Stulecie Polskiego Radia. Był czas, gdy do słuchania używało się... talerzy

- Brało się dwa talerze. Jeden kładło się na stole. Na talerzu kładło się słuchawkę detefonu, nakrywało się to drugim talerzem. Ważne przy tym było, żeby talerze były porcelanowe i wtedy, jak ze słuchawki wydobywał się dźwięk, to talerze drgały. Nie była to oczywiście jakość hi-fi, ale jak kilka osób pochyliło się nad stołem dookoła tego talerza, to mowę można było zrozumieć - mówił w Dwójce Krzysztof Sagan, realizator w Polskim Radiu i pasjonat historii radiofonii.

Krokiem milowym w zwiększeniu zasięgu radia wśród odbiorców było wprowadzenie na polski rynek w latach 30. XX wieku detefonu

Foto: z archiwum NAC

>>> Wejdź na podcasty.polskieradio.pl i posłuchaj audycji

W tym roku Polskie Radio świętuje stulecie działalności. Z okazji jubileuszu przygotowano widowisko audiowizualne, które przypomina o historii naszej radiofonii. W poniedziałek 29 września można było je obejrzeć po raz pierwszy w Muzeum Historii Polski w Warszawie. Koncert numer 2 zaplanowano na kolejny dzień - 30 września.

Data faktycznej inauguracji Polskiego Radia wcale jednak nie jest taka prosta do wskazania. Tłumaczył to w "Poranku Dwójki" Krzysztof Sagan. - Z jednej strony mamy daty dokumentów, które pozwalały na stworzenie radia. To ustawa, która  przewidywała, że coś takiego jak radio do użytku publicznego w ogóle się pojawi, bo przecież okres I wojny światowej i pierwsze lata po to był czas, kiedy radio było zarezerwowane dla celów wojskowych. Nie tylko nie można było nadawać, ale nie można było nawet słuchać tego, co nadawano już za granicą - tłumaczył twórca strony radiopolska.pl.

Wracając jeszcze do dat... - Dla nas tutaj w Polskim Radiu mogą być daty związane z Polskim Radiem. To jednak nie tylko rozpoczęcie nadawania 18 kwietnia 1926 roku, ale przecież też powstanie spółki czy otrzymanie przez nią koncesji. Polskie Radio nie było też pierwszym podmiotem, który pojawił się w eterze. Pierwsze próbne emisje, pierwsze eksperymenty z tym, jak to w ogóle będzie nadawać radio, prowadziła wytwórnia radioodbiorników o nazwie Polskie Towarzystwo Radiotechniczne z siedzibą w Warszawie - przypomniał Krzysztof Sagan.

Czytaj także:

• 100 lat temu Polskie Radio dostało koncesję na nadawanie ogólnopolskiego programu
• Andrzej Chłopecki i jego dbałość o tradycję zamówień kompozytorskich

Krokiem milowym w zwiększeniu zasięgu radia wśród odbiorców było wprowadzenie na polski rynek w latach 30. XX wieku detefonu. - Był to prosty i tani odbiornik, który nie wymagał zasilania. Nie miał głośnika, słuchało się przez słuchawki, więc głośność nie była zbyt duża. Prąd potrzebny do tego, żeby w słuchawkach zabrzmiał dźwięk detefon pobierał z anteny, z sygnału radiowego. 

Dziś Polskie Radio to setki audycji nadawanych na kilku antenach, w tym w Dwójce, która - nazywana "największą filharmonią" w kraju - transmituje kilkaset koncertów rocznie. To właśnie te programy cieszą się wielkim uznaniem i popularnością wśród odbiorców stacji.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadzenie: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Gość: Krzysztof Sagan (realizator w Polskim Radiu, pasjonat historii radiofonii, twórca strony radiopolska.pl)

Data emisji: 30.09.2025

Godz. emisji: 8.40

pg