Redakcja Polska

81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. "Dziel się pamięcią, bo zniknie"

01.08.2025 09:30
Zbrodnie zabijają nie tylko ludzi, ale też pamięć - mówi dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski
Audio
  • Zbrodnie zabijają nie tylko ludzi, ale też pamięć - mówił dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski. To nawiązanie do hasła tegorocznych obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego - "Dziel się pamięcią, bo zniknie [posłuchaj]
Dziel się pamięcią, bo zniknie. Powstanie Warszawskie
"Dziel się pamięcią, bo zniknie". Powstanie WarszawskieFoto: Zdjęcie: Muzeum Powstania Warszawskiego

To nawiązanie do hasła tegorocznych obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego - "Dziel się pamięcią, bo zniknie". Wojna na Ukrainie uświadomiła Polakom, że w niektórych sytuacjach człowiek ma prawo zdecydować się na walkę. Tak dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski odniósł się do opublikowanego przez Rzeczpospolitą sondażu, w którym ponad połowa badanych uznała, że powstanie było potrzebne. Sondaż pokazuje wzrost poparcia dla Powstania Warszawskiego wobec podobnego badania sprzed kilku lat.

Jan Ołdakowski powiedział, że wydarzenia za naszą wschodnią granicą uświadomiły wielu osobom, że sprawa walki o wolność nie stracił na aktualności. 

Z sondaży przeprowadzonych dla "Rzeczpospolitej" wynika, że w 2018 roku decyzję o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego uznało za słuszną 35 procent respondentów. Teraz natomiast ponad 51 procent badanych stwierdziło, że powstanie było potrzebne.

81 lat temu, 1 sierpnia 1944 roku, wybuchło Powstanie Warszawskie

Był to największy zryw niepodległościowy Armii Krajowej i największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni znacznie słabiej uzbrojeni od Niemców polscy żołnierze walczyli o każdy dom i każdy metr ziemi. Niektóre budynki wielokrotnie przechodziły z rąk do rąk. Do walki włączyli się mieszkańcy stolicy, harcerze i dzieci, które roznosiły meldunki i pomagały w budowaniu barykad. 

Powstanie zakończyło się podpisaniem układu o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Nie osiągnęło celu wojskowego ani politycznego. Jednak do dziś jest symbolem męstwa i niezłomnej walki o wolność. W świadomości społecznej bywa uważane za powstanie narodowe.
W czasie walk zginęło od 16 do 18 tysięcy powstańców. Prawie 25 tysięcy zostało rannych, w tym ponad 6 tysięcy ciężko. Po kapitulacji do niewoli dostało się około 12 tysięcy żołnierzy i oficerów. Straty wśród osób cywilnych wyniosły od 150 do 180 tysięcy.

Mimo ogromnej przewagi militarnej, wojska niemieckie poniosły prawie 50-procentowe straty - 10 tysięcy poległych, od 6 do 7 tysięcy zaginionych i 9 tysięcy rannych. Niemcy porównywali walki z powstańcami z bitwą o Stalingrad.

IAR/ks

81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Uroczystości z udziałem świadków historii i władz

30.07.2025 16:00
Prezydent Andrzej Duda w Parku Wolności wręczył odznaczenia państwowe. Co roku w tym miejscu otrzymują je Powstańcy, ale także ludzie, którzy na co dzień dbają o zachowanie pamięci o Powstaniu Warszawski.