26 czerwca 1961 zmarł Andrzej Bobkowski, jeden z najciekwaszych pisarzy polskiej emigracji.
Zobacz serwis specjalny Bobkowski.polskieradio.pl, który Portal PolskieRadio.pl przygotował z okazji 100. rocznicy urodzin pisarza.
"Francuzi rozpadli się jak zgniły owoc" - twierdził Andrzej Bobkowski, kiedy Niemcy maszerowali przez Paryż. Krytykował Francję i całą kulturę europejską, uważając, że nie jest ona w stanie powstrzymać upadku - jest bezbronna wobec totalitarnych systemów. Z tym przeświadczeniem Bobkowski wyjechał do Gwatemali, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia. Zdaniem dr Macieja Nowaka myślą, która nim kierowała, było przekonanie, że II wojna światowa w wymiarze duchowym doprowadziła do upadku wartości, które cenił: - Europa w jego oczach zaprzeczyła temu, czym sama była. Poza tym miał też motywację ekonomiczną. On nie widział tutaj szans na jakąś godziwą egzystencję.
Z tym ostatnim przypuszczeniem nie zgodził się prof. Marian Płachecki . Gość Barbary Schabowskiej i Mateusza Matyszkowicza pomysł ten uznał wręcz za obraźliwy dla Bobkowskiego. - On nie chciał czekać na jałmużnę. Pisał, że ciągle spotyka jakichś Polaków na emigracji, którzy siedzą i mają za złe zarówno to, że dają im jakieś pieniądze, jak i to, że im nie dają. Natomiast żaden nie ruszy palcem, żeby coś zarobić samemu. To był człowiek wściekły na to, co się dzieje z Europą, a jednocześnie zachwycony życiem w każdej jego sekundzie. Dlatego chciał wyjechać jak najdalej - tłumaczył.
Na skrajny indywidualizm Andrzeja Bobkowskiego zwracał uwagę dr Łukasz Mikołajewski z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. – Pytanie, na ile dzisiaj powinniśmy się starać nadawać sens działaniu takich ludzi? Bobkowski w swym zamiłowaniu do wolności był radykalny. Kiedy wyjechał do Gwatemali, mówił, że nareszcie nie będzie musiał stać w kolejce, a jeżeli będzie musiał, to poprosi o bilet na Księżyc. Uciekł z kleszczy biurokracji, które coraz mocniej chwytały w Europie. Ale tak naprawdę i poza nią nie dawało się uniknąć pewnych form jej rozrostu...
Zachęcamy do wysłuchania nagrania dyskusji z audycji "W tyglu kultury" , w której udział wziął też Tomasz Herbich , politolog z Teologii Politycznej.
Audycję przygotowali Barbara Schabowska i Mateusz Matyszkowicz.
bch/mm
