Panowanie Sasów
Po śmierci króla Jana III Sobieskiego nad Rzeczpospolitą Obojga Narodów panowali kolejno August II Mocny i jego syn August III. Było to apogeum trudnej wolności szlacheckiej, mimo to Sasom zależało na polskiej koronie. - Saksonia pod koniec XVII wieku należy do najbogatszych państw składających się na Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego i książęta elektorzy sascy nalezą do najważniejszych książąt, ale do splendoru brakowało królewskiej korony - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia dr Paweł Ignaczak z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. - Książęta sascy byli bardzo ważnymi urzędnikami, monarchami w obrębie Świętego Cesarstwa, ale byli podporządkowani cesarzowi i właśnie korona dawała im poczucie suwerenności - opowiada gość Jedynki.
Sytuacja polityczna i militarna wówczas wymagała zdecydowanych działań, których jednak nie podjęto, co ostatecznie doprowadziło do kryzysów i rozbiorów w późniejszym okresie. Czy był to bilans panowania Sasów? - Jest to spojrzenie mocno upraszczające ówczesną sytuację polityczną wewnętrzną i zewnętrzną - wskazuje dr Ignaczak. - Musimy pamiętać, że August II, który objął tron Polski z marzeniem, żeby być konkurentem Ludwika XIV, a więc władcy absolutnego, zderzył się z rzeczywistością. Jako król w Polsce musiał słuchać sejmu, swoich poddanych i nie wszystkie pomysły, które chciał zrealizować, mógł wykonać - wyjaśnia.
Sztuka Drezna i Warszawy
Popularność Sasów i do dziś doceniane zasługi to mecenat artystyczny - kultura i sztuka Drezna i Warszawy, które wzajemnie się przenikały. - August II i jego syn, pomimo tego, że nie mogli być takimi władcami jak Ludwik XIV, chcieli budować wizerunek siebie, właśnie jako władców absolutnych, dlatego August II był mocno zainteresowany rozbudową Drezna. W czasie panowania obu monarchów, jak podają badania, Drezno rozrosło się dwukrotnie - opowiada rozmówca Katarzyny Jankowskiej. - August II dbał o budowę kamienic, pałaców, nowych przestrzeni reprezentacyjnych - dodaje.
W Warszawie podczas panowania Sasów nastąpił m.in. rozwój czytelnictwa, sięgano po książki, kalendarze, encyklopedie. Popularne były czasopisma, chociażby wydawany od 1729 roku "Kurier Polski". W 1747 roku otwarto pierwszą w Polsce Bibliotekę Publiczną Braci Załuskich, powołano również Collegium Nobilum dla zamożnej młodzieży szlacheckiej. - Związek Polski i Saksonii bardzo przyczynił się do rozwoju rynku książki w Polsce, a to dlatego, że częścią Saksonii był Lipsk. To jedno z głównych miast, gdzie odbywały się słynne targi. Lipsk był też w tej części Europy najważniejszym ośrodkiem wydawniczym - podkreśla gość audycji.
Białe złoto - słynna porcelana miśnieńska
W roku 1707 w Miśni odkryto złóż glinki kaolinowej, już rok później wyprodukowano tu pierwszą białą porcelanę. Z czasem zaczęła być nazywana miśnieńską porcelaną. - Była ona wielką miłością Augusta II. Porcelanę wynaleziono w Chinach w VII wieku n.e i wiemy, że już w średniowieczu docierała do Europy, co najmniej na początku XIV wieku pojawiały się te obiekty na terenie Europy i one wywoływały wielkie zdumienie, ze względu na to, że porcelana to były przedmioty niezwykle delikatne, a zatem wydawało się, że to jest jakiś cud. (...) Przez wiele stuleci Europejczycy próbowali odnaleźć tajemnice porcelany i udało się to dopiero na początku XVIII wieku - opowiada dr Paweł Ignaczak.
24:06 2022_09_22 19_29_44_PR1_EUREKA.mp3 Mecenat Sasów. Polskie akcenty w kolekcjach królewskich (Eureka/Jedynka)
Czytaj również:
W audycji także:
Przybysz z Wenecji. Bernardo Belotto zwany Canaletto i jego dzieło. W 300. rocznicę urodzin malarza poznajemy drogę twórczą i dorobek artysty na wystawie w Zamku Królewskim w Warszawie. Wybór dzieł ukazuje charakterystyczne okresy twórczości i najcenniejsze serie obrazów i rysunków słynnego weducisty, o którym opowiedział dr Artur Badach, historyk sztuki z Zamku Królewskiego w Warszawie.
***
Tytuł audycji: "Eureka"
Prowadzi: Katarzyna Jankowska
Goście: dr Paweł Ignaczak (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), dr Artur Badach (historyk sztuki Zamku Królewskiego w Warszawie)
Data emisji: 22.09.2022 r.
Godzina emisji: 19.30
ans