Stefan Kisielewski. Indywidualista i prowokator

Ostatnia aktualizacja: 24.01.2022 18:00
- Ważną decyzją Stefana Kisielewskiego było wejście do Sejmu jako poseł. Po tym jak Gomułka zaczął odchodzić od założeń Października '56, Jerzy Giedroyc zadał pytanie o to, jak powinien zachować się on i inni członkowie koła "Znak". A Kisielewski przecież podkreślał, że to Gieroyc go stworzył jako pisarza, choć przyznawał, że często się różnią w poglądach - mówił na antenie Dwójki prof. Rafał Habielski.
W czasach PRL Stefan Kisielewski (1911-1991) był człowiekiem instytucją
W czasach PRL Stefan Kisielewski (1911-1991) był człowiekiem instytucjąFoto: Marek Suchecki/Forum
  • "Jego poglądy były mi z gruntu obce. A zarazem miałem do niego dużą słabość za jego wielką odwagę. I za jego przekorę" – wspominał Stefana Kisielewskiego redaktor paryskiej "Kultury" Jerzy Giedroyc.
  • Kim był "Kisiel"? Jaką rolę sobie wyznaczał, czym wyróżniały się jego błyskotliwe felietony w przewrotnie tytułowanych cyklach: "Pod włos", "Łopatą do głowy", "Gwoździe w mózgu", "Głową w ściany", "Bez dogmatu" i "Wołanie na puszczy"?
  • "Jego postawa moralna jest dziś własnością całego narodu" – dorzucał zza oceanu Leopold Tyrmand.

Na dwa odcinki "Śladów pamięci" poświęcone "Kisielowi" zapraszają prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski.

W odcinku pierwszym Rafał Habielski mówił, że Stefan Kisielewski skończył konserwatorium i zaczął komponować na początku lat 30. XX wieku. - Zaczyna wtedy również pisać, to jeszcze nie są teksty prozatorskie, zajmuje się krytyką muzyczną i tym, co będzie go pasjonowało do końca życia, czyli pisaniem o polityce. 

Andrzej Mietkowski dodał, że w 1939 roku podjął współpracę z rozgłośnią Warszawa II. - Podczas okupacji pracował dla Delegatury Rządu Na Kraj - powiedział. - Po wojnie przeniósł się do Krakowa, tam podjął decyzję, która zdefiniowała jego tożsamość i losy zawodowe, czyli podjęcie współpracy z "Tygodnikiem Powszechnym". Do 1990 roku napisał około 2000 tekstów, jego felietonistyka była fenomenem - podkreślił Rafał Habielski.

Andrzej Mietkowski przytoczył tytuły cykli felietonów "Kisiela". - "Głową w ściany", "Bez dogmatu", "Pod włos", "Wołanie na puszczy", one wiele mówiły - zaznaczył. - On wybrał ten gatunek, gdyż uważał, że przy pomocy felietonu będzie mu wolno więcej. Tekst pisany z przymrużeniem oka był jego trybuną do krytyki, choć cenzura oczywiście nie spała - dodał Rafał Habielski.


Posłuchaj
30:13 2022_01_17 17_29_58_PR2_Slady_pamieci.mp3 Stefan Kisielewski. Indywidualista i prowokator (Ślady pamięci/Dwójka)

27:33 Dwójka slady pamieci 24.01.2022.mp3 Stefan Kisielewski. Indywidualista i prowokator - cz. 2 (Ślady pamięci/Dwójka)  

***

Stefan Kisielewski (1911-1991) - publicysta, powieściopisarz, eseista, kompozytor, krytyk muzyczny, poseł na sejm. W czasach PRL - człowiek instytucja. W ubiegłym roku (7.03) obchodziliśmy okrągłą, 110. rocznicę jego urodzin. Z tej okazji w radiowej Dwójce przypomnieliśmy archiwalne nagrania o "Kisielu" jego przyjaciół oraz badaczy jego dorobku.

Prof. Mieczysław Tomaszewski podkreślał niezależność Kisielewskiego w jego recenzjach muzycznych. "Kisiel" uważał, że jako krytyk jest moralnie zobowiązany wobec swoich słuchaczy do mówienia prawdy. Ponadto w pracy redaktorskiej starał się, jak to określił prof. Tomaszewski, "muzykę traktować autotelicznie", w oderwaniu od reszty sztuki. Stanowiło to formę walki z socrealizmem.

Prof. Rafał Habielski opowiadał z kolei o felietonach "Kisiela", które wykraczały znacząco poza swój kontekst historyczny i dzięki temu nie straciły na aktualności. - Potrafił pisać o sprawach trudnych, na pierwszy rzut oka niezajmujących, w interesujący sposób - mówił prof. Habielski.

***

Tytuł audycji: Ślady pamięci

Prowadzili: prof. Rafał Habielski i Andrzej Mietkowski

Data emisji: 17.01.2022 (cz. 1) i 24.01.2022 (cz. 2)

Godzina emisji: 17.30

mo

Czytaj także

Stefan Kisielewski i Jerzy Giedroyc w listach

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2021 07:00
W "Strefie literatury" o świeżo wydanej korespondencji pomiędzy Stefanem Kisielewskim a Jerzym Giedroyciem opowiadali syn Stefana Kisielewskiego - Jerzy oraz Łukasz Garbal, który ten tom opracował i opatrzył komentarzami, a także Piotr Kłoczowski - kurator serii "Archiwum Kultury", w której listy zostały wydane.
rozwiń zwiń