Dyskusja nad rolą dramaturga w teatrze toczy się na łamach prasy branżowej od ponad dekady. Jest wciąż bardzo gorąca. Gośćmi Debaty Dwójki byli: dr hab. Justyna Jaworska, kulturoznawca, adiunkt w Zakładzie Filmu i Kultury Wizualnej Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego i redaktor miesięcznika "Dialog", historyk teatru dr hab. Patryk Kencki, dr Michał Mizera z kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego oraz krytyk teatralny i nasz redakcyjny kolega dr Tomasz Mościcki.
59:59 2025_01_14 19_00_06_PR2_Debata_Dwojki.mp3 Debata Dwójki: Ile jest Szekspira w Szekspirze - czy potrzebny jest dramaturg w teatrze? (Debata Dwójki)
Dramaturg a dramatopisarz
- Dramatopisarz to ktoś, kto pisze tekst dramatyczny, sztukę do szuflady lub na potrzeby sceny. Dramaturg przygotowuje lub pisze od podstaw tekst na potrzeby konkretnego przedstawienia. Może zatem adaptować sztukę już istniejącą, zmienić obsadę, dopisać tekst lub zrobić skróty. Może także zaproponować piosenki. Coraz częściej jest też dramaturgiem ruchu, pracuje z choreografem i proponuje oprawę wizualną. Jest odpowiedzialny za szukanie źródeł, pracuje z aktorami bezpośrednio na próbach, a na potrzeby konkretnego spektaklu także z reżyserem. Jest postrzegany jako współtwórca, choć jego nazwiska często nie ma na afiszu - mówiła dr hab. Justyna Jaworska, kulturoznawca, adiunkt w Zakładzie Filmu i Kultury Wizualnej Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego i redaktor miesięcznika "Dialog".
Pytanie o rolę reżysera
- Kiedyś te wszystkie obowiązki piastował reżyser. To, o czym opowiadamy, mówiąc o dramaturgu, kiedyś nazywało się inscenizacją, czyli nadaniem przedstawieniu konkretnego kształtu i wyrazu scenicznego. Następnie sztuka reżyserii polegała na dobraniu środków, by całość urzeczywistnić i przekuć w kształt sceniczny - zauważył dr Tomasz Mościcki.
Czytaj także:
Spór między starym a nowym
- Rozmowa ta przybiera kształt sporu o rozumienie starego teatru z nowym. Te rozmowy zawsze się na siebie nakładały. Jest też inne, rzadko spotkane rozumienie funkcji dramaturga, a dla mnie najciekawsze. Jeśli przyjmiemy, że dramaturg wyparł dramatopisarza, to dramaturg, którego ja chcę określić, wyparł kierownika literackiego z teatru - podkreślił dr Michał Mizera z kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego oraz krytyk teatralny.
- W założeniu funkcja ta była pomyślana jako kierownik z uprawnieniami do wpływania na politykę repertuaru, oddziaływania na życie intelektualne oraz odbiór przedstawienia przez publiczność. Taką funkcję w widowiskowy sposób powołano w Teatrze Narodowym po jego odbudowie. Stanowisko to piastowała Małgorzata Dziewulska - wyjaśnił.
Pozycja dramaturga w teatrze
- Pozycja dramaturga i jego rola, dość mocno wiążą się z uniezależnieniem teatru od literatury i przechodzeniem teatru podporządkowanego wystawianiu dzieł literackich w stronę takiego, który próbuje być postdramatyczny i niezależny. Dramaturg staje się zatem osobą, która pisze na scenę. Jawi się jako postać pośrednia. Myślę, że cała sprawa sprowadza się do tego, że dramaturg powinien być pewnego rodzaju rzemieślnikiem teatralnym. Idealnie byłoby, gdyby był mistrzem rzemiosła - podsumował dr hab. Patryk Kencki, historyk teatru.
***
Tytuł audycji: Debata Dwójki
Prowadzenie: Monika Pilch
Data emisji: 14.01.2025
Godz. emisji: 19.00
dz/zch
