"Uczta w domu Lewiego". Paolo Veronese ucieka przed inkwizycją

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2023 15:00
W audycji opowiemy o malowidle przedstawiającym ostatnią wieczerzę, które sprawia wrażenie tłumnie wypełnionej sceny teatralnej ze znakomitą, iluzjonistyczną, otwierającą się w głąb dekoracją.
Fragment obrazu Uczta w domu Lewiego Paola Veronesea  (1528-1588)
Fragment obrazu "Uczta w domu Lewiego" Paola Veronese'a (1528-1588)Foto: World history archive/Forum

W 1571 roku w refektarzu dominikanów przy Santi Giovanni e Paolo w Wenecji spłonęła "Ostatnia wieczerza" Tycjana. Sceny z przedstawieniem ostatniego posiłku Chrystusa z apostołami były często umieszczane w refektarzach instytucji religijnych; zakonnicy spożywający posiłki mogli poddać osobistej refleksji nowotestamentowe wydarzenie. Zgodnie z Ewangeliami, ostatnia wieczerza nastąpiła tuż przed aresztowaniem i ukrzyżowaniem. Padły wówczas prorocze słowa Chrystusa o zdradzie jednego z uczniów. Malowidła ilustrowały Ewangelię, ale odnosiły się również do ustanowienia sakramentu eucharystii.

Po zniszczeniu dzieła Tycjana, namalowanie kolejnej ostatniej wieczerzy, weneccy dominikanie zlecili modnemu wówczas w mieście malarzowi Paolowi Veronese. Artysta zasłynął już kilkoma wielkoformatowymi kompozycjami. Sukces "Uczty w domu Lewiego" do refektarza benedyktynów na San Giorgio Maggiore sprawił, że kolejne wspólnoty monastyczne zamawiały u niego pełne rozmachu, znakomicie zakomponowane, monumentalne malowidła.        

W obrazie dla dominikanów Veronese, w przeciwieństwie do innych renesansowych malarzy, nie skupił się na oddaniu religijnego przesłania ostatniego posiłku Chrystusa z uczniami. Malowidło sprawia wrażenie tłumnie wypełnionej sceny teatralnej ze znakomitą, iluzjonistyczną, otwierającą się w głąb dekoracją. Postać Chrystusa, chociaż jest umieszczona centralnie, pod środkową arkadą olbrzymiej loggi, ginie w tłumie. Oprócz apostołów do stołu zasiadło wielu innych gości, a wokół kręcą się błaźni, psy, koty, pijacy i niemieccy lancknechci…


Posłuchaj
15:15 2023_05_28 14_44_48_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 Paolo Verones "Uczta w domu Lewiego" (Jest taki obraz/Dwójka) 

Umieszczenie tych postaci ściągnęło Paola Veronese przed sąd inkwizycji. Ale czyż wielki obraz nie wymaga dużej ilości postaci? – tłumaczył się malarz. Czy w domu bogatego gospodarza nie pije się i nie je dużo? Sąd nakazał Veronesemu przemalowanie kompozycji, stanęło jednak na tym, że malarz zmienił tytuł. "Ostatnia wieczerza" stała się "Ucztą w domu Lewiego".

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 28.05.2023

Godz. emisji: 14.45

pg

Czytaj także

"Portret Innocentego X" - papież aż nazbyt prawdziwy

Ostatnia aktualizacja: 21.05.2023 15:00
Najwybitniejsi z papieskich portrecistów dyskretnie ujmowali nie zawsze łagodną osobowość swych prominentnych modeli. Tak postąpił Rafael z Juliuszem II, ukazując jego silny, nieustępliwy charakter, czy Velázquez z Innocentym X, z którego twarzy bije złość.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Andrzej Podkański - życie i malarstwo [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2023 13:00
Bohaterem cyklu "Zapiski ze współczesności" był artysta malarz Andrzej Podkański, ubiegłoroczny laureat Nagrody im. Jana Cybisa. 
rozwiń zwiń