Redakcja Polska

Najważniejsze wydarzenia tygodnia: 17.11.2023 r.

20.11.2023 10:15
W tym wydaniu: pierwsze posiedzenie Sejmu X kadencji, spotkanie wybranych liderów państw Unii Europejskiej w Zagrzebiu oraz sytuacja na Bliskim Wschodzie.
Audio
Inauguracyjne posiedzenie Sejmu X kadencji
Inauguracyjne posiedzenie Sejmu X kadencjiTwitter/Kancelaria Sejmu

Prezydent Andrzej Duda powiedział, że jeszcze nigdy w historii Polski demokracja nie była tak silna

W swoim wystąpieniu inaugurującym posiedzenie Sejmu X kadencji Andrzej Duda podziękował wyborcom za rekordową frekwencję, która wyniosła ponad 74 procent.

Prezydent podkreślał, że istotą demokracji jest rozstrzyganie sporów politycznych przy urnie wyborczej. Lider Polski 2050, Szymon Hołownia, został wybrany na marszałka Sejmu.

W orędziu telewizyjno-radiowym powiedział, że zmiany, które wprowadza w funkcjonowaniu izby, usprawnią jej działanie. Wymienił między innymi zmiany składu prezydium:

W prezydium Sejmu nie zasiada obecnie przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości, po tym jak posłowie odrzucili kandydaturę dotychczasowej marszałek Elżbiety Witek. Marszałek Szymon Hołownia zapewniał, że klub PiS może liczyć na wicemarszałka, ale musi wystawić innego kandydata:

Politycy PiS zapewniają, że odrzucenie kandydatury Elżbiety Witek jest złamaniem wieloletniej tradycji, zgodnie z którą wszystkie sejmowe kluby mają swojego przedstawiciela w prezydium. Mówią również, że nie zmienią swojego kandydata na funkcję wicemarszałka.

Szymon Hołownia pełni funkcję marszałka od poniedziałku.

Premier Mateusz Morawiecki stwierdził, że Unia Europejska znalazła się na rozdrożu

Szef rządu mówił o tym po nieformalnym spotkaniu wybranych liderów państw Unii Europejskiej w Zagrzebiu. Rozmowy dotyczyły programu strategicznego Wspólnoty na kolejnych 5 lat, firmowanego przez szefa Rady Europejskiej Charlesa Michela. Przewodniczący Rady oraz premierzy Polski, Włoch, Malty i Chorwacji rozmawiali o tym, jak przygotować się na rozszerzenie Unii i czy w związku z tym należy zmieniać zasady głosowania we Wspólnocie. To kolejne z serii konsultacji z przywódcami, poprzednie spotkania odbyły się w poniedziałek i we wtorek w Berlinie i w Kopenhadze.

Mateusz Morawiecki mówił, że dyskusja o wyzwaniach Unii Europejskiej dotyczy tego, czy powinno się iść w kierunku uwspólnotowienia kolejnych spraw, czy skoncentrować się na najważniejszych wyzwaniach i pomagać sobie.

Szef Rady Europejskiej Charles Michel sugeruje, że zmiany w procesie decyzyjnym Unii miałyby zapobiec nadużywaniu prawa weta. Podkreślał, że w dyskusji o rozszerzeniu Wspólnoty i ewentualnej reformie procesu decyzyjnego w Unii trzeba znaleźć równowagę między jednością a koniecznością sprawnego działania: "Reforma nie oznacza, że chcemy, aby w przyszłości o wszystkim decydowała większość kwalifikowana. Ale może to oznaczać - nie wiem, nie mogę wykluczyć - że ewentualna modyfikacja mogłaby wziąć pod uwagę mechanizm zapobiegający nadużywaniu prawa weta."

Przeciwko odejściu od jednomyślności w Radzie Europejskiej opowiedzieli się na czwartkowym spotkaniu premierzy Polski i Chorwacji - Mateusz Morawiecki i Andrej Plenković. Nad zmianą traktatów i zawartych w projekcie modyfikacji systemu głosowania państw członkowskich obraduje Parlament Europejski.
Natomiast prace nad programem strategicznym w ramach Rady Europejskiej, wyznaczającym priorytety działań na najbliższych 5 lat, powinny zakończyć się do lata 2024 roku.

Wysoki Komisarz ONZ do spraw Praw Człowieka powiedział, że liczba ofiar izraelskich ataków w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu może doprowadzić do eskalacji ekstremizmu

Podczas spotkania z dziennikarzami po wizycie na Bliskim Wschodzie Volker Turk mówił o całkowitym braku respektowania praw człowieka w ogarniętym wojną regionie: "Tam są łamane najbardziej podstawowe wartości ludzkie. Zabijanie takiej liczby cywilów nie może zostać potraktowane jako „straty uboczne”. Jedynym zwycięzcą takiej wojny będzie najprawdopodobniej ekstremizm i przyszły ekstremizm. To lekcja, którą znamy z historii, że to niestety wznieca ekstremizm.

Volker Turk mówił wcześniej, że ogarniętej wojną Strefie Gazy grozi epidemia chorób zakaźnych i głód. Dodał, że naloty izraelskie w Strefie cechuje „intensywność rzadko doświadczana w tym stuleciu”.

Wysoki Komisarz wyraził też głębokie zaniepokojenie eskalacją przemocy i dyskryminacji wobec Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu i we wschodniej Jerozolimie. Powiedział, że taka sytuacja grozi wybuchem konfliktu również na tych terenach. „Jesteśmy znacznie powyżej poziomu wczesnego ostrzegania” - mówił Wysoki Komisarz ONZ do spraw Praw Człowieka.

10 dni temu Volker Turk oskarżył Izrael i Hamas o zbrodnie wojenne w Gazie i zaapelował o natychmiastowe zawieszenie broni.

Kilkudniową wizytę na Bliskim Wschodzie rozpoczął również szef unijnej dyplomacji. Josep Borrell udał się do Izraela, ale takze do Ramallah, gdzie siedzibę mają władze Autonomii Palestyńskiej. Główne tematy rozmów to dostęp do pomocy humanitarnej w Strefie Gazy i polityczne rozwiązanie konfliktu, które pozwoli zakończyć wojnę na Bliskim Wschodzie.

Podróż szefa unijnej dyplomacji jest dużym wyzwaniem. Chodzi nie tylko o jego wypowiedzi sprzyjające Palestyńczykom, które wywoływały gniew zwłaszcza w stolicach wspierających Izrael, ale też o sam fakt, że reakcja na toczące się walki dzieli Unię Europejską. Zapewne każdy jego ruch będzie uważnie obserwowany. Josep Borrell kilka dni temu nakreślił priorytety: trzy raz nie i trzy raz tak. „Nie dla przymusowych wysiedleń mieszkańców Strefy Gazy, nie zmniejszenia terytorium Strefy Gazy i trwałej okupacji przez Izrael i nie dla powrotu Hamasu do władzy” - powiedział szef unijnej dyplomacji. I tak dla jednej palestyńskiej władzy w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu na podstawie ustaleń Rady Bezpieczeństwa ONZ, i tak dla zaangażowania państw arabskich oraz większego zaangażowania Unii Europejskiej.

Na magazyn Mija Tydzień zaprasza Katarzyna Semaan.