Założycielami spółki Polskie Radio byli: Zygmunt Chamiec, lekarz i Tadeusz Sułowski, inżynier. Janusz Regulski, współzałożyciel koncernu "Siła i Światło", w archiwalnym nagraniu z 1979 roku opowiadał o początkach polskiej radiofonii. Wspominał, że Zygmunt Chamiec wrócił w 1923 roku z Paryża zafascynowany radiem i zwrócił się do inżyniera Tadeusza Sułowskiego z prośbą o pomoc w zorganizowaniu radia.
00:24 Janusz Regulski.mp3 Janusz Regulski o początkach Polskiego Radia (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
Początek polskiej radiofonii 1 lutego 1925 roku
Zanim radio zaczęło regularne nadawanie w kwietniu 1926 roku, 1 lutego 1925 wyemitowało pierwszą próbną audycję. Datę uznaje się za początek naszej radiofonii. W niedzielę o godzinie 18.00 w stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego w Warszawie inżynier Roman Rudniewski jako pierwszy odezwał się do mikrofonu.
00:07 Roman Rudniewski.mp3 Roman Rudniewski podczas audycji próbnej Polskiego Radia (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
Początkowo audycji Polskiego Radia słuchało niespełna 5 tysięcy osób. Cały program był nadawany na żywo, głównie wieczorem.
Czytaj także:
Szybki rozwój polskiej radiofonii
Radio rozwijało się w szybkim tempie, a dzięki rozpoczętej w latach 20. produkcji odbiorników radiowych, docierało do coraz większej liczby osób. Reżyser i autor słuchowisk Zbigniew Kopalko wspominał początki swojej fascynacji radiem.
00:17 Zbigniew Kopalko.mp3 Zbigniew Kopalko o początkach fascynacji radiem (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
Również Aleksander Bardini, aktor, reżyser i pedagog w archiwalnym nagraniu Polskiego Radia opowiadał o swoim pierwszym zetknięciu z audycją radiową. Słuchał jej w dzieciństwie na radiu kryształkowym.
00:36 Aleksander Bardini.mp3 Aleksander Bardini o ulubionej audycji z dzieciństwa (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
>>> Posłuchaj najstarszych nagrań, zachowanych w Archiwum Polskiego Radia <<<

Ośrodki regionalne Polskiego Radia
Z biegiem lat Polskie Radio stawiało na rozwój ośrodków regionalnych. Rozgłośnie powstały w Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Wilnie. W 1930 roku dołączyła do nich rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie. Do znanych postaci znanych w tamtym czasie z anteny należeli m.in.: Czesław Halski, Włada Majewska, Adam Sołtys czy Wiktor Budzyński.
00:19 Polskie Radio Lwów Wiktor Budzyński.mp3 Wiktor Budzyński na falach Polskiego Radia Lwów (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
34:08 historia polskiego radia Kraków.mp3 Historia Radia Kraków w audycji z cyklu "Historia Polskiego Radia" Ireny Thune-Sagan. (PR, 6.11.1994)
05:22 historia polskiego radia_katowice.mp3 Historia Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach – audycja Marii Bobrowskiej z cyklu "Historia Polskiego Radia". (PR, 26.11.2000)
Konkurs Chopinowski i transmisje muzycznych zmagań w Polskim Radiu
Wielkim wydarzeniem okresu międzywojennego były radiowe transmisje Konkursów Chopinowskich. 23 stycznia 1927 roku w sali koncertowej Filharmonii Warszawskiej rozpoczęła się ceremonia inauguracji I Konkursu Chopinowskiego, w trakcie której orkiestra pod batutą Emila Młynarskiego odegrała Poloneza op. 53 Fryderyka Chopina. Inicjator i współorganizator I Konkursu Chopinowskiego profesor Jerzy Żurawlew w nagraniu archiwalnym wspominał, że wpadł na pomysł imprezy, obserwując ogromne zainteresowanie zawodami sportowymi. Profesorowi przyświecała idea popularyzacji muzyki wielkiego kompozytora.
00:29 Jerzy Żurawlew Konkurs Chopinowski.mp3 Profesor Jerzy Żurawlew o wprowadzeniu Konkursu Chopinowskiego na antenę Polskiego Radia (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
100 lat tradycji Teatru Polskiego Radia
Rówieśnikiem Polskiego Radia jest radiowy teatr. Jego początki datują się na 29 listopada 1925 roku. To wtedy nadano pierwsze słuchowisko - "Warszawiankę" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Mikołaja Kaszyna. Przez lata z radiowym teatrem współpracowali wybitni twórcy, między innymi Melchior Wańkowicz, Maria Kuncewiczowa i Jerzy Szaniawski, którego słuchowisko "Zegarek" z 1935 roku zostało zrealizowane przez 20 rozgłośni na całym świecie.
Dziś "Radiowy Teatr Wyobraźni" przygotowuje około 160 premier rocznie. Szczególną formą są powieści radiowe - "Matysiakowie" i "W Jezioranach", emitowane od kilkudziesięciu lat. Słuchowiska i radiowe powieści to znak rozpoznawczy Polskiego Radia.
00:31 Janusz Kukuła.mp3 Janusz Kukuła o Teatrze Polskiego Radia (Archiwum Polskiego Radia/ IAR)
Nagrody Polskiego Radia
Od kilkudziesięciu lat Polskie Radio przyznaje swoje nagrody, są to prestiżowe Złote Mikrofony, wręczane od 1969 roku. Przyznaje też Mikrofony Diamentowe i Honorowe. Z kolei Teatr Polskiego Radia honoruje wybitnych twórców takimi nagrodami, jak: Wielki Splendor, Honorowy Wielki Splendor, a także Splendor Splendorów. Od 2017 roku wręczane są Nagrody Sportowe Polskiego Radia im. Bohdana Tomaszewskiego.
Polskie Radio - jako instytucja - otrzymało Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" w 20025 roku. Zostało także uhonorowane Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy.
***
IAR/PRHistoria/ArchiwumPR/PR24/zch/am