Historia

Ludwik - na Węgrzech Wielki, w Polsce - Andegaweński

Ostatnia aktualizacja: 17.11.2023 05:35
Na Węgrzech pamiętany jest jako Ludwik Wielki, w Polsce nie doczekał się takiego przydomku. Dziś kojarzony jest nad Wisłą głównie ze względu na swoją córkę - Jadwigę.
Ludwik Węgierski, szkic z cyklu Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki
Ludwik Węgierski, szkic z cyklu "Poczet królów i książąt polskich" Jana MatejkiFoto: Wikipedia/domena publiczna

17 listopada 1370 roku Ludwik Andegaweński został koronowany na króla Polski. Uroczystość odbyła się w katedrze na Wawelu.

Ludwik prowadził bardzo aktywną politykę. Jako król Węgier prowadził wiele kampanii wojennych i działań dyplomatycznych, mających na celu poszerzenie jego władztwa. Jednym z takich działań było zaangażowanie monarchy po stronie Kazimierza Wielkiego podczas zajęcia Rusi halicko-włodzimierskiej.

Ludwik zawarł sojusz z wujem (matka Ludwika była siostrą Kazimierza). Na jego mocy nabył prawa do korony polskiej w razie bezpotomnej śmierci Kazimierza. Tak też się stało. Ludwik jednak niedługo zabawił w Krakowie. Swoim wielkim państwem wolał rządzić z Budy, władzę w Polsce pozostawiając w rękach regentów.

- Polska była dodatkowym zyskiem dla monarchii andegaweńskiej i źródłem dodatkowego prestiżu, a jednocześnie Polska była dla Ludwika uciążliwym kłopotem – mówił prof. Wojciech Fałkowski, który wcielił się w rolę oskarżyciela monarchy w programie Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie".

Posłuchaj
14:30 ludwik węgierski___2024_02_iv_tr_0-0_10353359f913db6c[00].mp3 Audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie". Spór o postać Ludwika Węgierskiego prowadzą prof. Wojciech Fałkowski i prof. Tadeusz Rosłanowski (PR 19.06.2002) 

Zarządzanie wielkim państwem na odległość nie było łatwe. Krzyżaków i Brandenburczyków oraz ambitnych wielmożów ośmielało to, że król był oddzielony od Polski pasem Karpat. Ludwik nie miał wyjścia, musiał oprzeć władzę na ambitnych możnowładcach małopolskich.

- Pozostawił po sobie elitę władzy, panów małopolskich, którzy nie tylko potrafili sobie poradzić z labilną polityką Ludwika wobec Polski, ale też w ciągu zaledwie kilku lat po jego śmierci doprowadzili do obłaskawienia śmiertelnego wroga, Litwinów - podkreślał prof. Tadeusz Rosłanowski, który bronił zasług Ludwika.

Również plany sukcesyjne króla musiały znaleźć poparcie wśród możnowładców. Ludwik nie miał męskiego potomka. By zapewnić swojej córce koronę Polski, Ludwik wydał przywilej koszycki, w którym znacznie zmniejszał obciążenie podatkiem szlachty i gwarantował Polakom urzędy starostów.

Szlachta dotrzymała słowa i dwa lata po śmierci Ludwika (umarł 10 września 1382) Jadwiga została koronowana na królową Polski. Jej małżeństwo z wielkim księciem litewskim - Jagiełłą otworzyło nowy rozdział w historii obu państw.

bm

Czytaj także

Przemysł II. Jego koronacja na króla Polski była wstrząsem

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2024 05:40
- To, że korona Bolesława Śmiałego spoczęła na skroniach Przemysła II stanowiło wstrząs dla ówczesnej świadomości jednoczącego się państwa – mówił red. Andrzej Tokarczyk, gość audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Na historycznej wokandzie". Podobnym wstrząsem była nagła śmierć nowego króla. Kto zlecił zabójstwo Przemysła?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kinga - święta, księżna, dziewica

Ostatnia aktualizacja: 05.03.2024 05:40
Dwie córki węgierskiego króla zostały polskimi księżnymi. Jedna zamieszkała w Wielkopolsce, druga w Małopolsce. Tą drugą była Kinga, którą papież Jan Paweł II kanonizował w 1999 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kazimierz III Wielki. Ostatni Piast na polskim tronie

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2023 05:55
Historia nadała mu przydomek "Wielki", jako jedynemu polskiemu królowi. – Rzadko, który władca był w stanie stworzyć tak pozytywny bilans swojego panowania – mówił prof. Henryk Samsonowicz w audycji Polskiego Radia z 2001 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jadwiga Andegaweńska. "Wzór dla ówczesnych kobiet"

Ostatnia aktualizacja: 17.07.2024 05:40
- Jadwiga odchodziła w opinii świętości. Nie pozostawiła po sobie spektakularnych cudów, niemniej stanowiła wzór do naśladowania dla ówczesnych kobiet chrześcijańskiego świata – podsumował prof. Jerzy Besala. 625 lat temu w wieku 25 lat zmarła Jadwiga Andegaweńska, królowa Polski. 
rozwiń zwiń