Redakcja Polska

40-lecie Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Pierwsza taka organizacja w krajach bloku komunistycznego

20.02.2021 09:00
40 lat temu, 17 lutego 1981 roku, po blisko miesięcznym strajku na uczelniach, komunistyczne władze zgodziły się na zarejestrowanie NZS - Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Była to pierwsza taka organizacja w krajach bloku komunistycznego.
Audio
  • W magazynie m.in. o szczycie Grupy Wyszehradzkiej w Krakowie, uchwale Senatu potępiającej skazanie Aleksieja Nawalnego oraz 40-leciu NZS [posłuchaj]
Strajk okupacyjny na Uniwersytecie Warszawskim w 1989 roku
Strajk okupacyjny na Uniwersytecie Warszawskim w 1989 rokuPAP/Jan Bogacz

W magazynie "Widziane z Polski" mówimy o szczycie państw Grupy Wyszehradzkiej, w 30-lecie powstania inicjatywy. - 30 lat temu rozpoczął się nowy rozdział w historii naszej części Europy. Grupa Wyszehradzka to opowieść o zjednoczeniu z Europą, o wzmocnieniu, o nowych wielkich ambicjach. Grupa V4 w ostatnich 5 latach jest znacznie silniejsza - mówił w Krakowie premier Mateusz Morawiecki.

W czasie szczytu V4 renesansowa zbroja młodego Zygmunta II Augusta trafiła do zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu. Jej przekazanie było możliwe dzięki decyzji węgierskiego rządu i przychylności premiera Viktora Orbana. Więcej w relacji Katarzyny Semaan.

W programie także o uchwale Senatu potępiającej zesłanie opozycjonisty Aleksieja Nawalnego do łagru i tłumienie demokratycznych demonstracji w Rosji.

W związku ze skazaniem dziennikarek telewizji Biełsat prezydent Andrzej Duda wezwał władze Białorusi do zaprzestania represji przeciwko wolności słowa i prawom obywatelskim. Zaapelował też o amnestię dla obu skazanych.

Mówimy również o amerykańskim łaziku , który wylądował na Marsie. Pojazd z sukcesem pokonał ostatnią, ryzykowną fazę lądowania. Jest z nim kontakt - przesyła zarejestrowane zdjęcia na Ziemię.

Perseverance wystartował z Przylądka Canaveral na Florydzie 30 lipca ubiegłego roku. Został wyniesiony w kosmos przez rakietę Atlas V. Po pokonaniu liczącej ponad 470 milionów kilometrów trasy pojazd wylądował w marsjańskim kraterze Jezero.

Perseverance to najbardziej zaawansowany technologicznie łazik agencji kosmicznej NASA. Jest wyposażony w kamery, mikrofony, nadajniki i siedem specjalistycznych instrumentów, między innymi do obrazowania składu chemicznego powierzchni Marsa, eksperymentalne urządzenie do produkcji niewielkiej ilości tlenu, czujniki temperatury, prędkości wiatru, ciśnienia i wilgotności, a także spektrometr do wykrywania związków organicznych.

W kartce z kalendarza przypominamy 40-tą rocznicę powstania Niezależnego Zrzeszenia Studentów. 40 lat temu, 17 lutego 1981 roku, po blisko miesięcznym strajku na uczelniach, komunistyczne władze zgodziły się na zarejestrowanie NZS - Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Była to pierwsza taka organizacja w krajach bloku komunistycznego.

Dzień później podpisano Porozumienie Łódzkie, gwarantujące autonomię uczelniom w całym kraju i kończące najdłuższy okupacyjny strajk studencki w Europie. Protest trwał 29 dni, od 21 stycznia. Wzięło w nim udział około 10 tysięcy osób.

W akcji uczestniczyli między innymi studenci uniwersytetu i politechniki w Łodzi, Akademii Medycznej oraz łódzkiej filmówki. Później strajki solidarnościowe wybuchły na innych uczelniach, jak Uniwersytet Jagielloński czy Warszawski. Studentów wspierali nauczyciele akademiccy i pracownicy administracyjni.
Oprócz rejestracji NZS, domagano się między innymi, zniesienia przymusu nauczania języka rosyjskiego i przedmiotów indoktrynacyjnych, skrócenia służby wojskowej dla studentów, zniesienia cenzury w wydawnictwach oraz poszanowania autonomii szkół wyższych przez milicję i bezpiekę.
Strajk zakończył się sukcesem, 17 lutego 1981 roku władze uznały NZS, a następnego dnia podpisano porozumienie dotyczące pozostałych postulatów. Tematem zajął się Michał Fedusio.

W programie także audycja z cyklu "Śladami polskiego dziedzictwa na Wschodzie". Odwiedzimy Grodno na Białorusi.

Do wysłuchania magazynu "Widziane z Polski" zaprasza Halina Ostas.