Doktor Olga Solarz, znana przede wszystkim jako autorka bloga Magia Ludowa Karpat jest też założycielką fundacji Magia Karpat. W okrutnym czasie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, poza działalnością edukacyjną, fundacja z całych sił wspiera ukraińskich sąsiadów w walce. O tym, jak wygląda ta pomoc, mówiła bohaterka Poranka Dwójki.
- W pewnym sensie czekaliśmy tego ataku, ale jednak był to szok. Wierzyłam, że o pogróżki, które nie zostaną zrealizowane – mówiła Olga Solarz o początku inwazji rosyjskiej na Ukrainę. – Już od pierwszego dnia, 24 lutego, zaczęliśmy organizować się z fundacją, otworzyliśmy konto, by zbierać pieniądze… Wiedziałam, że początek walki to początek wielkiej tragedii, więc trzeba działać szybko.
Przeczytaj także:
Magia Ludowa Karpat z Olgą Solarz
Choć – prawdopodobnie – wszyscy wierzyli, że nie dojdzie do ataku, jeszcze na kilka dni przed 24 lutego w przemyskim Domu Ukraińskim tworzony był sztab kryzysowy, przygotowujący się do pomocy uchodźcom…
- Wiedziałam, że nasze państwo zaopiekuje się uchodźcami i ta pomoc zostanie dobrze zorganizowana – mówiła Solarz – Jednocześnie to pospolite ruszenie obywateli Polski było świetne! Niezwykle wzruszające, niespodziewane. Nie jestem w stanie wyrazić go słowami. Wiedziałam jednak, że trzeba skierować swoją energię do Ukrainy. Jeśli nie będzie Ukrainy, nie będzie dokąd wracać uchodźcom – dodała nasza gościni.
Solarz miała już doświadczenie w pomocy wojennej – w 2014 roku jeździła na ługański odcinek frontu ze wsparciem dla żołnierzy, uchodźców wewnętrznych, domów dziecka i szpitala psychiatrycznego. Wiedziała, że należy wspomóc grupy trzymające Ukrainę przy życiu – żołnierzy i lekarzy. Ostatnio naukowiec niosła pomoc od południa i południowego wschodu po Kijów. Wszędzie przyjmowana była z otwartymi rękami.
- Pomoc z Polski Ukraińcy przyjmują z OLBRZYMIĄ wdzięcznością – podkreślała Olga Solarz. – Dodają, że jest to dla nich wsparcie przede wszystkim moralne. Wiedzą, że nie są w tym sami, ale i że nie walczą tylko za swój kraj. Rosja jest państwem imperialnym, która może zmieniać granice, zagrażając Polsce czy krajom nadbałtyckim.
Według etnolożki, w 2014 roku, „antyterrorystyczna operacja” Rosji w Donbasie nie była widziana jako bezpośrednie zagrożenie dla Polski. Tym razem jest inaczej. Być może także przez to możemy zaobserwować tak duży ruch pomocowy w wielu sąsiednich krajach. Z pewnością do wsparcia Ukrainy mobilizuje także niezwykła wręcz waleczność i bohaterstwo jej obywateli.
- Oni absolutnie nie wyobrażają sobie żadnej kapitulacji – mówiła z przekonaniem Olga Solarz. – Będą walczyć do końca!
Jaka materialna pomoc przydatna jest naszym wschodnim sąsiadom na froncie? Naukowiec wymienia – zdawać by się mogło proste – rzeczy, które znacznie pomagają w walce. To choćby okulary taktyczne. Żołnierzom potrzebne są samochody, w dużym stopniu obrona terytorialna to niemobilna armia. Obywatele oddali własne samochody do działań wojskowych. Ponadto łączność: radiostacje są na wagę złota. Sprzęt taktyczny – kamizelki kuloodporne, noktowizory, kamery termowizyjne, drony. Materiały pomocy medycznej. Olga Solarz podkreśla, że póki wojna się nie skończy, pomoc na froncie będzie potrzebna. Przyda się każda jej ilość. Jak możemy pomóc my – mieszkający w bezpiecznym kraju Polacy?
- Przede wszystkim szukać wiarygodnych fundacji, nasza zdaje sprawozdania z każdej pomocy. Ponadto takich organizacji, które doręczają pomoc do rąk i udowadniają, że naprawdę trafiły w miejsce przeznaczenia.
Nasza gościni, prezes fundacji Magia Karpat, pomagająca m.in. w regionie Ługańskim, wspominała także o wielkich stratach materialnych, które towarzyszą wojnie. Wielu z Ukraińców straciło domy, nie mają do czego wrócić. Teraz żołnierze, wcześniej byli dobrze prosperującymi rolnikami, mającymi kilka hektarów czarnoziemu, wielkie szklarnie, inwestycje rolnicze. To zupełnie naturalne, że chcą odzyskać swoje ziemie.
Żyjąc w bezpiecznym kraju, nie musimy się zastanawiać, jak to jest uciekać z własnego kraju, ze świadomością, że ma się na to kilka godzin na spakowanie do walizki najważniejsze rzeczy. Co wziąć? Jakie artefakty? Może zdjęcia? Pieniądze? Może po prostu komputer? Moi Ukraińscy przyjaciele, tuż przed inwazją, spakowali sobie coś co nazwali „walizka trwogi”. Długo zastanawiali się, co należy do niej wsadzić. Co jest najistotniejsze? Olga Solarz
Olga Solarz od lat zajmuje się Ukrainą w swojej pracy naukowej. Mówienie o pozytywnych efektach wojny, zwłaszcza gdy ta wciąż trwa, jest działaniem na wyrost, jednak etnolożka dostrzega swoiste plusy. „Putin uczynił przysługę Ukrainie”, stwierdza Solarz, pozbawiając większości obywateli złudzeń co do stosunku Federacji Rosyjskiej do innych państw. Większość osób szybko „wyleczyła się” z naiwnej sympatii do Rosji. Ponadto, w warunkach zagrożenia, wzmocniła się ukraińska tożsamość obywatelska.
- Myślę, że to bardzo zmieni Ukrainę. Ukraińcy mają teraz ogromną motywację do walki, ale i do narastającej złości. Złości za bestialstwo – prorokowała Solarz. – Znajomi żołnierze ze wschodu Ukrainy mówili mi, że są miejsca gorsze niż Bucza. Są robione listy osób, które w najlepszym wypadku są przesłuchiwane i bite. W najgorszym – zabijane. Naprawdę, będziemy jeszcze dowiadywać się o tych zbrodniach.
Spytana czy boi się jeździć z pomocą do Ukrainy, Olga Solarz odpowiada:
- Nie. Nie boje się. Ale czuję ulgę wracając do Polski. Ulgę, że nie słychać tu alarmów przeciwlotniczych. A te alarmu są permanentne. Mam aplikację z alarmami. Przejeżdżam przez jakikolwiek obwód i non stop wyje mi telefon. Można zrozumieć to uczucie ulgi, że już nic nie wyje, kiedy jest się przez tydzień w ciągłym napięciu. Ze świadomością podwyższonej ostrożności. Myśl o przekroczeniu granicy i wjazdu do bezpiecznego kraju, który jest w NATO, to ogromna ulga.
Do tego w audycji:
- Niedziela Kwietna, Niedziela Wierzbna czyli Niedziela Palmowa na Podhalu! Do Bukowiny Tatrzańskiej na 40. Przegląd Palm Wielkanocnych, zapraszał dyrektor bukowiańskiego Domu Ludowego Bartłomiej Koszarek.
05:42 Dwojka 2022_04_09-08-39-07 Poranek Dwójki.mp3 Bartłomiej Koszarek zaprasza na Przegląd Palm Wielkanocnych (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Relacja z gali rozdania nagród pierwszej edycji konkursu konkursie Korzenie i Skrzydła organizowanym przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Konkurs skierowany był do osób, które obroniły prace magisterskie i doktorskie związane z różnymi dyscyplinami naukowymi z obszaru nauk humanistycznych, społecznych i nauk o sztuce, tematycznie ściśle odnoszące się do tradycji i współczesności szeroko pojętej kultury wsi i dziedzictwa obszarów wiejskich ziem polskich, w tym – do kultury i dziedzictwa kulturowego miast o tradycjach rolniczych. O konkursie mówiły dr hab. Violetta Wróblewska UMK w Toruniu, laureaci oraz dyrektor NIKiDW Katarzyna Saks.
05:55 Dwojka 2022_04_09-07-49-04 Poranek Dwójki.mp3 Rozdanie nagród w I konkursie Korzenie i Skrzydła NIKiDW (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Spotkanie z Chrystyną Sołowij, znaną ukraińską piosenkarką pochodzenia łemkowskiego. Ukraińscy artyści nie przestają tworzyć, mimo walki. Powstają nowe pieśni do znanych od lat melodii, wiersze o tematyce tragicznych wydarzeń na Ukrainie. Jedną z nich jest ukraińska wersja pieśni „Bella ciao” – melodii włoskich partyzantów z 1942 roku. Wybrzmiewała w zaktualizowanej formie już podczas Majdanu w 2013 roku, a teraz nazywa się „Ukraińska lut'”. Nowy tekst napisała i zaśpiewała młoda ukraińska śpiewaczka Chrystynę Sołowij. Urodzona w Drohobyczu, a dorastająca we Lwowie, artystka znana jest przede wszystkim z wykonywania pieśni łemkowskich i przywracania im pamięci.
09:33 Dwojka 2022_04_09-09-12-09 Poranek Dwójki.mp3 Chrystyna Sołowij mówi o sztuce wspierającej Ukrainę w walce (Dwójka/Poranek Dwójki)
- W „Źródłosłowie” – symbolika świni w polskiej kulturze ludowej.
- Jutro (niedziela, 10.04), w ramach cyklu Wielogłosy, w OKO czyli Ośrodku Kultury Ochoty w Warszawie odbędzie się koncert Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej Katapetasma. O tradycji, historii i muzyce w ujęciu prawosławnym opowiedział nam Łukasz Hajduczenia, dyrektor artystyczny zespołu.
05:05 Dwojka 2022_04_09-08-10-42 Poranek Dwójki.mp3 Katapetasma w cyklu Wielogłosy w OKO (Dwójka/Poranek Dwojki)
Słuchaliśmy:
- A. Mozart Sonata fortepianowa nr 16 C-dur, II. Andante Vikingur Ólafsson (3:56)
- Maniucha i Ksawery Czumak (3:19)
- Gabriel Faure Sonata skrzypcowa A-dur op. 13 nr 1, IV. Finale. Allegro quasi presto Theotime Langlois de Swarte, Tanguy de Williencourt (4:58)
- Erik Satie Gnossiennes, I. Lent Pietro Roffi, Alessandro Stella (3:05)
- Yaroslav Krysko Strastiam Khrystovym (3:26)
- Wim Statius Muller Tristeza Louise Bessette (3:05)
- Antonin Dvorak Z czeskiego lasu, op. 68 B. 133, V. Milczący las Kian Soltani Staatskapelle Berlin (5:53)
- Danican Philidor, Marsz, recytatyw i duet "Combattans courrons a la gloire" z opery "Les Amazons" Lea Desandre (mezzosopran) + Veronique Gens (sopran) + zespół Jupiter dyr. Thomas Dunford (4:19)
- Kurbasy Nyvka (3:58)
- Peter A.Bauer Segreto intimo Lautten Compagney (3:17)
- Ceeys Hiddensee (3:13)
- Maniucha i Ksawery Usi hory zelenijut (4:55)
- Stanisława Galica-Górkiewicz Nuty Bartusiowe i krzesane (3:30)
- DakhaBrakha Divka Marusechka (5:44)
- Krystyna Sołowij Ukrainska Lyut’ (1:43)
- Maniucha i Ksawery Oj chylitsja husti łozy (2:08)
- Svitlana Nianio Kolor ziemi (5:53)
- Józef Broda, Katarzyna Broda-Firla Swoboda (1:10)
- Anja Lechner, Flow (6:14)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 9.04.2022
Godzina emisji: 9.30
