Kobiece symbole wojny
"Matka" - gdy słyszymy dziś to słowo, wielu z nas widzi kobietę umęczoną, uciekającą przed wojną. To właśnie Ukrainki z dziećmi na rękach stały się jednym z symboli wojny.
Wózki zostawiane przez polskie kobiety, polskie matki na granicy czy dworcach kolejowych to kolejny mocny symbol. - To realne, wyraźne zaangażowanie ze strony kobiet, które bardzo mocno odnajdują się w tych trudnościach, z jakimi spotykają się uciekające przed wojną Ukrainki. Myślę, że wiele z nas pamięta z opowieści naszych matek i babek te doświadczenia historyczne, które były bardzo bolesne dla polskich kobiet - przekonywała dr Joanna Wróblewska-Skrzek, socjolog rodziny.
Matka Polka w XXI wieku
Czy obserwowane zachowania wpisują się w obraz matki Polki współczującej, czy nasze archetypiczne myślenie o matce Polce ewoluuje?
- W Polsce rozumienie macierzyństwa, kobiecości głęboko ewoluuje. W naszej kulturze i historii mamy archetyp kobiety rozumianej jako matka Polka. To jest wiek XIX, okres zaborów, powstań. Wówczas rzeczywiście kobiety odgrywały szczególną rolę w naszym kraju, gdy chodzi o prowadzenie gospodarstwa domowego, wychowanie dzieci, ale również kształtowanie postaw patriotycznych. Istotą kategorii matki Polki w wieku XIX było więc połączenie normalnego, zwyczajowego wychowania domowego z kształtowaniem patriotycznym, społecznym czy politycznym umysłów młodego pokolenia - tłumaczył ks. prof. Andrzej Kobyliński z UKSW.
Filozof i etyk dodał, że w XXI wieku mamy zupełnie inne realia. - Mamy demokratyczne państwo i zadania, które w wieku XIX były z konieczności podejmowane przez nasze matki, dzisiaj wiele z nich jest realizowanych przez szkoły, uczelnie i media. W związku z tym trzeba mądrze pomyśleć, co chcemy zachować z tego XIX-wiecznego archetypu, co jest dobre i co warto przenieść w przyszłość, a co wymaga głębokiej korekty. W jaki sposób pogodzić nowoczesność z tradycją - podkreślił.
42:35 2022_05_14 15_08_32_PR1_Gdzie_Jest_Pan_Cogito.mp3 Jaka jest rola matki w dzisiejszej rzeczywistości? (Gdzie jest Pan Cogito/Jedynka)
Wracając do solidarności, jaką polskie kobiety okazują ukraińskim matkom, dr Katarzyna Napiórkowska stwierdziła, że już samo pojęcie "macierzyństwo" oznacza formę ludzkiej wspólnoty.
- Myślę, że wszyscy zdajemy sobie sprawę, z jakimi trudami wiąże się macierzyństwo, że to zawsze jest dar, ale i wyzwanie. Można patrzeć na macierzyństwo również jako na element sztafety pokoleń. Gdy patrzymy na tragedię Ukrainy, to matki stają się także symbolem przetrwania - matki i relacja łącząca je z ich dziećmi - uzasadniała historyk sztuki.
***
Tytuł audycji: Gdzie jest pan Cogito
Prowadziła: Małgorzata Raczyńska-Weinsberg
Goście: dr Katarzyna Napiórkowska (historyk sztuki), dr Joanna Wróblewska-Skrzek (socjolog rodziny, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), ks. prof. Andrzej Kobyliński (filozof i etyk, UKSW)
Data emisji: 14.05.2021
Godzina emisji: 15.08
pg
