Wielkanocne łamigłówki językowe

Ostatnia aktualizacja: 24.04.2011 06:05
"Kurna chata", "śmigus dyngus" czy "palma pierwszeństwa". Znacie ich znaczenie? O związkach frazeologicznych i eufemizmach związanych z Wielkanocą i wiosną opowiedziała "W cztery oczy" Agata Hącia – językoznawca.
Audio

W lany poniedziałek studio Czwórki odwiedziła Agata Hącia - językoznawca. Razem z Patrykiem Kuniszewiczem porozmawiali o związkach frazeologicznych. Bez lania wody.
Oto kilka z nich:

Śmigus dyngus  – śmigus a nie śmingus. Wzięło się to od słowa śmigać – mężczyźni śmigali kobiety palmami po piętach. Dyngus od niemieckiego słowa "dingen" - wykupywać. Panny mogły się wykupić jajkami lub innymi podarunkami. 

Chodzić jak błędna owca – chodzić bez celu, nieprzytomnie. Ten związek frazeologiczny ma podłoże biblijne, "błąkane jako owce bez pasterza".

Krzyż pański – najwyższy stopień udręki z powodu kogoś albo czegoś.

Kurna chata – dosłownie oznacza dawną wiejską chatę bez komina. Jeszcze w XIX w. takie chaty były spotykane na Podkarpaciu i w Małopolsce. Dym wydobywał się szczelinami, oknami. Jak za słowami Osieckiej "Kurna chata owinięta w dym" – kurna dlatego, że ten dym się kurzył.

Spać jak zając – płochliwie, czujnie, z gotowością wewnętrzną, która nigdy nie usypia.

Palma pierwszeństwa – pierwszeństwo, zwycięstwo, triumf. W Starożytności zwycięzców nagradzano palmami. My je znamy z Biblii, kiedy palmami witano Jezusa wjeżdżającego do Jerozolimy. Te palmy oznaczały, że oddają mu cześć, jako zwycięzcy, temu najważniejszemu.

Sól ziemi – najbardziej wartościowi ludzie, bądź ci, których cenimy za coś. Warto się odnieść do symboliki soli. Sól jest materiałem, który sam się nie psuje i pomaga tez uchronić inne ciało organiczne od zepsucia. Sól ma symbol wielkiej trwałości, niezniszczalności.

Więcej w rozmowie Patryka Kuniszewicza z Agatą Hącią. Dźwięk znajdziesz w ramce po prawej stronie.

sb

Czytaj także

Wesołych Świąt życzy Czwórka

Ostatnia aktualizacja: 22.04.2011 12:30
Wyjątkowych, rodzinnych, ciepłych, spokojnych Świąt Wielkiej Nocy życzy zespół Radia z Wizją. Aaaa... No i mokrego Śmigusa Dyngusa. :)
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wystrój dom na Wielkanoc

Ostatnia aktualizacja: 21.04.2011 17:33
- Za sprawą pomysłowości i nieskrępowanej wyobraźni nasze świąteczne stoły mogą wyglądać zjawiskowo – podkreśla Zofia Borucińska-Hrycyk z laboratorium rękodzieł "Las Rąk".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zające i gospodynie poszukiwane w święta

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2011 08:00
Wielkanoc tuż tuż. Dla sprytnych i przedsiębiorczych osób to również szansa na dodatkową pracę.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Znaczenie wielkanocnych tradycji

Ostatnia aktualizacja: 24.04.2011 06:00
Czy różne tradycje związane ze Świętami Wielkanocnymi pomagają nam czy utrudniają w odkryciu sedna tych świąt? Odpowiedź próbowaliśmy znaleźć w niedzielnych "Nocnych cz@tach" od 23.
rozwiń zwiń