Krzysztof Penderecki we wspomnieniach

W audycji wspominaliśmy jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów w historii i jednego z najbardziej znanych polskich twórców na świecie. Był jednym z filarów polskiego życia muzycznego: jako kompozytor przeszedł długą drogę od awangardy po neoromantyczne uniesienia.

Krzysztof Penderecki

Foto: Shutterstock/wjarek

Posłuchaj

60:15 2020_11_01_19_59_25_PR2_Pożegnania.mp3 Wspomnienia o Krzysztofie Pendereckim (Pożegnania/Dwójka)

 

"Jego muzyka to dowód na istnienie Stwórcy". Wspominamy Krzysztofa Pendereckiego

Nasza powojenna współczesność muzyczna miała trzech wielkich patronów, którzy ją ukształtowali: Lutosławskiego, Góreckiego i właśnie Pendereckiego. Krzysztof Penderecki całkowicie świadomie "cofnął się" w muzyce, ale  - jak kiedyś przyznawał - bardzo lubił otwierać drzwi za sobą. "Niektóre zostawiam szeroko otwarte innym, niektóre tylko uchylam, a są i takie, które szczelnie za sobą zamykam". Ciągle więc powracał do Bacha, Monteverdiego, Beethovena, Szostakowicza, Bartóka... Ostatnio także do Chopina.

"Pasją Łukaszową Krzysztof Penderecki naruszył w Rosji tabu" >>>

Twórczość Pendereckiego to morze muzyki, w której można się zanurzać i wybierać. Dowolnie. Awangardowy Penderecki broni się niemal w całości – renesans wczesnej twórczość zawdzięczał w dużym stopniu zainteresowaniu artystów ze świata muzyki alternatywnej: Jonny'ego Greenwooda (gitarzysty zespołu Radiohead) i Aphexa Twina (który remiksował jego utwory). Pasja wg św. Łukasza (napisana z myślą o przypadającym polskim milenium) to arcydzieło, którego każde wykonanie - a nie ma wcale ich tak wiele - wciąż wywołuje dreszcz emocji. Późniejszy Penderecki: koncerty skrzypcowe, Polskie Requiem (pełny kształt osiągnęło po 26 latach, w którym ponownie "odbija się" nasza historia najnowsza – Lech Wałęsa, kardynał Stefan Wyszyński, Jan Paweł II), niemal kameralna VIII Symfonia, oper Diabły z Loudun, Ubu Król i Czarna maska.

Joanna Wnuk-Nazarowa: Penderecki denerwował się, gdy ktoś go naśladował >>>

Warto pamiętać, że w w 1971 roku napisał Actions dla orkiestry jazzowej i sam ten utwór poprowadził, debiutując jako dyrygent (co później stało się już normą). Penderecki chętnie zabierał głos także w kwestiach pozamuzycznych, społecznych. Był dla wielu autorytetem. Także cenionym pedagogiem – Mistrzem. Uwielbiał spotkania z młodymi, czerpiąc od nich radość i siłę życia. Nigdy nie przepadał jednak za szumem medialnym, który co rusz pojawiał się wokół niego. Zainteresowanie mediów znosił i tolerował, nie lubił celebry, świętowania swojej osoby. Był kawalerem Orderu Orła Białego, wiele uczelni przyznało mu tytuł doctora honoris causa, miał w dorobku liczne nagrody muzyczne, kompozytorskie, fonograficzne (Grammy).

Sylwetkę kompozytora możemy również obejrzeć w biograficznym filmie dokumentalnym w reżyserii Krzysztofa Zanussiego.

***

Tytuł audycji: Pożegnania

Przygotowała: Andrzej Sułek

Data emisji: 1.11.2020

Godzina emisji: 20.00