W 2007 roku Parlament Europejski ustanowił coroczną Nagrodę Filmową LUX. Przyznawał ją do 2020 roku, kiedy to połączył siły z Europejską Akademią Filmową i powołał do życia LUX – Europejską Nagrodę Publiczności.
LUX - Nagroda Publiczności - co się zmieniło?
Do 2020 do LUX-ów wybierano 3 filmy, a najlepszy z nich wybierali tylko posłowie do Parlamentu Europejskiego. Dziś możemy jasno powiedzieć: było trochę nudno - jako publiczność mogliśmy tylko przyglądać się temu z daleka. Gdy jednak Parlament połączył siły z Europejską Akademią Filmową, LUX-y zmieniły zasady - teraz filmy mogą oceniać i posłowie i publiczność przez internet. Nasze głosy to aż połowa ostatecznej oceny.
Nominowani do Nagrody Publiczności LUX
W tym roku do Nagrody Publiczności LUX nominowane są następujące obrazy:
- "Animal" - reż. Sofia Exarchou, produkcja: Grecja, Austria, Rumunia, Cypr, Bułgaria
Akcja tej opowieści ma miejsce podczas upalnego lata na jednej z greckich wysp. Animatorzy i animatorki w hotelu all-inclusive przygotowują się na przyjazd turystów. Liderką grupy jest Kalia. Na scenie królują papierowe dekoracje, błyszczące stroje i taniec. Z każdym dniem praca jest coraz bardziej wymagająca. W niespokojne letnie noce wychodzą na jaw trudności, z jakimi mierzy się Kalia. Jednak kiedy zapala się światło, przedstawienie musi trwać.
- "Dahomej" - reż. Mati Diop, produkcja: Francja, Senegal, Benin
To historia skarbów - dwudziestu sześciu strażników skarbca Królestwa Dahomeju - zrabowanych ponad sto lat temu. W 2021 roku zapada decyzja, że obiekty mają wrócić tam, skąd pochodzą - do dzisiejszej Republiki Beninu. W 1892 roku francuskie wojska kolonialne zrabowały nie tylko te artefakty, ale też tysiące innych kosztowności. Jaką postawę przyjąć wobec powrotu części skarbów do kraju, który musiał rozwijać się pod ich nieobecność? Mati Diop zaprasza na opowieść o kolonizacji i budowie naszej tożsamości.
- "Flow" - reż. Gints Zilbalodis, produkcja: Łotwa, Francja, Belgia
Kochający samotność kot traci swój dom w wyniku wielkiej powodzi. Świat wygląda tajemniczo, gdzieniegdzie tylko widać ślady ludzkiej obecności. Kot znajduje schronienie w dryfującej łodzi, którą już zamieszkuje kapibara, a z czasem dołączają do nich inne zwierzęta - różnych charakterów, różnych temperamentów. Uczą się współdziałać razem i stawiać czoła przeciwnościom losu.
- "Przechwycone" - reż. Oksana Karpovych, produkcja: Ukraina, Kanada, Francja
Co skłania najeźdźców do prowadzenia wojny? Twórcy "Przechwyconych" próbują odpowiedzieć na to pytanie, pokazując dwa równoległe światy. Kamera powoli rejestruje zniszczenia - widzimy ukraińskie wsie, miasta, domy i autostrady po wyzwoleniu spod rosyjskiej okupacji. W tle słyszymy rozmowy telefoniczne - to nagrania przechwyconych z frontu rozmów rosyjskich żołnierzy ze swymi bliskimi. Ukraiński wywiad przechwycił te połączenia w 2022 roku. To zapisy przerażających wyznań żołnierzy i okrutnych ocen kobiet im bliskich - te nasycone są nienawiścią i szowinizmem, podszyte propagandą.
- "Milczenie Julie" - reż. Leonado Van Dijl, produkcja: Belgia, Szwecja
Tenisistka Julie odmawia złożenia zeznań na temat śmierci młodej zawodniczki, co prowadzi do zawieszenia i zwolnienia jej trenera. Życiem Julie jest tenis i na nim się skupia. Jej milczenie budzi kontrowersje.
Europejskie kino z bliska - w Czwórce
Zwycięzcę poznamy podczas ceremonii wręczenia Nagrody Publiczności LUX w Parlamencie Europejskim w 29 kwietnia 2025 roku - Czwórka będzie na miejscu!
Nagrody LUX z Brukseli w Czwórce
We wtorkowe popołudnie, tuż po 16.00, w audycji "Świat 4.0" prosto ze studia radiowego w Parlamencie Europejskim w Brukseli Piotr Firan i Alicja Michalska będą przyglądać się i opowiadać o tegorocznej edycji Nagrody Publiczności LUX. Porozmawiamy o sile kina, które przekracza granice języka i kultury. Z naszymi gośćmi - twórcami, europosłami, krytykami i widzami - porozmawiamy o tym, dlaczego europejskie filmy mają moc opowiadania o najważniejszych wartościach: wolności, tożsamości, równości i wspólnocie.
Nagroda Publiczności LUX podkreśla zaangażowanie Parlamentu Europejskiego w kulturę i edukację przez wspieranie kina europejskiego i propagowanie różnorodności kulturowej.
Warto zwrócić uwagę na samą nazwę nagród - Lux. Pochodzi ona z łaciny i oznacza światło. I taka jest też idea doboru nominowanych - te obrazy mają uwrażliwiać widzów, zachęcać o dyskusji o współczesnej Europie, ale też pokazywać jej piękno i różnorodność.
***
pj/www.lux-award.europarl.europa.eu/kor
