W dniu inauguracji festiwalu „Nowa Tradycja” zabrzmią dźwięki jednej z najbarwniejszych grup południa Polski – Lachów Sądeckich. Tego dnia na scenie zobaczymy męski zespół śpiewaczy „Podegrodzcy Chłopcy”, kapelę Regionalnego Zespołu „Podegrodzie” wspieraną przez drużbę weselnego Dawida Ciągłego, a także znakomitego heligonistę Kacpra Kułaka oraz żeński zespół śpiewaczy „Podegrodzkie Dziopy”. To jedyny w swoim rodzaju koncert, który pozwoli nam poczuć prostotę i autentyzm lokalnej kultury, gdzie główną rolę grają melodyjne skrzypce i żywe, szczere śpiewy w gwarze sądeckiej.
Z tej okazji Kuba Borysiak przypomina reportaż przeprowadzony w Gminnym Ośrodku Kultury w Podegrodziu, który jest laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga w 2024 roku. Z rozmowy wyłania się obraz instytucji wkładającej całe serce w dokumentowanie i przekazywanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Jak przyznaje Rafał Hasior, instruktor i kierownik grup wokalnych, „piszemy stare melodie, zbieramy je od starszych pokoleń i archiwizujemy w mini-studiu”, by następnie udostępniać je szerokiej publiczności. Z rozmowy z jedną z młodych muzykantek, dziesięcioletnią Lenką, dowiadujemy się, że od trzeciego roku życia szlifuje grę na gitarze klasycznej i skrzypcach, ale także bryluje w lokalnej kapeli, gdzie uczy się solówek i prowadzenia linii melodycznej. To dzięki takim inicjatywom tradycja Lachów nie ulega zapomnieniu, lecz ukazuje przed nami swoje żywe oblicze.
Ważnym elementem lachowskiej spuścizny są instrumenty i składy typowe dla regionu: pierwsze skrzypce prowadzące linię melodyczną, drugie skrzypce akompaniujące, kontrabas, a od czasów austriackich także instrumenty dęte – klarnet i kornet. Jak podkreśla Marek Wasp, wieloletni kierownik kapeli „Podegrodzie”, „nasza muzyka ludowa jest bardzo prosta. To jest ta prostota – tylko triada harmoniczna i czysta melodia, ale zagrana tak, żeby porwać słuchaczy”. Prosta struktura utworów wymaga od wykonawców ogromnej wrażliwości i zrozumienia tradycyjnego składu, który formował się jeszcze w międzywojniu. Dzięki temu każdy akord i każdy ornament mają swoją wagę – od delikatnych ozdobników klarnetu po zdecydowane wejścia kornetu.
Już 15 maja o godzinie 19:30 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego rozpocznie się koncert inauguracyjny Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja”. W cyklu Muzyka Źródeł zaprezentują się Lachy Sądeckie, a w drugiej części wieczoru zagra Radical Polish Ansambl – zdobywcy Folkowego Fonogramu Roku 2024. „Nowa Tradycja” to seria wydarzeń ukazujących wartość i aktualność kultury ludowej; kolejne koncerty potwierdzą, że tradycja wciąż żyje i rozwija się na naszych oczach. Zapraszamy do dołączenia do nas przy dźwiękach heligonek, skrzypiec i sądeckiego rytmu!
W Źródłach także prezentacja zespołu Lunaria który bierze udział w tegorocznym KMF.
