W Ogrodzie Saskim w Warszawie wybrzmią działa Jana Kochanowskiego. Prezydent Karol Nawrocki z pierwszą damą Martą Nawrocką zapraszają do udziału w akcji Narodowego Czytania 2025. W specjalnej audycji Dwójka na Miejscu wybierzemy się do miejsc związanych z poetą. O jego nietuzinkowej biografii, o artefaktach i pamiątkach, które po nim zostały porozmawiamy w Muzeum Regionalnym w Zwoleniu, gdzie znajduje się m.in. krypta rodziny Kochanowskich oraz w Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Naszym spacerom towarzyszyć będzie muzyka inspirowana Janem Kochanowskim oraz oczywiście fraszki.
Jan Kochanowski wybrzmi podczas Narodowego Czytania 2025
- Poezja Jana Kochanowskiego towarzyszy nam od pokoleń. Głęboka, napisana wspaniałą polszczyzną, opowiada o czasach dawnych, ale przecież bez trudu odnajdziemy w niej samych siebie, współczesnych Polaków - zaznaczył prezydent Karol Nawrocki, zapraszając do wspólnej lektury na swojej oficjalnej stronie. - Ja i moja małżonka czytamy i będziemy czytać polskie lektury. To powinno być nasze wspólne wielkie zadanie, by uczeń wychodzący z polskiej szkoły rzeczywiście czuł dumę z bycia Polakiem - podkreślił prezydent.
Prezydent w nagraniu, w którym zachęca do udziału w Narodowym Czytaniu, podkreślił, że w utworach Jana Kochanowskiego zawarta jest mądra refleksja o Polsce, troska o dobro wspólne i pomyślność Rzeczypospolitej. Pierwsza dama Marta Nawrocka dodała, że jest w tych utworach radość i smutek, pocieszenie i wielka pochwała życia.
Narodowe Czytanie 2025 w Ogrodzie Saskim w Warszawie
Finał akcji Narodowe Czytanie rozpocznie się w samo południe, w sercu Warszawy. Po zakończeniu czytania o godz. 14.30 odbędzie się koncert "KOCHANOWSKI. Wika/Strug/Monodia Polska" z kompozycjami Filipa Wiki do wierszy Jana Kochanowskiego, w wykonaniu Monodii Polskiej pod muzycznym przewodnictwem Adama Struga.
Wydarzenie odbywa się w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. Centralnym punktem programu będą warsztaty kolażu literackiego prowadzone przez Marynę Siliakovą, artystkę, ilustratorkę i edukatorkę wizualną.
***
Wszystkie lektury Narodowego Czytania
Narodowe Czytanie zostało zainicjowane w 2012 roku wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a rok później "Trylogii" Henryka Sienkiewicza. W 2015 roku prezydent RP Andrzej Duda z małżonką czytali "Lalkę" Bolesława Prusa, a w kolejnym roku - "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza. W 2017 roku lekturą było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego.
W 2018 roku Narodowe Czytanie miało wyjątkowy charakter w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Para prezydencka zaprosiła wówczas do lektury "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, "Antologii niepodległości" – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.
W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były nowele polskie – zbiór ośmiu utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego.
Lekturą w 2020 roku była "Balladyna" Juliusza Słowackiego, w 2021 roku "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej, w roku 2022 czytano "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza, a rok później "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej.
W 2024 roku w tysiącach miejsc w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie "Kordiana" Juliusza Słowackiego.
Tegoroczną lekturą ustanowiona została poezja Jana Kochanowskiego.
***
Jan Kochanowski:
- Jan Kochanowski zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i największych twórców europejskich epoki renesansu.
- Jego dzieła poruszają różnorodne tematy, od poważnych i doniosłych po lżejsze i żartobliwe. Opisuje życie dworskie i ziemiańskie, porusza wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne.
- W wierszach Kochanowskiego odnaleźć można humanistyczną religijność, zachwyt życiem, ale też głęboką zadumę nad przemijaniem i ludzkim losem. Poeta przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego, a jego niezrównane dzieła do dziś pozostają żywe i nadal inspirują.
- Kochanowski urodził się w 1530 roku w Sycynie pod Zwoleniem. Studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie, w młodości podróżował po Europie. W 1559 roku powrócił do kraju i przyjął służbę dworzanina na dworach magnackich oraz na dworze królewskim.
- Kilkanaście lat później osiadł na stałe w dziedzicznym majątku w Czarnolesie, poświęcając się pracy pisarskiej. W tym okresie kontynuował pisanie pieśni i fraszek. Po śmierci ukochanej córki Urszulki opublikował cykl "Trenów".
- Zmarł nagle w 1584 roku w czasie obrad sejmu w Lublinie, został pochowany w krypcie zwoleńskiego kościoła.
***
Tytuł audycji: Dwójka na miejscu
Data emisji: 6.09.2025
Godzina emisji: 15.00
