Osiem lat bez "Faceta w czerni"

12 września 2003 roku po długotrwałej chorobie odszedł Johnny Cash: guru tradycyjnego country oraz autorytet punkrockowców, narkoman i skandalista oraz sumienie Ameryki w jednej osobie.

Czarny zimowy uniform amerykańksiej marynarki wciąż określany jest mianem "Johnny Cash". Sam muzyk - przez słynny magazyn "Rolling Stone" umieszczony na 31. miejscu listy "100 największych artystów wszech czasów" - twierdził czasem, że po prostu lubi ciemne kolory...  W wielu innych wywiadach deklarował jednak, że firmowa czerń ma przypominać o niewidzialnych tłumach wykluczonych: biednych, głodnych, starych, więźniów, pokrzywdzonych przez wojnę i narkotyki. Tę kwestię naświetlił zresztą w jednym ze swoich największych przebojów pod znaczącym tytułem "Man in Black".  

Niezwykła pieśń-manifest Casha zabrzmiała podczas jego słynnego koncertu w Białym Domu w 1970 roku, choć administracja Nixona próbowała go wtedy przekonać do zagrania zupełnie innego repertuaru - wedle słów muzyka: "antyhipissowskiego". W latach 70. i 80. to prezydenci zabiegali o względy muzyka z Arkansas, a  nie odwrotnie. Bo, choć największe sukcesy komercyjne Cash miał już wtedy za sobą, dla amerykańskiego społeczeństwa stanowił wciąż autorytet.

Nie dlatego, że był czysty jak łza. Wręcz przeciwnie: miał za sobą całkiem poważne zatargi z prawem i zmagał się (do końca życia) z uzależnieniem od narkotyków, które zresztą doprowadziło go na skraj samobójstwa. Ponoć w 1968 roku sam Bóg ocalił Johnny'ego Casha...

Ale artysta nigdy nie stał się, co typowe dla neofitów, żarliwym fundamentalistą. Przez kolejne dekady dawał (i nagrywał) koncerty w więzieniach, siebie samego nazywając "największym grzesznikiem". I choć doczekał się własnego talk-show oraz statusu odkrywcy wybitnych talentów (w znacznym stopniu wykreował przecież Krisa Kristoffersona, a pomógł też trochę Bobowi Dynalowi), nigdy nie zapomniał, że przede wszystkim był po prostu pieśniarzem.

Tyle, że absolutnie genialnym i ponadczasowym, łączącym miejsca w Country Music Hall of Fame, the Rock and Roll Hall of Fame oraz Gospel Music Hall of Fame; świat country z popowymi listami przebojów; pokolenia rockabilly, punk rocka oraz New Weird America. A "jak się śpiewa" pokazał młodzieży po raz ostatni na przełomie stuleci w znakomitej serii płytowej "American" z coverami anglosaskej rozrywki od The Beatles po Depeche Mode.