Historia

27 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2011 00:00
Zmarł Konstanty Romanow, znienawidzony dowódca wojsk Królestwa Polskiego.

1574 - Zmarł Giorgio Vasari, włoski malarz, architekt, rzeźbiarz i historyk sztuki, specjalizował się w malowaniu fresków o tematyce historycznej i alegorycznej. Największym dziełem Vasariego jest monumentalna kilkutomowa praca "Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów". (ur. 30.07.1511)

1629 - W bitwie pod Trzcianną wojska polsko-austriackie zwyciężyły Szwedów.

1669 - Ludwik XIV wydał patent na założenie L'Academie de Musique et Danse - dziś Opera Paryska.

1709 - Pod Połtawą na Ukrainie doszło do decydującej bitwy między wojskami szwedzkimi, dowodzonymi przez Karola XII, i armią rosyjską Piotra I. Był to koniec triumfalnego pochodu szwedzkiego monarchy przez Europę Środkowowschodnią w czasie wojny północnej.

1813 - Rosja, Prusy i Austria zawarły w Reichenbach (Dzierżoniów) układ o likwidacji Księstwa Warszawskiego.

1831 - Zmarł Konstanty Romanow, wielki książę rosyjski, uczestnik wojen napoleońskich, od 1816 roku naczelny wódz wojsk polskich w Królestwie Polskim, znienawidzony przez żołnierzy za wprowadzenie bezdusznej dyscypliny, w 1825 roku odstąpił swoje prawa do tronu carskiego bratu Mikołajowi I, w listopadzie 1830 roku, w czasie powstania listopadowego, udało mu się uciec z Warszawy. (ur. 08.05.1779) 180 rocznica

1850 - Urodził się Iwan Wazow, bułgarski pisarz, twórca poezji patriotycznej związanej z twórczością ludową i walką w okresie niewoli tureckiej. Autor: "Proporzec i gęśle", "Pod jarzmem", "Ku przepaści". Zmarł 22 września 1921 roku.

1863 - W Wilnie został stracony Zygmunt Sierakowski, generał armii rosyjskiej, działacz niepodległościowy, przywódca powstania styczniowego na Żmudzi. (ur. 19.05.1827)

1869 - Urodził się Władysław Gąsiorowski, działacz niepodległościowy i polonijny, pisarz, autor powieści: "Huragan", "Nihiliści", "Księżna Łowicka". Zmarł 30 października 1939 roku

1872 - Urodził się Paul Laurence Dunbar, amerykański poeta i prozaik, pierwszy znany przedstawiciel poezji murzyńskiej w Stanach Zjednoczonych.

(zm. 09.02.1906)

1880 - Urodziła się Helen Keller, amerykańska pisarka, pedagog, działaczka społeczna pozbawiona wzroku, słuchu i częściowo mowy. Autorka wielu książek, z których najsławniejsza to "Story of my Life". Zmarła 1 czerwca 1968 roku.

1885 - Urodził się Zbigniew Pronaszko, malarz, rzeźbiarz, scenograf, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współzałożyciel grupy formistów i teatru awangardowego "Cricot",  autor licznych portretów, kompozycji figuralnych, martwych natur. Zmarł 8 lutego 1958 roku.

1902 - Rząd francuski ustalił maksymalny czas pracy na 10 godzin i 30 minut dziennie.

1905 - Bunt marynarzy na pancerniku Floty Czarnomorskiej "Potiomkin". Do buntu przyłączyły się załogi innych okrętów znajdujących się w Odessie, w mieście wybuchł strajk powszechny.

1906 - Urodził się Władysław Pelc, poeta, tłumacz literatury francuskiej, jego twórczość poetycka składa się z kilkudziesięciu utworów o treści filozoficzno-religijnej i nostalgicznej, opiewającej życie emigracji polskiej na Dalekim Wschodzie i losy narodów podbitych przez Związek Radziecki, zbiory wierszy: "Lato miłościwe", "Źródło Świętego Theya", "Słowa z pamięci dni minionych", od połowy lat 30. attaché Ambasady RP w Paryżu, po wojnie pozostał we Francji. (zm. 2002) 105 rocznica

1908 - We Lwowie, z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, powstał Związek Walki Czynnej przygotowujący kadry kierownicze przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim.

1919 - Wojska polskie zajęły Suwalszczyznę, z której ewakuowały się oddziały niemieckie.

1920 - W Warszawie utworzono Polski Związek Towarzystw Kolarskich, na pierwszego prezesa wybrano Stanisława Bliklego. W 1938 roku przyjęto nazwę Polski Związek Kolarski.

1930 - Urodził się Ryszard Ronczewski, aktor i reżyser, od 1984 roku związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku. Zagrał w filmach: "Nikodem Dyzma", "Ewa chce spać", "Krzyżacy", "Skąpani w ogniu", "Wróżby kumaka", "Miasto z morza".

1932 - Urodziła się Anna Moffo, amerykańska śpiewaczka - sopran i aktorka, grała w filmach muzycznych: "Rozwód", "Madame Butterfly", "Księżniczka czardasza", "Traviata". Zmarła 9 marca 2006 roku.

1940 - Urodził się Andrzej Grąziewicz, aktor teatralny i filmowy, grał w filmach: "Agent nr 1", "Kuchnia polska", "Panny i wdowy", "Drugie życie", "Przerwa w podróży".

1941 - Urodził się Krzysztof Kieślowski, reżyser filmowy, który zyskał międzynarodową sławę. Twórca między innymi "Amatora", "Dekalogu", "Trzech kolorów" i "Podwójnego życia Weroniki". Filmowcy w wielu krajach mówią o "szkole Kieślowskiego", "kierunku Kieślowskiego" i "stylu Kieślowskiego". Zmarł 13 marca 1996 roku, po operacji serca. 70 rocznica

1950 - Ogłoszono ustawę o ustroju adwokatury, wprowadzono zespoły adwokackie.

1952 - Urodził się Bogusław Linda, aktor, reżyser filmowy, grał w filmach: "Danton", "Pan Tadeusz", "Matka Królów", "Kroll", "Psy", "Quo Vadis". Reżyserował: "Seszele", "Sezon na leszcza", "Jasne, błękitne okna".

1954 - W Związku Radzieckim w Obnisku uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię jądrową.

1955 - Urodziła się Izabelle Adjani, francuska aktorka, odtwórczyni głównych ról w filmach: "Miłość Adeli H.", "Camille Claudel",  "Królowa Margot", "Nosferatu wampir", "Opętanie", "Pan Ibrahim i kwiaty Koranu".

1956 - Zmarł Tadeusz Cieślewski (ojciec), malarz, grafik, autor pejzaży miejskich, scen rodzajowych, martwej natury, a przede wszystkim widoków starej Warszawy, prezes Towarzystwa "Pro Arte", Juliusz Gomulicki poświęcił mu książkę "Stara Warszawa w rysunkach Tadeusza Cieślewskiego". (ur. 22.10.1870) 55 rocznica

1959 -  Urodził się Janusz Kamiński, operator filmowy i reżyser, autor zdjęć do filmów: "Motyl i skafander", "Raport mniejszości", "Wojna światów", dwukrotnie otrzymał Oscara - w 1994 roku za film "Lista Schindlera" i w 1999 roku za film "Szeregowiec Ryan". Od 1981 roku przebywa w Stanach Zjednoczonych.

1962 - Charlie Chaplin otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu w Oxfordzie.

1973 - Zmarł Stanisław Jasiukiewicz, aktor. Od 1955 roku grał w Teatrze Polskim w Warszawie, między innymi rolę Gustawa-Konrada w "Dziadach" Adama Mickiewicza, Wielkiego Księcia Konstantego w "Nocy Listopadowej" Stanisława Wyspiańskiego. Role w filmach: Ulryk von Jungingen w "Krzyżakach", Pan Tarkowski w "W pustyni i w puszczy" oraz przeor Kordecki w "Potopie". Urodził się 14 maja 1921 roku.

1978 - Z Kosmodromu Bajkonur został wystrzelony statek kosmiczny Sojuz 30 z pierwszym polskim kosmonautą majorem Mirosławem Hermaszewskim. Towarzyszył mu Rosjanin pułkownik Piotr Klimuk.

1979 - Zmarł Antoni Gołubiew, uznawany za jednego z najwybitniejszych pisarzy polskich nurtu chrześcijańskiego, współzałożyciel pisma "Żagary", autor monumentalnego cyklu "Bolesław Chrobry", opowiadań oraz esejów moralno-religijnych. (ur. 25.02.1907)

1997 - Święto narodowe Dżibuti, obchodzone w rocznicę proklamowania niepodległości.

1991 - Jugosłowiańska armia federalna rozpoczęła działania wojenne przeciwko Chorwacji i Słowenii. Był to początek wojny domowej w byłej Jugosławii, zakończonej proklamowaniem niepodległych państw, które tworzyły Jugosławię. 20 rocznica

1995 - W Watykanie rozpoczęło się pierwsze spotkanie papieża Jana Pawła II z patriarchą ekumenicznym Konstantynopola Bartłomiejem I.

1996 - Polska i Litwa podpisały w Warszawie umowę o wolnym handlu. 15 rocznica

2001 - Zmarła Tove Jansson, fińska pisarka, malarka, ilustratorka książek. Zyskała światową sławę dzięki serii książek o Muminkach. Książki te napisane przez nią w oryginale po szwedzku, zostały przetłumaczone na ponad 30 języków i wydane w milionach egzemplarzy, w 1966 roku została odznaczona Medalem Hansa Christiana Andersena - międzynarodową nagrodą dla twórców książek dla dzieci. Urodziła się 9 sierpnia 1914 roku. 10 rocznica

2001 - Zmarł Jack Lemmon, jeden z najwybitniejszych aktorów amerykańskich, reżyser teatralny, 8-krotnie nominowany do Oscara, 2-krotnie uhonorowany ta nagrodą - w 1956 roku za rolę w filmie "Mister Roberts" i w 1974 roku za rolę w  "Ocalić tygrysa". Grał w filmach: "Pół żartem, pół serio", "Kto sieje wiatr", "Gracz", "Chiński syndrom", "Dwunastu gniewnych ludzi", "Obywatele prezydenci", "Dwaj jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy". Urodził się 8 lutego 1925 roku. 10 rocznica

2005 - Zmarł Ray Holmes, brytyjski pilot wojskowy, który wsławił się brawurowym czynem, ratując Pałac Buckingham przed zbombardowaniem przez niemiecką Luftwaffe w czasie II wojny światowej. 15 września 1940 roku podczas patrolu nad Londynem, zauważył niemiecki bombowiec Dornier zmierzający nad Pałac Buckingham. Ponieważ nie miał już amunicji, skierował swój myśliwiec na niemiecką maszynę, uderzył w jej ogon i strącił na ziemię. Sam uratował się, skacząc ze spadochronem. (ur. 20.08.1914)

2010 - Zmarł Adam Zieliński, pisarz, politolog i publicysta, autor powieści: "Garbaty świat", "Wiedeńczycy", "Cichy Dunaj", "Powrót", od 1957 roku mieszkał w Austrii. (ur. 22.06.1929)