Tango w Tokio: od samurajów do syntezatorów

Ostatnia aktualizacja: 12.12.2025 01:00
A może tak tango po japońsku? Jak by to było? "Japango"? Z okazji Międzynarodowego Dnia Tanga spełniam obietnicę redaktora Piotra Matwiejczuka sprzed tygodnia i prowadzę Państwa dalej przez niezwykłe losy tanga - zapraszał w na swoją audycję w zastępstwie "Piątej struny" Krzysztof Dziuba.
W Nocnej strefie zanurzymy się w świecie japońskiego tanga
W "Nocnej strefie" zanurzymy się w świecie japońskiego tangaFoto: materiały promocyjne

A opowieść była to bardzo nietypowa, bo zabierała nas nie w okolice Buenos Aires, lecz do… Tokio.

>>> Posłuchaj audycji "Nocna strefa"

Tango, które narodziło się na początku XX wieku nad Río de la Plata, dotarło do Japonii zaskakująco wcześnie, bo już w czasach, gdy kraj fascynował się kulturą Zachodu i otwierał na świat. Pierwsze pokazy tanga odbyły się w 1914 roku w porcie w Yokohamie, a chwilę później powstały pierwsze szkoły tańca. W latach 20. pewien młody arystokrata, baron Tsunayoshi "Tsunami" Megata (wnuk samuraja, syn dyplomaty) odkrył tango w paryskim kabarecie i zakochał się w nim na tyle, że po powrocie do Tokio założył pierwszą w kraju akademię tanga. Uczył w niej japońską elitę. Przywiózł też ze sobą kolekcję płyt francuskich orkiestr grających "tango argentin". Dlatego też niektórzy Japończycy sądzili, że tango pochodzi z Francji, ponieważ na sprowadzanych płytach widniały francuskie etykiety.

Choć początkowo przyjmowali tango raczej w wersji "salonowej", europejskiej, to muzyka argentyńska fascynowała ich od pierwszego kontaktu. Co ciekawe, w czasie II wojny światowej tango było jedną z niewielu zagranicznych form rozrywki, które nie zostały zakazane, bo pochodziło z Ameryki Południowej, a nie z krajów alianckich. Dzięki temu przetrwało i umocniło swoją pozycję w japońskiej kulturze.

Po wojnie nastąpił prawdziwy rozkwit: dziesiątki orkiestr, pierwsze wizyty argentyńskich zespołów, żywe kontakty z Buenos Aires i powolne tworzenie własnej, bardzo japońskiej odmiany tanga: eleganckiej, skupionej, pełnej emocji, ale filtrowanej przez lokalną estetykę i wyobraźnię.

W audycji pojawiły się nagrania sprzed dekad, ale też zupełnie inne oblicza tanga z lat 80. w formie muzycznego, syntezatorowego kabaretu japońskiego zespołu Guernica, który składał swój osobliwy, artystyczny hołd przedwojennej kulturze. Było też tango w interpretacji Ryuichiego Sakamoto , a nawet tropy prowadzące do świata anime...

Playlista audycji:

1. Anna Saeki – Dema la noche [„Tango Primavera”, Express 1987]
2. Ryuichi Sakamoto – Tango [„Smoochy”, Güt 1995]
3. World Standard – Human Circle of Memory [Singiel z albumu „Komorevia”, premiera 26.12]
4. Ryuichi Sakamoto, Paula Morelenbaum, Jacques Morelenbaum – Tango Versao Em Portugues [„A Day In New York”, Sony Classical 2003]
5. Ryota Komatsu, Taeko Onuki – Hiver [„Tint”, Sony 2015]
6. Ryota Komatsu – Jinsei no merīgōrando Merry-Go-Round of Lie z Ruchomego Zamku Hauru (komp. Joe Hisaishi) [„Tenkuuno Bandoneon - Tango de Studio Ghibli”, Sony 2017]
7. Ryota Komatsu feat. Miu Sakamoto – Kaze No Tani No Nausicaa (komp. Haruomi Hosono, tekst: Takashi Matsumoto) [„Tenkuuno Bandoneon - Tango de Studio Ghibli”, Sony 2017]
8. Joe Hisaishi – Tango X.T.C. z filmu „Haruka, nostalgia”, wyk. London Philharmonic Orchestra [„Works I”, Polydor 1997]
9. Orquesta Tipica Tokio – Nacio en Tokio [„Tango en Kimono”, RCA 1979]
10. Guernica – Bremen [LP „Kaizo e No Yakudo”, Yen Records 1982]
11. Jun Togawa – Hoshi no nagareni [„Shōwa kyōnen”, Teichiku Records 1989]
12. Kazuhiko Kato – Lady In A Silken Shirt [„L'Opéra Fragile”, Warner Bros. Records 1980]
13. Astor Piazzolla – Liber Tango, wyk. Ryota Komatsu [„Tint”, Sony 2015]
14. Ryuichi Sakamoto, Taeko Onuki – Tango [„Utau”, Commmons 2010]
15. Oberkas Travel – Brogowa [„Oberkas Travel”, Tańce 2025]
16. Stara Rzeka – Oberek z domu wilków [„Wynoś się z mojego domu”, Instant Classic 2025]
17. Mariusz Szypura – Berceuse Op. 57 – Rework by Fennesz [„Chopin Residue”, Black Element Label 2025]
18. Anna Saeki – Kaze no Majutsushi [„Rhapsody In Rain”, EMI Music Japan 1


Okładki płyt, których słuchaliśmy w audycji Okładki płyt, których słuchaliśmy w audycji

***

Tytuł audycjiNocna strefa

Prowadzenie: Krzysztof Dziuba

Data emisji: 11.12.2025

Godz. emisji: 23.00

Czytaj także

Filmowe i muzyczne lata 80. w Japonii

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2025 02:00
Lata 80. w japońskim kinie - czas neonów i buntu. Po upadku systemu studyjnego i w erze ekonomicznego boomu kino eksplodowało wyobraźnią. Artyści zrzucili gatunkowe kajdany, tworząc filmy dziwne, piękne i niebezpiecznie wolne.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Smutna myśl, którą tańczy cały świat. Przed Międzynarodowym Dniem Tanga

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2025 01:00
"Tango to smutna myśl, którą można zatańczyć", pisał Enrique Santos Discépolo. Astor Piazzolla sprawił, że tango w XX wieku stało się smutną myślą, której się słucha. Został za to wyklęty w Buenos Aires i do dziś rodacy odnoszą się do jego tango nuevo z rezerwą. A co sądzą o tangach, które powstały w innych krajach? Lepiej nie pytać. Ale zawsze warto ich słuchać. Tango rumuńskie, fińskie, tureckie, japońskie, polskie…
rozwiń zwiń