filozofia w PolskieRadio.pl

Krzysztof Środa: wolę pisać książki niż rozprawy filozoficzne

- Kiedyś przez kilka lat pracowałem w Polskiej Akademii Nauk jako filozof. A kiedy stamtąd odszedłem, poczułem ulgę, że już nie jestem filozofem i nie muszę więcej pisać teoretycznych tekstów, których i tak później nikt nie czyta. I gdy wiele lat później napisałem pierwszą książkę literacką, pomyślałem, że to dużo przyjemniejsze, niż pisanie rozpraw filozoficznych - mówił w Dwójce Krzysztof Środa.

Czy etos "Solidarności" to już tylko historia?

Solidarność to nie tylko logotyp, transparenty, strajki i podpisane porozumienia, lecz przede wszystkim doświadczenie więzi i współodpowiedzialności za świat. Jej fundamentem jest żywa relacja międzyludzka i wyrastające z niej zobowiązanie, które podjęły miliony Polaków w roku 1980. Ale może, 45 lat później, te wartości straciły już w praktyce na znaczeniu? Gościem Michała Nowaka jest prof. Zbigniew Stawrowski - filozof z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, dyrektor Instytutu Myśli Józefa Tischnera, autor książki "Solidarność znaczy więź". Zobacz więcej na temat: Solidarność sierpień 80

Relacje Polaków w roku 1980. Wokół książki "Solidarność znaczy więź"

Józef Maria Bocheński. "Walka między mądrością a głupotą odbywa się wewnątrz nas"

"Postępuj tak, abyś długo żył i dobrze ci się powodziło", głosi pierwsze przykazanie z "Podręcznika mądrości tego świata" ojca Józefa Marii Bocheńskiego. – Mądrość polega na tym, żeby żyć tak, aby życie w każdej chwili miało sens, a życie ma sens pod dwoma warunkami – pierwszy, jeśli człowiek do czegoś dąży, ma cel, a drugi – jeśli używasz chwili – mówił filozof w wywiadzie dla Polskiego Radia.

Filozofia, góry, człowieczeństwo. Wystawa "Tischner - doświadczenie 2025"

"Góry stały się częścią naszego człowieczeństwa. To przede wszystkim dzięki nim wiemy, że aby zrozumieć wolność, trzeba iść nie tylko po płaszczyźnie w prawo czy w lewo, ale również wstąpić w głąb, a potem trzeba chcieć i umieć wspiąć się na szczyt" - pisał w tekście "Góry i ludzie gór" ksiądz profesor Józef Tischner. Jak ważne były dla niego góry, ludzie gór, góralska muzyka i gwara wiemy z jego tekstów i nagranych opowieści.

Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża. Zamordowana w komorze gazowej w Auschwitz

Na drogę duchową Edyty Stein – filozofki i zakonnicy, zamordowanej w niemieckim nazistowskim obozie Auschwitz, która w 1998 została ogłoszona świętą Kościoła katolickiego – złożyły się i jej rodzinna żydowska tradycja, i młodzieńczy ateizm, i wieloletnie studia filozoficzne, a przede wszystkim: spotkanie z chrześcijaństwem.

"Rosja unicestwiłaby zbuntowaną Polskę". Wymyślił mesjanizm, miał kontrowersyjne poglądy

– Józef Hoene-Wroński twierdził, że jest powołany do objawienia ludziom prawdy absolutnej i przeprowadzenia reformy powszechnej filozofii, matematyki, astronomii i techniki w oparciu o własny system filozoficzny – mówił w Polskim Radiu prof. Andrzej Notkowski. 9 sierpnia mija 172. rocznica śmierci tego myśliciela, matematyka, twórcy filozofii mesjanistycznej, którego idee bywały mocno dyskusyjne.

Czy był antypolski? Gombrowicz miał dla Polaków zadanie

– Gombrowicz uważał, że najważniejsze dla Polski jest to, żeby Polak był jednostką mocną intelektualnie, krytycznie myślącą o świecie – tłumaczył w archiwalnym radiowym nagraniu prof. Jerzy Jarzębski. Co jeszcze o polskości mówił Witold Gombrowicz? Jakie były główne punkty jego filozofii człowieka? W 121. rocznicę urodzin znakomitego pisarza posłuchajmy tych, którzy próbowali opisać fenomen autora "Ferdydurke".

"Słuchacze są wstrząśnięci tą audycją". Herbert nieznany

– Nienazywanie czegoś bezpośrednio jest wymowne i działające na wyobraźnię. A przy tym bardzo greckie. Przecież w dramacie greckim wciąż coś istnieje tylko w słowie – opowiadał Zbigniew Herbert w 1974 roku przed radiowym mikrofonem o swoim rozumieniu słuchowiska. Ten znakomity poeta i eseista był bowiem również dramaturgiem, współpracującym z Polskim Radiem i współtworzącym Teatr Wyobraźni.

Koty są okrutne? Miłosz miał zaskakującą odpowiedź

Czy obserwacja kota, który "śpi słodko na biurku obok komputera", może prowadzić do jego obrony, a przy tym do refleksji na temat okrucieństwa przyrody, samotności człowieka w być może pustym kosmosie czy filozofii św. Augustyna? Może, jeśli kotu przygląda się Czesław Miłosz.

filozofia

Krzysztof Środa: wolę pisać książki niż rozprawy filozoficzne

Juliusz Słowacki. Wieszcz, którego nie chcieliśmy

Składanie nowych całości. Wolność od i wolność do

Egzorcyzmy. Opętanie. Dysocjacja

Czy etos "Solidarności" to już tylko historia?

Relacje Polaków w roku 1980. Wokół książki "Solidarność znaczy więź"

Józef Maria Bocheński. "Walka między mądrością a głupotą odbywa się wewnątrz nas"

"Żadnej kawy! Herbata tylko z rana". Rady od Nietzschego

"Spotkanie z nią było wielkim szokiem". Simone Weil i nieobecność Boga

Prowokacja. Między etyką a arogancją

"Powieszą mnie kiedyś za te prawdy". Norwid na temat Polaków