W magazynie "Widziane z Polski" mówimy o szczycie Bukaresztańskiej Dziewiątki w Bratysławie, z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy.
Na lipcowym szczycie NATO powinny zapaść decyzje o zwiększeniu obecności Sojuszu na jego wschodniej flance - tak zgodnie stwierdzili prezydenci państw Bukaresztańskiej Dziewiątki. W poniedziałek w Bratysławie rozmawiali również o zagrożeniu ze strony Białorusi i perspektywie członkostwa Ukrainy w Sojuszu Północnoatlantyckim.
Prezydent Andrzej Duda powiedział, że batalionowe grupy NATO na wschodniej flance powinny zostać zwiększone do brygad, a ich obecność powinna mieć stały charakter. Przedstawił też postulat umieszczenia na wschodnim skrzydle magazynów uzbrojenia NATO i podkreślił potrzebę zwiększenia wydatków obronnych.
„W Wilnie NATO musi zasygnalizować gotowość do obrony od pierwszej minuty”- powiedział prezydent Litwy Gitanas Nauseda. Jak zauważył, od ubiegłorocznego szczytu Sojuszu w Madrycie sytuacja bezpieczeństwa w regionie bałtyckim pogorszyła się: "Co więcej, Rosja przerzuca taktyczną broń jądrową na terytorium Białorusi. To kolejny dowód na to, że nasza postawa musi zostać wzmocniona pod każdym względem. Oznacza to, że nowe plany obronne, również regionalne, zyskują znaczenie egzystencjalne, bo zagrożenie ze strony Rosji wciąż istnieje."
Prezydent Litwy dodał, że nowe plany obronne powinny zostać zaakceptowane jeszcze przed szczytem w Wilnie i być gotowe do wdrożenia do końca roku. Za jeden z priorytetów uznał wzmocnienie obrony przeciwlotniczej na wschodniej granicy NATO.
W szczycie Bukaresztańskiej Dziewiątki w Bratysławie wziął udział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. Z uczestnikami spotkania połączył się również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.
W programie wracamy również do wizyty premiera Mateusza Morawieckiego w Kanadzie.
Szef polskiego rządu spotkał się z liderami branży energetycznej i z premierem Kanady Justinem Trudeau. Premier Mateusz Morawiecki spotkał się również z Polonią w Toronto oraz złożył kwiaty pod pomnikiem Katyńskim, Tablicą Smoleńską i Tablicą Sybiraków.
Wcześniej, wspólnie z premierem Kanady Justinem Trudeau udał się na spacer ulicami Toronto, który zakończył się w polskiej restauracji Café Polonez. Tam szefowie rządów spędzali czas w nieco mniej formalnej atmosferze. Nie tylko zjedli obiad składający się z dań polskiej kuchni, ale nawet własnoręcznie go przygotowali. Mateusz Morawiecki oraz Justin Trudeau, pod okiem szefowej kuchni, przyrządzali bowiem pierogi.
"Po oficjalnym spotkaniu z Justin Trudeau poszliśmy do polskiej restauracji w Toronto, gdzie kontynuując rozmowy… " - napisał na Facebooku premier Morawiecki, i dołączył do postu zdjęcia z wspólnych kuchennych wysiłków jakie podejmowali z kanadyjskim politykiem.
"Musiałem się upewnić, że premier Morawiecki będzie mógł wpaść do najlepszej polskiej miejscówki w Toronto: Café Polonez. Dziękuję za bardzo ciepłe przyjęcie - i za lekcję lepienia pierogów" - napisał z kolei na Twitterze premier Kanady.
Wcześniej podczas wspólnej konferencji prasowej z szefem kanadyjskiego rządu Justinem Trudeau Mateusz Morawiecki mówił m.in. o współpracy energetycznej między krajami. Premier podkreślił, że "w ostatnim półtora roku świat drastycznie się spolaryzował, do czego przyczyniła się Rosja". Przekonywał, że wobec tej polaryzacji "współpraca transatlantycka ma ogromne znaczenie".
Politycy zwracali uwagę także na zaangażowanie obu krajów we wsparcie walczącej z Rosją Ukrainy. Mówili o wspólnych ćwiczeniach dla ukraińskich pilotów czy operatorów czołgów. Zwracali uwagę na konieczność podejmowania działań, które uniemożliwią Rosji unikanie międzynarodowych sankcji.
Relacjonujemy także reakcje świata na wysadzenie przez Rosję tamy w Nowej Kachowce na południu Ukrainy.
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział, że po wysadzeniu przez Rosjan tamy w Nowej Kachowce potrzebna jest pomoc organizacji międzynarodowych przy likwidacji szkód i ratowaniu dotkniętych powodzią. W wieczornym wystąpieniu Wołodymyr Zełenski mówił, że najbardziej poszkodowani zostali mieszkańcy okupowanego brzegu Dniepru, których rosyjskie wojsko pozostawiło bez pomocy.
Wołodymy Zełenski dodał, że osoby na zalanych terenach potrzebują żywności, wody i opieki zdrowotnej. Jak powiedział, ukraińskie wojska i służby starają się prowadzić akcję ratunkową pomimo rosyjskiego ostrzału.
Tymczasem kolejne kraje spieszą z pomocą Ukrainie. Do Polski, Niemiec i Austrii dołączyły Czechy, Dania, oraz Finlandia.
W kartce z kalendarza przypomnimy o 20 -tej rocznicy polskiego referendum akcesyjnego do Unii Europejskiej. W dwudniowym, ogólnokrajowym referendum 7 i 8 czerwca 2003 roku za integracją ze strukturami europejskimi zagłosowało 77,5 procent osób. Przeciw było 22,5 procent.
Rok później, 1 maja 2004 roku, Polska wraz z 9 innymi państwami weszła do Unii, powiększając do 25 grono krajów członkowskich. Było to największe w historii rozszerzenie Wspólnoty, która dziś, po wyjściu z Unii Wielkiej Brytanii, składa się z 27 państw.
Mówimy także o przygotowaniach do I Światowego Kongresu Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą, który odbędzie się od 5 do 9 lipca 2023 r. w Warszawie.
W programie wydarzenia przewidziano m.in. panele dyskusyjne, wykłady, warsztaty i szkolenia metodyczne, spotkania z naukowcami, dydaktykami i ekspertami. Do udziału w kongresie zaproszono osoby działające na rzecz rozwoju edukacji i nauki polskiej za granicą.
Głównym organizatorem kongresu jest Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego. Wydarzenie współorganizują: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą oraz Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej. Patronat nad przedsięwzięciem objęła Pierwsza Dama RP Agata Kornhauser-Duda.
W programie również odwiedzamy Spinkę - to miejsce, gdzie matki - uchodźczynie z Ukrainy - mogą zostawić swoje kilkuletnie dzieci na kilka godzin dziennie pod opieką wychowawczyń i psychologów. Program Spinka realizuje Fundacja Rozwoju Dzieci w partnerstwie z UNICEF.
W Polsce takie punkty przedszkolne otwarte są w różnych miastach, w sumie powstało ich już 75. W jednym z nich, na warszawskiej Woli, była Ewa Plisiecka.
W magazynie również kolejna audycja z cyklu "Z językiem polskim w świat".
Na magazyn "Widziane z Polski" zaprasza Halina Ostas.