Książka, herbatka i kolorowe liście - kim jest "jesieniara"?
Język polski wykształcił się podobno z języka, który przywędrował aż z Indii. - Prawie wszystkie nasze europejskie języki sięgają dialektów indoeuropejskich i dopiero z nich zaczęły się wykształcać dialekty peryferyjne, w tym języki słowiańskie, i również język polski - mówi gość audycji.
Trudne jest określenie, kiedy tak naprawdę język polski jako taki zaistniał. Naukowcy twierdzą, że ukształtował się pomiędzy V, a X wiekiem, więc rozpiętość czasowa jest dość duża.
- Przed V wiekiem język prasłowiański był wspólny dla wszystkich plemion mieszkających pomiędzy Odrą, a Bugiem, Morzem Bałtyckim i Karpatami. Zaczęły się jednak rozchodzić i z tego prasłowiańskiego powstały dialekty wschodniosłowiański, południowosłowiański i zachodniosłowiański, do którego należy język polski - opowiada ekspertka.
Posłuchaj
13:58 _PR4_klucz_all_ 2020_12_19-15-17-35.mp3 W audycji rozmawiamy o początkach języka polskiego (Klucz Kulturowy/Czwórka)
Dzięki wspólnym korzeniom mamy braci językowych. Brzmieniowo jesteśmy podobni i czasem wydaje nam się, że łatwo możemy zrozumieć dalszych lub bliższych sąsiadów. Tak jest tylko pozornie, znaczenie niektórych słów brzmiących tak samo, może być różne. Na przykład "laska" w języku czeskim oznacza miłość.
Gdybyśmy się przenieśli w czasie do XIII wieku moglibyśmy mieć nieco problem ze zrozumieniem naszych przodków. - Byłyby słowa i konstrukcje dla nas nie zrozumiałe, wiele jednak udałoby nam się zrozumieć, wielu też byśmy się domyślili - mówi gość audycji. - Na pewno też zdziwiłoby nas jak wymawiają poszczególne słowa, a nawet głoski nasi przodkowie.
Sprawdź także:
W prasłowiańszczyźnie istniały również liczby i czasy, które już dzisiaj nie funkcjonują. - Mieliśmy, tak jak teraz liczbę pojedynczą, mnogą, ale dodatkowo liczbę podwójną, w której występowały takie zjawiska i rzeczy, które naturalnie pojawiają się w liczbie dwa: ręce, oczy, nogi. Mówimy "oczami" i "oczyma", "rękami" i "rękoma", no i właśnie te formy 'rękoma' i 'oczyma' są świadectwem i pozostałością tej dawnej liczby podwójnej - tłumaczy ekspertka.
Słowa, których nie znasz, a powinieneś
Sprawdź także:
Na przestrzeni wieków zmieniał się również akcent, który również teraz w zależności od regionu może się różnić. - Wszystkie gwary i dialekty dzisiaj funkcjonujące są związane z dawnym językiem polskim. Na przykład taki element, jak udźwięcznianie i ubezdźwięcznianie pomiędzy wyrazami. Chociażby takie rozróżnienie pozwala na odróżnienie wymowy krakowsko-poznańskiej i tak zwanej warszawskiej - wyjaśnia specjalistka.
Pierwsze teksty pisane na naszych ziemiach powstały w okresie Chrztu Polski. - Mówimy o średniowieczu i teksty historyczne takie, jak kroniki zapisywane były po łacinie. Natomiast, żeby trafić do ludzi trzeba było do nich mówić ich językiem stąd też "Kazania gnieźnieńskie" zapisane są już po polsku - wyjaśnia gość Czwórki.
***
Tytuł audycji: Klucz Kulturowy
Prowadzi: Justyna Majchrzak
Gość: Katarzyna Dammicco (autorka bloga "Trudny Język Polski")
Data emisji: 19.12.2020
Godzina emisji: 15.15
aw
