- 6 maja odbyła się premiera wyjątkowego wydawnictwa Archiwum Polskiego Radia i Agencji Muzycznej Polskiego Radia pt. "Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku".
- Na płytach znalazły się m.in. przemówienia prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka czy pułkownika Wacława Lipińskiego.
- Nagrania zostały scyfryzowane i zremasterowane, by uzyskać jak najlepszą jakość dźwięku.
Nagrania te pochodzą z 93 metalowych płyt gramofonowych wpisanych w ubiegłym roku na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć świata". Dzięki staraniom reżysera dźwięku Stefana Kruczkowskiego dźwięki zostały scyfryzowane i zremasterowane.
Głos walczącej stolicy
- W Warszawie, na mapie oblężonego miasta, były trzy najważniejsze adresy: jednym był ratusz, drugim - sztab generała Czumy, a trzecim - rozgłośnia przy ul. Zielnej 25. To właśnie tutaj przychodzili przedstawiciele establishmentu II Rzeczpospolitej, ci, którzy w niej postali. W Polskim Radiu była nagrywarka, która nagrywała bezpośrednio to, co mówił przemawiający - wyjaśniała Elżbieta Berus-Tomaszewska, dyrektorka Archiwum Polskiego Radia.
Na płytach znalazły się m.in. przemówienia prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka czy pułkownika Wacława Lipińskiego, a także komunikaty wojenne czytane przez legendarnych spikerów Polskiego Radia, m.in. Jeremiego Przyborę i Joannę Poraską.
- Te archiwalne dźwięki są dokumentem, którego nie da się zafałszować - podkreślała prezes Agnieszka Kamińska.
Płyty ukryte w piwnicy
Metalowe płyty z nagraniami zostały ukryte przed Niemcami przez pracowników rozgłośni, a następnie przeleżały ok. 40 lat w piwnicy sklepu Olszewskich przy ul. Marszałkowskiej. Do Polskiego Radia przyniósł je na przełomie lat 70. i 80. syn właścicieli, a do sklepu płyty trafiły za sprawą kuzynki Eugeniusza Domachowskiego, która młodemu Olszewskiemu udzielała lekcji angielskiego.
- Eugeniusz Domachowski to był dziennikarz współpracujący z Polskim Radiem, który miał obywatelstwo amerykańskie. Rudnicki [dyrektor muzyczny stacji Warszawa II – przyp. red.], dając mu płyty, liczył, że on je wywiezie do Stanów Zjednoczonych. Domachowski tego nie wywiózł, tylko przekazał swojej kuzynce Genowefie - tłumaczyła Elżbieta Berus-Tomaszewska.
07:17 Dwojka_Wybieram_Dwojke 2022_05_06-16-14-36.mp3 Nagrania z września '39 wydane jako 5-płytowy album (Wybieram Dwójkę)
ZOBACZ KONFERENCJĘ otwierającą narodowe poszukiwania zbioru płyt z września 1939 roku >>>
Premiera albumu "Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku" jest dla Polskiego Radia jednocześnie impulsem do rozpoczęcia poszukiwań brakującej części kolekcji płyt.
W ramach akcji "Gdzie jest czarny neseser?" uruchomiony został specjalny serwis internetowy czarnyneseser.pl, gromadzący wszystkie informacje na temat kolekcji z 1939 roku oraz kontakty dla słuchaczy i internautów, którzy będą mogli przesyłać informacje pomocne w poszukiwaniu płyt.
"Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku" jest wydawnictwem przygotowanym wspólnie przez Archiwum Polskiego Radia i Agencję Muzyczną Polskiego Radia. Album można kupić w sklepie Polskiego Radia.
***
Przygotowała: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek
Data emisji: 6.05.2022
Godzina emisji: 16.10
Materiał wyemitowano w audycji "Wybieram Dwójkę".