„Razem na dole, w trudzie, mozole” obraz górniczej solidarności zawarty w pieśniach

Ostatnia aktualizacja: 16.10.2025 18:00
W Instytucie Dziedzictwa i Dialogu „Łaźnia Moszczenica” w Jastrzębiu-Zdroju odbyła się premiera śpiewnika górniczego z pieśniami gwareckimi – „Razem na dole, w trudzie, mozole”. Ale cym są pieśni gwareckie? Co ma z nimi wspólnego karczma piwna? To wszystko wyjaśni Patrycja Zisch!
Górnicy w odświętnych strojach
Górnicy w odświętnych strojachFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pieśni gwareckie spisane

Z górnictwem związanych jest wiele ciekawych tradycji, kultywowanych nieprzerwanie od wielu lat. Jedna z nich to tzw. karczma piwna, czyli zakrapiane piwem spotkanie w męskim gronie, któremu towarzyszy głośna muzyka i dobra zabawa. To tradycyjna zabawa organizowana przez związki zawodowe bądź dyrekcję kopalni. Program karczmy piwnej wywodzi się z tradycji spotkań gwarków, w której pieśń była głównym elementem.


W audycji Źródła doktor Beata Piecha van Schagen, badaczka kultury robotniczej, przybliża historię oraz znaczenie górniczych tradycji w dziejach regionu. Z kolei Stanisław Urbańczyk, przewodniczący Klubu Seniora SITG „Jas-Mos” i były pracownik KWK Moszczenica, dzieli się osobistymi wspomnieniami z pracy pod ziemią i refleksją o solidarności, która od zawsze była częścią górniczego etosu. To także rozmowa o przemianach niematerialnego dziedzictwa kulturowego, związanego z polskim górnictwem.

W tle materiału gra orkiestra górnicza KWK „Jas-Mos”, a piosenki zgromadzone w śpiewniku „Razem na dole, w trudzie, mozole” wykonują zgromadzeni na spotkaniu w Carbonarium miłośnicy śląskiego dziedzictwa i kultury robotniczej.

 

Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego liczy sobie 116 wpisów!

16 października odbyła się gala wręczenia dyplomów dla emisariuszy niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce. To wydarzenie z okazji pojawienia się nowych wpisów na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Relację z gali w Narodowym Instytucie Dziedzictwa zda Mariana Kril.

 

***

Na audycję Źródła w piątek (17.10) w godz. 12.00-12.45 zaprasza Patrycja Zisch.

mg