Historia

Sobieski i Marysieńka - miłość zapisana w listach

Ostatnia aktualizacja: 30.01.2024 05:46
- Sobieski i Marysieńka to bez wątpienia jedno z najosobliwszych w świecie zdarzeń miłosnych. Ucieleśniona bajka, jedna miłość wypełniająca całe życie człowieka - słyszymy w audycji z cyklu "Wielkie romanse".
Fragment obrazu Henri Gascara Jan III Sobieski z rodziną
Fragment obrazu Henri Gascara "Jan III Sobieski z rodziną"Foto: Domena publiczna

30 stycznia 1716 roku zmarła Maria Kazimiera de Grange d'Arquien, francuska arystokratka i żona króla Polski Jana III Sobieskiego.

On, chorąży koronny, o burzliwej, wojennej przeszłości, ona - dama dworu Marii Ludwiki Gonzagi obiecana innemu. Poznali się podczas jednej z zabaw dworskich w 1655 roku. Prawdopodobnie już wtedy narodziło się między nimi uczucie.

Maria Ludwika, królowa i żona Jana Kazimierza Wazy, z Marysieńką wiązała jednak inne plany. Królowa postanowiła wydać swoją podopieczną za zamożniejszego od Sobieskiego Jana Sobiepana Zamoyskiego. Ponadto ten drugi bliższy był dworowi królewskiemu, popierał Jana Kazimierza nawet w czasie potopu szwedzkiego, podczas gdy skazą na życiorysie Jana Sobieskiego była jego kapitulacja, wraz z resztą szlachty, pod Ujściem.

- Ludwika Maria chciała stworzyć zastępy "zięciów dworu": wielmożów ożenionych z Francuzkami, którzy pod wpływem swoich żon powiązanych z królową, będą realizować założenia polityczne dworu – mówił prof. Janusz Tazbir w audycji Elizy Bojarskiej z cyklu "Anegdoty i fakty".


Posłuchaj
16:29 marysienka sobieska.mp3 Audycja Elizy Bojarskiej z cyklu "Anegdoty i fakty" z udziałem prof. Janusza Tazbira poświęcona postaci Marii Kazimiery Sobieskiej. (PR, 23.02.1975)

 

Słynne listy

Miłości Jana i Marii nie zniszczył nawet węzeł małżeński, który połączył ją z Zamoyskim. Para korespondowała ze sobą. Zamoyski zmarł 7 kwietnia 1665 roku, już miesiąc i tydzień późnej Sobieski wziął potajemny ślub z ukochaną. Oficjalna uroczystość odbyła się 5 lipca tego roku. Ślubu udzielił nuncjusz apostolski w Polsce, późniejszy papież Innocenty XII.

Ślub, choć w niektórych kręgach wzbudził zgorszenie ze względu na krótką żałobę panny młodej po pierwszym mężu, był na rękę stronnictwu dworskiemu, które szukało sojuszników w trudnej dobie rokoszu Lubomirskiego.

- Królowa Maria Ludwika ręką owdowiałej w porę Marysieńki kupiła udział Sobieskiego, długo wzdragającego się przed buławą hetmańską w przededniu wojny domowej – słyszymy w audycji z cyklu "Sławne romanse".


Posłuchaj
19:39 sobieski i marysieńka___d 20414_tr_0-0_989537900e6eb8a[00].mp3 Audycja z cyklu "Sławne romanse" poświęcona miłości Jana Sobieskiego i Marii Kazimiery.(PR, 02.05.1967)

 

Parę łączyło silne uczucie. Świadectwem miłości są listy, jakie słali do siebie małżonkowie. Ona z Warszawy, on z obozów i pól bitewnych, również z tego najsłynniejszego: spod Wiednia. Przez lata nie straciły one ze swojego pełnego wzajemnego zauroczenia i tęsknoty tonu. Posłuchaj audycji zawierających cytaty z korespondencji króla i jego żony.

Ciemna strona Marysieńki?

Przeciwnicy Marysieńki zarzucali królowej, że przyprawiała rogi swojemu wojowniczemu mężowi. Wedle dworskich plotek miały ją łączyć romanse z kilkoma mężczyznami. Krytyka spadła na nią też za wpływanie na męża i dążenie do wzmocnienia władzy królewskiej w Polsce.

- W gruncie rzeczy jej marzeniem było otrzymanie odpowiedniego miejsca na dworze francuskim, interesy Polski mało ją obchodziły - twierdził prof. Janusz Tazbir.

Nie zmienia to faktu, że Maria Kazimiera po śmierci męża 17 czerwca 1696 nigdy już nie wyszła za mąż. W 1699 roku udała się do Rzymu, gdzie żyła przez kilka lat. Pod koniec życia przeprowadziła się do Francji, gdzie zmarła 30 stycznia 1716. Dziś jej szczątki spoczywają obok prochów Jana w katedrze na Wawelu.

bm

Czytaj także

Odsiecz wiedeńska. Ratunek dla chrześcijańskiej Europy

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 06:01
12 września 1683 roku wojska polsko-austriacko-niemieckie pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego rozgromiły oblegającą Wiedeń armię imperium osmańskiego dowodzoną przez wezyra Kara Mustafę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan III Sobieski, zwycięzca spod Wiednia

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2023 05:45
21 maja 1674 roku na sejmie elekcyjnym hetman wielki koronny Jan Sobieski wybrany został królem Polski. Był wybitnym dowódcą, pogromcą Tatarów i Turków, mężem pięknej Marysieńki, pisarzem, bibliofilem, erudytą i mecenasem sztuki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kamieniec Podolski – przedmurze chrześcijaństwa

Ostatnia aktualizacja: 18.08.2023 05:44
18 sierpnia 1672 roku wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Kamieńca Podolskiego, najpotężniejszej warowni Rzeczpospolitej na kresach wschodnich, która w ciągu 200 lat oparła się 40 najazdom tureckim.
rozwiń zwiń