Korzystając z różnorodnych mediów takich jak współczesna fotografia, relacje świadków historii i współczesnych mieszkańców, opisy historyczne oraz archiwalne materiały ikonograficzne napisaliśmy opowiadania o zapomnianej historii. Są one osadzoną w specyficznym, lokalnym kontekście. Publikacja podejmuje też bardziej uniwersalne zagadnienia, takie jak stan zachowania dziedzictwa żydowskiego, długofalowe skutki Holokaustu w przestrzeni publicznej oraz świadomości społecznej, a także procesy trwania pamięci i nieuchronności upływającego czasu. „Ziemia pogranicza niesie ciężar dziedzictwa ludzi żyjących tu przed nami – swoich i obcych. Ten ciężar definiuje nas jako spadkobierców i nakazuje pochylić się z troską nad historią mieszkańców tych ziem. Zaglądamy w głąb i patrzymy na ślady ich obecności i nieobecności".
Karolina i Piotr Jakoweńko są założycielami Fundacji Brama Cukermana. W 2008 r. uratowali od zniszczenia i otoczyli opieką żydowski dom modlitwy Nuchima Cukiermana w Będzinie. Doprowadzili do wpisania historycznych polichromii, jakie się w nim znajdują, do rejestru zabytków województwa śląskiego i przeprowadzenia ich renowacji. Od 14 lat wraz z przyjaciółmi podtrzymują pamięć o żydowskiej społeczności Będzina i regionu, angażując się w ochronę dziedzictwa kulturowego. Obecnie ich działalność wiąże się również z Domem Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziałem Muzeum w Gliwicach, gdzie Karolina pełni rolę kierowniczki. Są laureatami nagród m.in.: „Chroniąc pamięć” – nadawanej Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa żydowskiego w Polsce i dialog polsko-żydowski (2013), Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów (2014), Nagrody Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie (2016) oraz nagrody Specjalnej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (2022).
Spotkanie z autorami książki „Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim” odbędzie się 23 lutego w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach.
Do tego w audycji:
Książka „Beskid bez kitu. Zima” (kolejna z serii) to literacko-plastyczna opowieść dla dzieci i ich rodziców o Łemkowszczyźnie obecnej i tej sprzed pół wieku, o jej tajemnicach, kulturze, magii i przyrodzie. O tym, że życie ludzkie może być piękne i zgodne z naturą. O książce z autorką – Marią Strzelecką rozmawia Piotr Dorosz.
06:12 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_02_04-09-13-22.mp3 O książce "Beskid bez kitu. Zima" mówi autorka Maria Strzelecka (Dwójka/Poranek Dwójki)
Książka „Diabły, demony, czarty i biesy” to nowa propozycja Pracowni Kraska z Torunia. Pozycja poświęcona jest wierzeniom ludowym w Polsce, stworzona w formie niewielkiego podręcznego bestiariusza. Książka jest bogata w stylizowane, nawiązujące do folkloru ilustracje. Ukazuje mroczne grono diabłów, upiorów, topielców, boginek, czarownic i wielu innych demonów. Prowadząc przez opowieści o najpopularniejszym wierzeniach ludności polskiej wsi, przedstawia przerażający i intrygujący świat wierzeń naszych przodków. Z autorką książki Kamilą Sobczak rozmawia Iwona Muszytowska-Rzeszotek.
07:09 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_02_04-08-15-20.mp3 Książka "Diabły, demony, czarty i biesy" (Dwójka/Poranek Dwójki)
Paula Kinaszewska, aktorka, skrzypaczka, członkini WoWaKin Trio opowiada o projektach Sen Jawa Zabawa i Duże Mazurki z Pragi. Kinaszewska prowadzi ogniska muzyczne na warszawskiej Pradze, gdzie uczy dzieci i dorosłych muzyki tradycyjnej.
08:50 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_02_04-08-39-34.mp3 Paula Kinaszewska o Sen Jawa Zabawa i Dużych Mazurkach z Pragi (Dwójka/Poranek Dwójki)
W cyklu „Pierwsze kroki” przypominamy kolejne taneczne pomysły na bliski koniec karnawału. Pora na tańce z Wileńszczyzny. Co ciekawe, niektóre z nich nie miały pochodzenia ani polskiego, ani litewskiego.
Słuchaliśmy:
7.09 Tamezo Narita Hamabe No Uta (Song of the Seashore), wyk. Mischa Maisky (wiolonczela), Daria Hovora (fortepian) (3:31)
7.14 Wernyhora Na Wysokij Polonyni (6:03) (płyta poranka) (20sek intra na początku)
7.25 Robert Maalouf Ana Wil Leyl (4:50)
7.32 Nicola Matteis Diverse bizzarrie sopra la vecchia sarabanda ò pur ciaccona, wyk. La Centifolia (4:28)
7.38 Bobrivnyk Village Folk Band Kozak Leaves / The Girl Crying (2:16)
7.45 Marin Marais Suita d-moll, VII. Sarabande grave, wyk. Jean-Guihen Queyras (wiolonczela), Alexandre Tharaud (fortrepian) (2:34)
7.55 Lajkó Félix & Balázs János A Madárnak, wyk. Lajkó Félix (skrzypce), Balázs János (fortepian) (7:03)
8.02 Ludwig van Beethoven Trio fortepianowe nr 3 c-moll op. 1 nr 3, IV. Finale. Prestissimo, wyk. Emanuel Ax (fortepian), Leonidas Kavakos (skrzypce), Yo-Yo Ma (wiolonczela) (8:34)
8.08 Adam Strug Złoty (2:54)
8.19 Johannes Brahms Wariacje i fuga na temat Haendla op. 24, Wariacja V. Espressivo, wyk. Seong-Jin Cho (fortepian) (0:58)
8.26 Earl Hines Fantastic, That’s You (4:11)
8:33 Wernyhora Oj Sobosiu Sobosejko (4:06)
8.45 WoWaKin Wianeczek (3:05)
8.55 Jan Sebastian Bach Koncert fortepianowy d-moll BWV 1052, I. Allegro, wyk. Francesco Tristano (fortepian), Bach Stage Ensemble, Léo Margue (dyr.) (6:45)
9.08 Paco de Lucía & Camarón de la Isla Y Tú No Me Respondías (3:58)
9.20 Wernyhora Ne Byj Mene (3:38)
9.25 Maurice Ravel Jeux d’eau, wyk. Martha Argerich (fortepian) (5:22)
9.38 Ibrahim Maalouf Hashish (Duo Version) (2:33)
9.48 Yann Tiersen La valse des monstres, wyk. Lavinia Meijer (harfa) (3:30)
9.52 Ali Farka Touré Goye Kur (6:17)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 4.02.2023
Godzina emisji: 9.30
