"Matko Boska, wyratuj" - Urszula Żółtowska-Tomaszewska
Przy Strzeleckiej 8, na przełomie 1944 i 45 roku była katownia. Przebywający tam żołnierze podziemia chyba nie wierzyli, że przeżyją. Na ścianach piwnic pozostały napisy odwołujące się do wiary, która towarzyszyła im w tych strasznych dniach. W całej Polsce, było około 550 takich miejsc i takich piwnic, gdzie NKWD i Wojskowa Informacja znęcały się nad aresztowanymi. IPN walczy o to, żebyśmy o takich miejscach pamiętali. Na Strzeleckiej powstaje Izba Pamięci, w której będzie można poznać historię tego miejsca.
Urszula Żółtowska-Tomaszewska - laureatka nagrody im. gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego w kategorii Dziennikarz za reportaże promujące historię polskiej jazdy i ideały przyświecające przedwojennej kawalerii.
"Ojczyzna mnie wzywa…" - Urszula Żółtowska-Tomaszewska
Kawaleria Ochotnicza z okazji 80-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej podjęła pewne wyzwanie. Idea przedsięwzięcia to przejechać szlak 3-go Pułku Strzelców Konnych i odwiedzić miejsca wszystkich stoczonych walk. Po drodze edukując i opowiadając mieszkańcom historię kampanii jesiennej.
"Twarda Mazurka" - Alicja Grembowicz
Pasjonujące losy nieżyjącej już Stanisławy Kumor, pochodzącej z chłopskiej, patriotycznej rodziny z okolic Grajewa. Uczniowska konspiracyjna działalność kończy się półtorarocznym więzieniem w Łomży. Po jego rozbiciu w 1941 roku zostaje szefową Pomocniczej służby Kobiet Obwodu Grajewskiego AK. Organizuje zaopatrzenie w leki, żywność, "lewe dokumenty". Ranna w bitwie na Czerwonym Bagnie dwukrotnie przechodzi przez pole minowe nad Biebrzą. Aresztowana przez Sowietów trafia do Armii Berlinga. Za dezercję przebywa w katowni Smiersza. Następnie zostaje przewieziona do obozu internowanych oficerów AK w głębi Rosji. Do kraju wraca w 1948 roku. Ukrywa okupacyjną przeszłość, podając w ankietach, że wojnę spędziła na terenie ZSRR. To o tyle bardziej wiarygodne, że jej rodzina faktycznie była wywieziona i tam też zmarł jej ojciec. Kończy anglistykę na UW. W 1952 roku zostaje tłumaczką polskiej misji wojskowej w Korei. Tam zostaje rozpoznana przez pochodzącego z Grajewa sierżanta. Bezczelnie wykręca się zeznaniami o pobycie w ZSRR. Sierżant jako wichrzyciel zostaje odesłany do Polski. W Korei udaje jej się wyjść cało z katastrofy amerykańskiego samolotu łącznikowego. Po powrocie z misji rozpoczyna naukową karierę na UW. Zostaje specjalistką od teatru angielskiego.
***
Do słuchania "Nocy z reportażem" we wtorek (3.03) w godz. 0.10 - 3.00 zaprasza Wiesław Molak.
ag
