Mirosław Chojecki - współzałożyciel KOR cz. 2 Wspominamy Mirosława Chojeckiego, który w latach 70. XX wieku współtworzył Komitet Obrony Robotników, a w 1977 roku Niezależną Oficynę Wydawniczą – pierwsze w bloku wschodnim niezależne wydawnictwo publikujące książki zakazane przez cenzurę. Dzięki Chojeckiemu i jego współpracownikom ukazały się w drugim obiegu dzieła Miłosza, Herlinga-Grudzińskiego, Orwella, Kołakowskiego. Drukowano w prywatnych mieszkaniach, piwnicach, przy pomocy prymitywnych powielaczy, ryzykując zatrzymanie. Sam Chojecki przesiedział w wiezieniu w sumie pięć miesięcy. Uwolniono go tuż przed wybuchem sierpniowych strajków. Po wprowadzeniu stanu wojennego działał na emigracji, m.in. w Paryżu, współorganizując pomoc dla opozycji w kraju. Zobacz więcej na temat: Mirosław Chojecki Solidarność Komitet Obrony Robotników komunizm stan wojenny
Sprawa Profesora Tarwida, czyli Toksyczna Miłość Dzisiejsza trasa prowadzi nas do połowy lat 50. i komunistycznej Polski, w samo serce toksycznej relacji, w której główną rolę odegra miłosna… chemia. Styczeń roku 1955, nie żył już na szczęście Towarzysz Stalin, ale w ostatnią podróż do Moskwy nie udał się jeszcze Bolesław Bierut. Warszawa, Nowy Świat, godziny wieczorne... co wydarzyło się w mieszkaniu uznanego chemika i jego młodszej, drugiej już żony. także chemiczki. Fatalna pomyłka, samobójstwo, czy zaplanowana misterna zbrodnia? Jaką w tej historii rolę odgrywają muchy i muszki? Opowiedzą Państwu Marcel Woźniak i Grzegorz Kalinowski Zobacz więcej na temat: przestępczość chemia
44 lata temu wybuchł strajk w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej 25 listopada 1981 roku rozpoczął się strajk okupacyjny w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie. Uformował się komitet strajkowy, który zgłosił gotowość podjęcia rozmów z Komisją Międzyresortową. Rozmowy zostały jednak zawieszone, a Minister Spraw Wewnętrznych podjął decyzję o użyciu sił porządkowych do rozwiązania konfliktu. Władze przewidywały, że strajkujący będą stawiać czynny opór. Zobacz więcej na temat: strajki komunizm Wojciech Jaruzelski Czesław Kiszczak Solidarność
"Życie codzienne kobiet w PRL", czyli nowa książka Błażeja Brzostka - Historię przez długi czas pisali mężczyźni, a sama historia - ta, którą znamy - jest konstruktem społecznym ukształtowanym w XIX wieku, w służbie państwa narodowego i interesów elit. W takim schemacie kobiety pozostawały zawsze na drugim, a czasem na dalszym planie, bo nie były aktorkami sceny politycznej, nie miały praw politycznych ani dostępu do instytucji akademickich jeszcze na początku XX wieku - mówił na antenie Dwójki Błażej Brzostek, autor książk. Zobacz więcej na temat: Małgorzata Nieciecka- Mac Dwójka kobieta feminizm
Jaremianka. Artystka, która "sama była awangardą" - Była na pewno kobietą wyzwoloną. Ubierała się szokująco, chodziła w spodniach, uwielbiała ekscentryczne kapelusze i z dość dużą swobodą traktowała mężczyzn - tak o wyjątkowej artystce, rzeźbiarce, malarce i działaczce społecznej mówiła Magdalena Merta, prowadząca radiową audycję "Polki". Dziś wspominamy 117. rocznicę urodzin Marii Jaremy, zwanej Jaremianką. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski malarstwo rzeźba TEATR SZTUKA II RP Xawery Dunikowski
"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty" 23 listopada 2025 roku wspominamy 92. rocznicę urodzin Krzysztofa Pendereckiego - kompozytora, dyrygenta, pedagoga, jednego z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki. Ten "wielki odkrywca dźwięków" zmarł w 2020 roku. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku. Zobacz więcej na temat: KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska historia Polski II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne II Rzeczpospolita
Karol Modzelewski. Historyk, który tworzył historię Jako historyk pragnął poświęcić swoje życie badaniom średniowiecznej Europy, ale przez wyrażanie niezgody na rzeczywistość PRL musiał podzielić je także i na trudny żywot dysydenta. – Kiedy uważałem, że muszę, to byłem gotowy działać – mówił w audycji Polskiego Radia z 2014 roku. Zobacz więcej na temat: Karol Modzelewski średniowiecze Solidarność
Pacyfikacja kopalni "Wujek". Próby osądzenia odpowiedzialnych za śmierć górników 21 listopada 1997 roku Sąd Wojewódzki w Katowicach uniewinnił byłych milicjantów oskarżonych o spowodowanie śmierci górników z kopalni "Wujek" na początku stanu wojennego. Był to pierwszy proces w tej sprawie po upadku komunizmu. Zobacz więcej na temat: komunizm kopalnia Wujek stan wojenny Czesław Kiszczak represje
PRL i kara śmierci za mięso. Proces, który wstrząsnął Polską 20 listopada 1964 roku przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie rozpoczął się proces uczestników tzw. afery mięsnej. Sprawa dotyczyła nieprawidłowości w handlu mięsem. Aresztowano ok. 400 osób. Wykonano wyroki śmierci. Zobacz więcej na temat: akt oskarżenia handel historia Polski kara śmierci Władysław Gomułka komunizm
Marian Brandys: "o historii bez patosu, z odrobiną humoru" W czasach komunizmu, kiedy historii uczono w szkole tak bardzo źle, to właśnie książki historyczne Mariana Brandysa karmiły świadomość narodową. Dziś mija 27. rocznica śmierci pisarza. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Marian Brandys literatura literatura polska opozycja demokratyczna II wojna światowa
Marianna Popiełuszko. Matka błogosławionego księdza Jerzego Była prostą, ale mądrą kobietą, która wychowała błogosławionego Kościoła katolickiego. – Otrzymałam dziecko od Boga i oddałam w jego ręce. Myślę, że został wybrany na męczennika – mówiła w reportażu Polskiego Radia z 1996 roku. Zobacz więcej na temat: Jerzy Popiełuszko stan wojenny
Cichociemny Andrzej Czaykowski i "afera teozofów" W kolejnym odcinku "Zaułków historii" porozmawiamy o tzw. "Aferze teozofów”. Omówimy czym był światopogląd religijno-filozoficzny zwany teozofią. Przywołamy nazwisko jego twórczyni, Heleny Bławatskiej, a także jej polskich przedstawicieli przed II wojną światowa. Zobacz więcej na temat: Dwójka Wacław Holewiński Cichociemni
Polacy i Niemcy. "Udzielamy wybaczenia i prosimy o nie" – 20 lat po zakończeniu II wojny światowej mówić o przebaczeniu to rzeczywiście była duża odwaga – podkreślał w Polskim Radiu prof. Jerzy Eisler, komentując list biskupów polskich do niemieckich z 1965 roku, a w nim słynne i wyjątkowe słowa "udzielamy wybaczenia i prosimy o nie" (znane również w brzmieniu: "przebaczamy i prosimy o przebaczenie"). Zobacz więcej na temat: orędzie Stefan Wyszyński Kościół katolicki Niemcy chrześcijaństwo
"Na egzaminie aktorskim miałem dwie kompromitacje" – Dziś, kiedy to wspominam, właściwie powinienem zejść do podziemi i przybrać pseudonim. I udawać, że jestem zupełnie kimś innym, niż jestem – komentował Aleksander Bardini, w latach 90. w Polskim Radiu, swoją opowieść z początków aktorskiej drogi. Zobacz więcej na temat: Aleksander Bardini Lwów Łódź Warszawa TEATR aktor reżyser II wojna światowa
Roman Zimand. Od piewcy komunizmu do zagorzałego antykomunisty "Mentalnie znalazł się nie tylko poza takim czy innym «wypaczeniem» komunizmu, ale w ogóle poza komunizmem. Jego zerwanie miało charakter bezapelacyjny i było pozbawione wszelkich niedomówień, zamąceń czy dwuznaczności" – pisał o Romanie Zimandzie teoretyk literatury i krytyk literacki prof. Janusz Sławiński. Zobacz więcej na temat: Roman Zimand komunizm Poznań 1956 Władysław Gomułka odwilż 1956 Jan Olszewski marzec 1968 sierpień 80 opozycja demokratyczna stan wojenny literatura okrągły stół drugi obieg
Katastrofa w Wilczym Jarze 1978. Autobusy runęły w przepaść 15 listopada 1978 roku na moście w małopolskim Wilczym Jarze doszło do tragicznego wypadku. W odstępstwie dwudziestu kilku minut dwa autobusy w wyniku poślizgu wpadły do Jeziora Żywieckiego. Zginęło 30 osób, w większości byli to pracownicy śląskich kopalń. Zobacz więcej na temat: Żywiec wypadek autobus katastrofa
Pisarz, dla którego powieść była dywersją w kulturze - Buczkowski w swojej twórczości pokazywał literaturę wyzwoloną, która nie da się podzielić na wiersz, powieść, opowiadanie, nowelę, dramat. On te wszystkie granice zacierał. Żywioły epicki, liryczny i dramatyczny stanowiły u niego całość - tak o wyjątkowym twórcy mówił w audycji Polskiego Radia pisarz Wiesław Myśliwski. Zobacz więcej na temat: historia Polski literatura II wojna światowa Kresy
Tadeusz Fijewski. Najbardziej warszawski aktor Przez całe życie związany był z Warszawą, zagrał nawet Rzeckiego w ekranizacji jednej z najbardziej warszawskich powieści, czyli w "Lalce" (1968) Wojciecha Jerzego Hasa na podstawie Bolesława Prusa. 12 listopada 1978 zmarł Tadeusz Fijewski. Zobacz więcej na temat: film polski Teatr Polski w Warszawie Teatr Polskiego Radia Warszawa Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa