- W audycji "Jedyne takie miejsce" byliśmy m.in. w Muzeum Regionalnym w Cedyni. Miejscowość znana jest przede wszystkim z bitwy, jaką z wojskami margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona stoczyła armia Mieszka I.
- 24 czerwca 972 roku wojska Mieszka I, księcia Polan, pokonały wojska Hodona. Dzięki okrążeniu armii margrabiego ziemi łużyckiej, który znany był z walki ze Słowianami, wojska polskiego księcia odniosły ważne zwycięstwo.
- Byliśmy także w Mieszkowicach, gdzie zajrzeliśmy do Muzeum Pamiątek 1 Armii Wojska Polskiego
Czy Mieszko I, jak może wskazywać pomnik znajdujący się w Mieszkowicach, był w tym miejscu? - Czy był, to nie wiem, ale na pewno jest, bo na cokole cały czas sobie stoi. W rzeczywistości oczywiście zaistniał, bo jak to propaganda powojenna, nazewnictwo musiało zawierać elementy piastowskie. Było więc kino Mieszko, szkoła do dziś nosi imię Mieszka I, jest też ulica Mieszka I - mówiła Beata Woźniak, regionalistka.
Na to wszystko wpływ miał PRL, który próbował zamieniać niemieckie nazwy na te prasłowiańskie. - W świadomości ludzi Mieszko I musiał zaistnieć na tyle mocno, żeby go zapamiętali i żeby przyjęli historię w wersji takiej, jaka obowiązywała - opowiadała.
W Mieszkowicach możemy też obejrzeć m.in. stary gotycki kościół z zabytkową, pięknie zdobioną chrzcielnicą z XIV wieku. - Ona jeszcze w czasach mojego dzieciństwa leżała przed kościołem, najpierw pełniła funkcję donicy, a później po prostu leżała pęknięta obok. Ktoś ją wyrzucił, z nieświadomości. Dopiero w 1981 roku ówczesny proboszcz dostrzegł, że to jest coś, na co warto zwrócić uwagę. Wtedy wróciła na swoje miejsce - kontynuowała.
26:16 Jedynka/Jedyne takie miejsce - 20.04.2024 Cedynia 1 Cedynia i Mieszkowice. Najbardziej wysunięty na zachód skrawek Polski. Cz. 1 (Jedynka/Jedyne takie miejsce)
25:04 Jedynka/Jedyne takie miejsce - 20.04.2024 Cedynia 2 Cedynia i Mieszkowice. Najbardziej wysunięty na zachód skrawek Polski. Cz. 2 (Jedynka/Jedyne takie miejsce)
24:09 Jedynka/Jedyne takie miejsce - 20.04.2024 Cedynia 3 Cedynia i Mieszkowice. Najbardziej wysunięty na zachód skrawek Polski. Cz. 3 (Jedynka/Jedyne takie miejsce)
Bitwa pod Cedynią
Jak wskazują opowieści, Mieszko I w 972 roku wygrał słynną bitwę pod Cedynią. - Utrzymujemy, że był tutaj, ale nie znamy konkretnego pola bitwy. Wiemy tylko tyle i aż tyle, że ta bitwa najprawdopodobniej była. Był to 24 czerwca 972 roku - przybliżał Michał Potapiński z Muzeum Regionalnego w Cedyni. - Dzisiaj jako pole bitwy wskazujemy, że była to Góra Czcibora. Jest to wzniesienie morenowe między Osinowem Dolnym a Cedynią. Tam, gdzie stoi pomnik Polskiego Zwycięstwa nad Odrą - dodawał.
- Mieszko był wybitnym strategiem. Kronikarze wskazują wprost, że zwyciężył sztuką - zauważył Michał Potapiński.
1945 rok i walki w drodze na Berlin
Bitwa o cedyńskie przedmoście w marcu i forsowanie Odry w kwietniu 1945 roku były jednymi z najcięższych starć polskich żołnierzy w drodze na Berlin. Te wydarzenia do dziś są upamiętniane. - Najpierw odbywają się uroczystości przed pomnikiem Sapera w Gozdowicach, a następnie przenoszą się na cmentarz wojenny w Starych Łysogórkach - mówił Wojciech Konarski, starosta powiatu gryfińskiego.
- Jesteśmy na najbardziej wysuniętym skrawku zachodniej Polski w rejonie pamięci narodowej Cedynia, Siekierki i Gozdowice. Tutaj w 1945 roku żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego walczyli i ginęli za wolną Polskę - wyjaśniał.
Michał Dworczyk z Muzeum Pamiątek 1 Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickiej w Mieszkowicach przyznał, że na cmentarzu wojennym pochowanych jest 2 tysiące żołnierzy. - Mamy jeszcze przeszło 1 tysiąc upamiętnionych. A ile jeszcze tych chłopaków gdzieś spoczywa w ziemi… - dopowiedział.
Cedyński Park Krajobrazowy
Odwiedziliśmy również miejscowość Zatoń Dolna, która jest położona na skraju Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Mieszka tu około 70 osób. - Mamy przed swoimi oknami nie dość, że Odrę, to jeszcze widok na niemiecki park narodowy (…). 30 lat temu były plany, żeby stworzyć polsko-niemiecki park narodowy. O ile po niemieckiej stronie klimat sprzyjał i udało się go powołać, to u nas jednak doszło do powołania parku krajobrazowego, czyli takiej niższej formy ochrony - tłumaczył Ryszard Matecki, regionalista.
Okoliczni mieszkańcy chcieliby, żeby na te tereny wróciły pastwiska, a tym samym bydło i ptaki. Chcą też doprowadzić do drożności kanałów, gdyby doszło do kolejnego zatrucia rzeki, aby ryby miały gdzie się schronić. W audycji rozmawialiśmy również o Odrze i złotych algach z dr hab. Agnieszką Szlauer-Łukaszewską z Uniwersytetu Szczecińskiego.
Tutaj też znajduje się Dolina Miłości. Jest to park o powierzchni około 80 hektarów, który założony został w latach 50. XIX w. przez francuską rodzinę Humbert. Kiedyś panowie padali w nim na kolana i prosili o rękę swoje wybranki. W parku znajdziemy pagórki z przepięknymi kamieniami, stawy, wodospady i rzeźby Adama i Ewy.
Sport i atrakcje
Z kolei Katarzyna Kupczyk i Mateusz Srokowski opowiedzieli nam o okolicznych wydarzeniach sportowo-kulturalnych oraz działaniach druhów ze straży pożarnej, natomiast Adam Nowiński o drezynie z Morynia, a Agnieszka Skrycka o najfajniejszych miejscach w okolicy, m.in. o moście w Siekierkach i ścieżkach rowerowych.
Zobacz także:
***
Tytuł audycji: Jedyne takie miejsce
Prowadził: Roman Czejarek
Goście: dr hab. Agnieszka Szlauer-Łukaszewska (Uniwersytet Szczeciński), Ryszard Matecki (regionalista), Beata Woźniak (regionalistka), Michał Potapiński (Muzeum Regionalne w Cedyni), Wojciech Konarski (starosta powiatu gryfińskiego), Michał Dworczyk (Muzeum Pamiątek 1 Armii Wojska Polskiego oraz Dziejów Ziemi Mieszkowickiej w Mieszkowicach). Mateusz Srokowski (strażak OSP Mieszkowice, biegacz), Katarzyna Kupczyk, Adam Nowiński (prezes Stowarzyszenia Turystycznego TUR-MOR), Agnieszka Skrycka (pole namiotowe Marigold w Mirowie)
Data emisji: 20.04.2024 r.
Godziny emisji: 9.00-12.00
DS/wmkor
