• Konflikt polsko-niemiecki po śmierci Ottona III
• Tragiczny los Mieszka II
• Sylwetka Kazimierza Odnowiciela
• Bolesław Śmiały - od potęgi do upadku
• Omówienie konfliktu między królem i biskupem Stanisławem ze Szczepanowa znaleźć można TUTAJ

Polska w okresie rozbicia dzielnicowego 

• Sylwetka Bolesława Krzywoustego i kwestia jego "testamentu"
• Historię Przemysła II - zamordowanego króla Polski - w kontekście prób zjednoczeniowych przedstawiamy TUTAJ
• W kontekście roli Kościoła w procesie zjednoczeniowym przedstawiamy postać Jakuba Świnki
• Sylwetkę i ocenę postaci Władysława Łokietka można znaleźć pod TYM adresem

Europa późnego średniowiecza 

• "Upadek Konstantynopola - koniec Cesarstwa Wschodniego"
• Sylwetkę Sulejmana Wspaniałego i jego związków z Polską przedstawiamy TUTAJ

Polska w XIV-XV w. 

• Ocena postaci Kazimierza Wielkiego
• Sylwetka Ludwika Andegaweńskiego
• Okoliczności wprowadzenia i postanowienia przywileju koszyckiego
• Postać Jadwigi Andegaweńskiej, niezwykłego króla Polski
• Unia w Krewie i jej znaczenie dla dziejów polsko-litewskich
• "Jadwiga i Jagiełło - ślub, który łączył dwa kraje"
• Sylwetka i ocena postaci Władysława Jagiełły

• Dzieje Akademii Krakowskiej