Referenda pozwalają obywatelom uczestniczyć w sprawowaniu władzy

Ostatnia aktualizacja: 11.10.2013 07:00
Polskie prawo kwestie referendum reguluje za pomocą konstytucji oraz specjalnych ustaw. Dzieli je na referenda lokalne i ogólnokrajowe.
Audio
  • Materiał Błażeja Prośniewskiego dotyczący referendum w Polsce i na świecie (Poranek OnLine/ Czwórka).
Głosowanie jest formą sprawowania obywatelskiej władzy
Głosowanie jest formą sprawowania obywatelskiej władzyFoto: Glow Images/East News

- Żeby zgłosić chęć przeprowadzenia referendum lokalnego, musi zebrać się piętnaście osób, które poinformują władze o swoim zamiarze. Żeby referendum się odbyło trzeba zebrać 10% podpisów obywateli uprawnionych do glosowania. Aby decyzje były wiążące dla władz, frekwencja powinna wynosić 30 proc. - wyjaśnia Joanna Załuska z Fundacji Batorego.
Taki plebiscyt jest zwoływany przez obywateli, którzy chcą zabrać głos w ważnej dla nich sprawie. Podczas obecnej kadencji samorządowej takie referenda były zwoływane ponad osiemdziesiąt razy. Dotyczyły między innymi likwidacji Straży Miejskiej, lokalizacji elektrowni atomowej, budowy farm wiatrowych, czy kanalizacji. Z powodu niskiej frekwencji tylko 10 proc. z nich było ważnych.
- Innym rodzajem referendum jest to, za pomocą którego mieszkańcy mogą odwołać władze. Jest to referendum odwoławcze. Aby było ważne muszą w nim uczestniczyć 3/5 osób, które oddały głos podczas wyborów - mówi Joanna Załuska.
Drugim zasadniczym rodzajem referendum, istniejącym w polskim prawie, jest to zwoływane na poziomie ogólnokrajowym.  - Takie referendum może zostać ogłoszone przez prezydenta za zgodą senatu. Może również zostać zarządzone przez sejm. A gdy przeprowadzone jest na wniosek obywateli, wtedy sejm głosuje decydując czy do niego dojdzie czy nie - tłumaczy Olgierd Annusewicz politolog.
W najnowszej historii Polski odbyły się cztery takie referenda. Jedynie to decydujące o wejściu do Unii Europejskiej było wiążące, bo tylko w jego przypadku frekwencja przekroczyła 50 proc.

W ostatnich dwustu latach, na świecie zorganizowano ponad półtora tysiąca ogólnokrajowych referendów. Połowa z tej liczby dotyczy dwóch ostatnich dekad. Dla przykładu w Bułgarii odbyły się cztery razy, w Szwecji sześć, Irlandii dwadzieścia, we Włoszech pięćdziesiąt, a w Szwajcarii aż pięćset.
- Szwajcaria jest ewenementem. Tam referenda odbywają się niezwykle często, bo taka jest przyjętą forma uczestniczenia obywateli w sprawowaniu władzy - mówi Olgierd Annusewicz.

jl

Zobacz więcej na temat: Czwórka polityka referendum
Czytaj także

Polityka nie jest niczym złym

Ostatnia aktualizacja: 30.09.2013 11:26
- Społeczeństwo obywatelskie zajmuje się też polityką - mówi Krzysztof Izdebski, przedstawiciel akcji "Masz Głos, Masz Wybór". - Ważna jest odpowiedź na pytanie: kto jest właścicielem tej polityki? Czy my, mieszkańcy, czy włodarze?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Referendum w Warszawie. Mieszkańcy stolicy szykują się do głosowania

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2013 16:35
Już w niedzielę warszawiacy zdecydują o przyszłości prezydent miasta Hanny Gronkiewicz-Waltz w stołecznym ratuszu. Referendum trwać będzie w godzinach 7-21 w ponad tysiącu lokali na terenie miasta. Pierwsze wyniki poznamy po ich zamknięciu.
rozwiń zwiń