Prawo autorskie jest stworzone po to, żeby chronić i wzmacniać pozycję twórcy względem innych podmiotów o znacznie większych zasobach. Artykuł 44. prawa autorskiego, zwany również "klauzulą bestsellerową" daje możliwość sądownego podwyższenia wynagrodzenia w sytuacji, kiedy nabywca autorskich praw majątkowych lub licencjobiorca osiąga takie korzyści z eksploatacji utworu, że pierwotne wynagrodzenie twórcy jest niewspółmiernie niskie.
20:27 PR4_29_03_2025_14_14_Ferment_kulturalny.mp3 Magdalena Miernik-Grzesiowska o "klauzuli bestsellerowej" (Ferment kulturalny/Czwórka)
"Chłopki" Joanny Kuciel-Frydryszak
Jak twierdzi specjalistka, w przypadku książki "Chłopki" nie ma wątpliwości co do ogromnej skali sukcesu komercyjnego. W związku z tym pierwotne ustalenia stron dzisiaj mogą być nieodpowiednie. - Naturalnie, autorka "Chłopek" ma prawo do tego, żeby oczekiwać wyższego wynagrodzenia - podkreśla.
Aby móc ubiegać się o sądowe podwyższenie wynagrodzenia, muszą zostać spełnione trzy następujące warunki. Po pierwsze twórca musi wykazać, że otrzymał niewspółmiernie niskie wynagrodzenie względem drugiej strony umowy. Po drugie twórca jest w stanie udowodnić obiektywny sukces przedmiotu sporu, co wiąże się z dużym zarobkiem nabywcy praw lub licencjobiorcy. Po trzecie twórca powinien być pierwotną stroną umowy, wobec której zachodzą wątpliwości względem wysokości wynagrodzenia.
Zobacz także:
Jak się zabezpieczyć?
Prawo autorskie stoi po stronie twórcy. Autor może się zabezpieczyć na różne sposoby. Po pierwsze autorskich praw majątkowych do utworu nie trzeba przenosić w całości. Za każde nowe pole eksploatacji twórcy może należeć się dodatkowe wynagrodzenie. Po drugie należy rozważyć formę wynagrodzenia - popularne jest wynagrodzenie ryczałtowe, które jest jednorazową kwotą za przeniesienie licencji lub praw autorskich. Jednak ta forma wynagrodzenia może prowadzić do sporów, gdy utwór osiągnie sukces.
Rozwiązaniem może być ustalenie progów wynagrodzenia w zależności od osiągnięcia konkretnego pułapu sprzedaży utworu. Co więcej, "klauzula bestsellerowa" obowiązuje bezwzględnie. W umowie między twórcą a drugą stroną nie ma możliwości, aby zobowiązać się do przyszłego nienegocjowania wynagrodzenia.
***
Tytuł audycji: Ferment kulturalny
Prowadziła: Alicja Michalska
Gościni: Magdalena Miernik-Grzesiowska (prawniczka i specjalistka ds. prawa autorskiego, Lookreatywni)
Data emisji: 29.03.2025
Godzina: 14.14
kajz/kor