Historia

BBWR - parlamentarne zaplecze Piłsudskiego

Ostatnia aktualizacja: 19.01.2024 05:40
Głównym spoiwem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem było uwielbienie dla postaci Józefa Piłsudskiego. Gdy Marszałek zmarł, stronnictwo się rozpadło.
Prezydium BBWR z wizytą u marszałka Senatu Juliana Szymańskiego w 1929 r. Od lewej siedzą: Hipolit Gliwic, Walery Sławek, Julian Szymański, Marian Zyndram-Kościałkowski, Walery Roman; stoją: Henryk Loewenherz, Karol Polakiewicz, Jakub Bojko, Zdzisław Stroński, Zdzisław Lechnicki, Adam Piasecki, 1929, źr. Wikimedia Commonsdp
Prezydium BBWR z wizytą u marszałka Senatu Juliana Szymańskiego w 1929 r. Od lewej siedzą: Hipolit Gliwic, Walery Sławek, Julian Szymański, Marian Zyndram-Kościałkowski, Walery Roman; stoją: Henryk Loewenherz, Karol Polakiewicz, Jakub Bojko, Zdzisław Stroński, Zdzisław Lechnicki, Adam Piasecki, 1929, źr. Wikimedia Commons/dp

96 lat temu, 19 stycznia 1928 roku, ukazała się "Deklaracji Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego" (BBWR).

Posłuchaj audycji o kształtowaniu się i rządach BBWR

Po zamachu majowym 12 maja 1926 poplecznicy Józefa Piłsudskiego stanęli przed poważnym problemem. Przewrót był wsparty przez socjalistów wierzących w udział w nowej władzy ze względu na PPS-owską przeszłość Marszałka. Sam zamach miał jednak charakter antypartyjny i Piłsudski nie chciał budować swoich rządów w oparciu o którekolwiek z dotychczasowych stronnictw politycznych. Doszło do patowej sytuacji.

- Rząd nie miał formalnie swojej partii politycznej – zaznaczał prof. Michał Pietrzak w audycji Elizy Bojarskiej.


Posłuchaj
47:50 bbwr - lata trzydzieste____4_93_iv_tr_0-0_10823489aaee8c5a[00].mp3 Audycja Elizy Bojarskiej poświęcona powstaniu i działalności Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (PR 2.07.1993)

 

Piłsudczycy chcieli umocnić swoją pozycję w państwie: w administracji publicznej i wojsku. Chcieli też zmienić konstytucję na taką, która podkreślała rolę rządu i prezydenta. Do tego potrzebna była większość sejmowa. Tymczasem zbliżał się wyborczy rok 1928. Zaszła potrzeba utworzenia stronnictwa popierającego Piłsudskiego, które byłoby zdolne do wystartowania w wyborach. Zadanie stworzenia Bloku powierzono Waleremu Sławkowi.

JÓZEF PIŁSUDSKI - ZOBACZ SERWIS SPECJALNY POLSKIEGO RADIA >>>>

Czołowymi hasłami pomajowej retoryki było uleczenie państwa z "partyjniactwa", zatem ugrupowanie nie mogło być "partią". Tak powstała koncepcja budowy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem.

- Wybory roku 1928, tak jak wszystkie kolejne wybory w II RP były fałszowane – mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Historia Polski".

Mimo to, BBWR nie zdobył większości sejmowej. Blok otrzymał 30 procent poparcia. To oznaczało, że jego klub parlamentarny był największy, ale mniejsze stronnictwa opozycyjne łącznie wprowadziły do sejmu większą liczbę posłów.

Gdy opozycja zaczęła krzepnąć i z wolna rozpoczęło się kształtowanie Centrolewu, sanacyjny prezydent Ignacy Mościcki rozwiązał parlament. Wybory rozpisano na 30 listopada 1930. Nim do nich doszło, najważniejsi politycy opozycji zostali zamknięci w Berezie Kartuskiej. BBWR otrzymał tym razem poparcie w wysokości 47 proc.

- Była to partia prorządowa, ale z drugiej strony partia władzy, dlatego zaczęła zbierać różnego rodzaju śmiecie i odpadki z innych klubów parlamentarnych: posłów mniej odpornych na korupcyjne i półkorupcyjne, w sensie politycznym, propozycje – wyjaśniał prof. Paweł Wieczorkiewicz.


Posłuchaj
05:15 historia polski (310) - xx wiek___638_04_iv_tr_0-0_9906853aaf2a240[00].mp3 Gawęda historyczna prof. Pawła Wieczorkiewicza na temat BBWR w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Historia Polski" (PR 25.05.2004)

 

Głosami BBWR przegłosowana została 23 kwietnia 1935 konstytucja kwietniowa. Niedługo potem, 12 maja 1935, zmarł Józef Piłsudski. Pozbawiony jedynego spoiwa Blok został rozsadzony od wewnątrz przez ambicje i różnice poglądowe jego członków.

bm


Czytaj także

Skok czterech premierów w Bezdanach

Ostatnia aktualizacja: 26.09.2023 05:50
- Nie znam czegoś takiego w dziejach świata, żeby późniejsi najwyżsi dostojnicy państwowi napadli na pociąg pocztowy i go obrabowali – komentował historyk, Sławomir Koper. 115 lat temu dokonano największego napadu rabunkowego w historii Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tajemnicze samobójstwo Walerego Sławka

Ostatnia aktualizacja: 02.04.2023 05:40
Walery Sławek jest postacią z panteonu wielkich, ale przegranych polityków. Pięknie rozpoczęta biografia człowieka, który tak wiele zrobił dla wywalczenia Polsce wolności, i tragiczny kres osoby, której zawaliło się życie polityczne.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bolesław Wieniawa-Długoszowski – pierwszy ułan II RP

Ostatnia aktualizacja: 01.07.2023 05:55
"Żarty się skończyły, zaczęły się schody" - miał powiedzieć Wieniawa, stając na swym koniu przed schodami restauracji Adria. Wcześniej założył się, że konno wjedzie na pierwsze piętro. Wygrał. To tylko jedna z anegdot pokazujących fantazję jednej z najciekawszych postaci polskiego dwudziestolecia.
rozwiń zwiń