Stanisław Vincenz, Huculszczyzna i piękno człowieka

Ostatnia aktualizacja: 02.01.2023 19:13
- Jest u niego zaakcentowane przekonanie o braterstwie ludzi, którzy w wieku XX walczą ze sobą, mordują się, nienawidzą, ale Vincenz starał się to zrównoważyć, akcentować elementem idealistycznym, którego nie potrafił się pozbyć - mówił w Dwójce prof. Andrzej Stanisław Kowalczyk, historyk literatury, autor posłowia do nowego wydania książki "Na wysokiej połoninie".
Hucułki
HucułkiFoto: Polona

"Na wysokiej połoninie" - to jedna z tych książek, które wzbudzają fascynacje ciągle nowych pokoleń czytelników. Jej autorem jest Stanisław Vincenz – prozaik, eseista, filozof, tłumacz, badacz pasterskiej cywilizacji Hucułów, znawca starożytnej Grecji i kultury chasydów.

Obrazy, dumy i gawędy z wierchowiny Huculskiej

Urodził się w 1888 roku w słobodzie Rungurskiej, zmarł w 1971 roku w Lozannie. Pierwszy tom jego cyklu zbierającego, jak głosi podtytuł: "obrazy, dumy i gawędy z wierchowiny Huculskiej", ukazał się w 1936 roku. Jak pisano wtedy: "To nie jest etnografia, to jest epopeja". Właśnie ukazało się kolejne wznowienie tej książki w wyborze dokonanym jeszcze przez autora.

Organicznie związany z Karpatami

Związki Vincenza z Huculszczyzną są wielorakie. - Urodził się w Karpatach, jego nianią, piastunką była Hucułka, prawdopodobnie najpierw nauczył się języka huculskiego, który jest odmianą języka ukraińskiego - opowiadał prof. Kowalczyk.

- To jest świat jego najwcześniejszego dzieciństwa, inicjacji w kulturę. Zanim zaczął poznawać kulturę polską, studiować na zachodnich uniwersytetach, wszedł bardzo głęboko w wierzenia, obyczaje, umysłowość, duchowość górali karpackich - zaznaczył badacz.

Ocalić ginący świat i człowieka

Swoim pisarstwem Stanisław Vincenz ocala ginącą kulturę, której był uczestnikiem, ocala także jej mit - świat Czarnohory, jego pejzaż - a jednocześnie mówi o doli każdego człowieka. - Każdy z bohaterów huculskich, żydowskich czy polskich jest figurą "każdego" - podkreślił gość Doroty Gacek.

Czytaj także:

Józef Czapski zarzucał Vincenzowi, że nie pokazuje grozy istnienia. Zdaniem prof. Kowalczyka to nie do końca słuszna uwaga. - Potrafił opisać w jaki sposób wina czy przekroczenie, pycha człowieka, który zaczyna się uznawać za głównego rządcę, władcę świata, zostaje ukarana przez siły natury - tłumaczył historyk literatury.


Posłuchaj
14:31 NA WYSOKIEJ POLONINIE (online-audio-converter.com).mp3 Prof. Andrzej Stanisław Kowalczyk, historyk literatury, o nowym wydaniu książki Stanisława Vincenza (Wybieram Dwójkę)

 

***

Prowadził: Dorota Gacek

Gość: Andrzej Stanisław Kowalczyk (historyk literatury)

Data emisji: 2.01.2023

Godzina emisji: 17.10

Materiał wyemitowano w audycji Wybieram Dwójkę

kor

Czytaj także

Naprawdę bystry - David Foster Wallace

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2022 22:00
"Chorobą było samo życie" - te słowa Franza Kafki wypisane na fotografii pisarza David Foster Wallace zawsze miał w pokojach, w których mieszkał. Amerykański prozaik popełnił samobójstwo w roku 2008.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Śmierć Brunona Schulza

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2022 22:45
80 lat temu został zamordowany jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy - Bruno Schulz. Stało się to najprawdopodobniej 19 listopada 1942 roku. W tym dniu, nazwanym potem czarnym czwartkiem, w odwecie za postrzelenie jednego z Niemców przez żydowskiego aptekarza miejscowe gestapo urządziło na ulicach getta w Drohobyczu akcję mordowania Żydów.
rozwiń zwiń