Powieści na antenie

"Znaki zapytania"

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2022 15:04
Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Krakowie ukazał się zbiór szkiców Zygmunta Mycielskiego - wybitnego muzyka i pisarza - zatytułowany "Znaki zapytania". W cyklu "To się czyta" od 28 lutego do 4 marca br. fragmenty książki przedstawił Przemysław Stippa.
Przemysław Stippa z książką Zygmunta Mycielskiego pt. Znaki zapytania
Przemysław Stippa z książką Zygmunta Mycielskiego pt. "Znaki zapytania"Foto: Wojciech Kusiński/PR

Są to rozważania o muzyce, twórcach dawnych i współczesnych, upodobaniach większości i gustach  indywidualnych – wszystko widziane z perspektywy zachodzących w Polsce zmian politycznych w latach 1955-1958.

"Znaki zapytania" to  jak pisze redaktorka tomu Beata Bolesławska-Lewandowska  "niezwykły dokument epoki, kreślony piórem jednego z jej wnikliwych obserwatorów i odważnego uczestnika tamtych wydarzeń".

Na antenie radiowej Dwójki fragmenty tej fascynującej opowieści czytał Przemysław Stippa.

***

Zygmunt Mycielski (1907-1987) - kompozytor, pisarz, działacz muzyczny. Edukację muzyczną rozpoczął w Krakowie u o. Bernardino Rizziego, włoskiego kompozytora, organisty i dyrygenta chórów. Od 1928 roku, za radą Karola Szymanowskiego, kontynuował naukę w École Normale de Musique w Paryżu u Paula Dukasa i Nadii Boulanger. W 1936 wrócił do kraju i zajął się komponowaniem, krytyką i publicystyką muzyczną.

Brał udział w II wojnie światowej. Jako żołnierz polskiej armii znalazł się w stalagu, potem skierowany został do przymusowej pracy u niemieckiego rolnika. Po zakończeniu wojny powrócił do Polski.

W latach 1946-48 i 1957-59 współredagował "Ruch Muzyczny", w latach 1960-68 był redaktorem naczelnym tego pisma. Związany był także z takimi tytułami, jak: "Res Facta", "Rocznik Chopinowski" i "Chopin Studies". W 1955 roku napisał w "Przeglądzie Kulturalnym" artykuł krytykujący izolację polskiej kultury od twórczości kompozytorów na świecie. Po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji opublikował w paryskiej "Kulturze" "List otwarty do muzyków czeskich i słowackich", za który spotkały go restrykcje ze strony władz PRL: zdjęcie z funkcji redaktora naczelnego "Ruchu Muzycznego", objęcie podmiotowym zapisem cenzury i zakaz wyjazdów zagranicznych. W 1974 roku podpisał list 15 intelektualistów i artystów do władz PRL, z żądaniem udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRR kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa. W 1975 roku podpisał memoriał 59 intelektualistów do władz w związku z projektowanymi zmianami w konstytucji. W 1978 roku uczestniczył w założeniu nielegalnego Towarzystwa Kursów Naukowych, działającego w środowiskach studenckich.

W latach 1947-48 i 1952-54 Zygmunt Mycielski był wiceprezesem, w latach 1948-49 prezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich, w latach 1985-87  członkiem jego prezydium. Od 1983 był członkiem honorowym ZKP.

Był laureatem licznych nagród: otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia za Symfonię nr 1 – "Symfonię polską" (1951), dwukrotnie: w 1954 i 1987  Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 1955  Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za Uwerturę śląską na orkiestrę i dwa fortepiany (1948), w 1961  nagrodę specjalną na Concours Musical Prince Rainier III de Monaco za II Symfonię (1961), w 1981  Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia. Otrzymał również Krzyż Kawalerski (1953) i Komandorski Orderu Polonia Restituta, Order Sztandaru Pracy (1955) oraz Ordre de mérite culturel w Monako.

[Źródło: Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów]

Posłuchaj
09:48 To się czyta Dwójka 28 luty 2022 11_01_24.mp3 Zygmunt Mycielski "Znaki zapytania", czyta Przemysław Stippa - fragm. 1.

09:30 To się czyta Dwójka 1 marzec 2022 11_00_31.mp3 Zygmunt Mycielski "Znaki zapytania", czyta Przemysław Stippa - fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

07:31 Dwojka_To_sie_czyta 2022_03_02-11-01-20.mp3 Zygmunt Mycielski "Znaki zapytania", czyta Przemysław Stippa - fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

09:54 Dwójka to się czyta 3.03.2022.mp3 Zygmunt Mycielski "Znaki zapytania", czyta Przemysław Stippa - fragm. 4. (To się czyta/Dwójka)

08:42 To się czyta Dwójka 4 marzec 2022 11_01_29.mp3 Zygmunt Mycielski "Znaki zapytania", czyta Przemysław Stippa - fragm. 5. (To się czyta/Dwójka)

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 21-25.02.2022

Godzina emisji: 11.00

Czytaj także

Zygmunt Mycielski i współczesność

13.12.2017 17:02
Przypadające w tym roku 110. rocznica urodzin i 30. rocznica śmierci Zygmunta Mycielskiego to świetny powód do rozmowy o pozycji tego kompozytora, publicysty, pisarza i krytyka muzycznego oraz o jego wkładzie w polską kulturę muzyczną.
Zdjęcie ilustracyjne
Zdjęcie ilustracyjneFoto: Shutterstock.com
Posłuchaj
59'58 Zygmunt Mycielski i współczesność (Bariera dźwięku/Dwójka)
więcej

Tematem Dwójkowej rozmowy była jednak przede wszystkim muzyka Mycielskiego, dziś zapomniana: czy dlatego, że jest słaba, czy może Mycielski nie trafił w swój czas? Ocena jego pozycji w historii muzyki polskiej to także okazja do zastanowienia się nad losem twórczości całego pokolenia kompozytorów po Karolu Szymanowskim.

***

Tytuł audycji: Bariera dźwięku

Prowadzi: Adam Suprynowicz

Gość: Marcin Krajewski (Uniwersytet Warszawski)

Data emisji: 15.12.2017

Godzina emisji: 23.00

mko/mz/mc

Czytaj także

"Ja jestem z Mycielskich, taka do końca paznokci"

11.12.2020 15:00
- Myśmy zawsze żyli w obrazach. Moi dziadkowie malowali obydwoje. "Wiśniowa pachnąca malarstwem" bardzo mi się podoba, bo to jest zapach terpentyny, to jest zapach moich dziadków - wspominała na antenie Dwójki Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy, wnuczka ostatniego właściciela dworu w Wiśniowej na Podkarpaciu.
Na zdjęciu: Jan i Helena Mycielscy (ostatni właściciele Wiśniowej) z braćmi Jana. Po lewej Zygmunt Mycielski.
Na zdjęciu: Jan i Helena Mycielscy (ostatni właściciele Wiśniowej) z braćmi Jana. Po lewej Zygmunt Mycielski. Foto: Archiwum prywatne
Posłuchaj
12'43 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy wspomina swoich przodków (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
więcej

Posłuchaj
12:43 2020_12_07 12_45_42_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy wspomina swoich przodków (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

15:05 _PR2_AAC 2020_12_08-12-45-33.mp3 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy o emigracji (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

14:45 Mycielska.mp3 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy o życiu w Paryżu (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

13:45 2020_12_10 12_46_42_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy wspomina tradycje bożonarodzeniowe w domu rodzinnym (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

12:17 2020_12_11 12_49_30_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy o dworze Mycielskich (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

  

Łetowska i Artysz   -1_resize.jpg
Jerzy Artysz: bliskość Żelazowej Woli zaważyła na mojej psychice

Gościem cyklu "Zapiski ze współczesności" była Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy, która opowiadała m.in. o rodzinnym dworze w Wiśniowej na Podkarpaciu, o wzrastaniu w Krakowie lat 60. i 70., o swoich babkach i ciotkach i obyczajach przeniesionych z dawnych czasów, ale też o rodzinnej decyzji emigracji w 1976 roku.

Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy jest wnuczką ostatniego właściciela dworu w Wiśniowej na Podkarpaciu, intelektualnego gniazda galicyjskiego ziemiaństwa. Już na początku XX wieku Jan i Maria z Szembeków (ówcześni właściciele) zaczęli tu zapraszać pisarzy i malarzy. Przyjeżdżali między innymi Malczewski i Mehoffer. Ten ostatni zostawiając liczne portrety dworu i rodziny. Został przez niego również uwieczniony najstarszy z parkowych dębów, tzw. Dąb Józef, który obecnie liczy 650 lat, a dla Mehoffera to stare i piękne drzewo stało się symbolem banku idealnego, który sam nazwał "bankiem dobrych chęci".

Muza Malczewskiego

- Kinga Bal była moją prababką, matką Heleny Mycielskiej z Wiśniowej i ona była muzą Jacka Malczewskiego. Na bardzo wielu obrazach widać jej twarz. Jej córka wyszła za Jana Mycielskiego, ostatniego właściciela Wiśniowej - opowiadała Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy. 

Czytaj też:

Po śmierci Jerzego majątek objął Jan Mycielski (dziadek naszego gościa), ożeniony z Heleną Balówną, córką słynnej muzy Jacka Malczewskiego. Jan studiował prawo, a oboje studiowali także malarstwo w Krakowie w klasie Wojciecha Weissa i kochali sztukę. Nic więc dziwnego, że w Wiśniowej zaczęli gościć ich przyjaciele, rówieśnicy – koloryści i kapiści: Cybisowie, Tytus Czyżewski, Rzepiński, Czapski. Na zaproszenie Zygmunta Mycielskiego, jednego z synów gospodarzy, ściągali do Wiśniowej młodzi muzycy.

Wyjechaliśmy do Paryża dużym fiatem

Dwór Mycielskich zyskał miano Barbizonu Wiśniowskiego (od francuskiego miasteczka Barbizon, które było kolonią artystów). Po raz pierwszy rodzina musiała opuścić dwór po wkroczeniu Niemców. Po raz wtóry - po wkroczeniu Sowietów w 1944 roku. Miejscem nowego osiedlenia stał się Kraków, w którym przyszedł na świat nasz gość.

- Życie mieliśmy wspaniałe. Nawet te czasy Gomułkowskie wspominam dobrze. Ale pamiętam taki moment, kiedy już mieszkaliśmy w Paryżu, że poczułam się lepiej, poczułam ulgę. Bo jednak to życie w komunizmie generowało zawsze poczucie stresu. Wyjechaliśmy dużym fiatem z przyczepą. Do dziś pamiętam szok, gdy zobaczyłam po raz pierwszy stację benzynową. Potem mieliśmy już życie w Paryżu, które było zabawne dla nas, dla dzieci. Zamieszkaliśmy u znajomych w pokojach dla służby na poddaszu. Paryż był piękny, znaliśmy masę Polonii - opowiadała Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy. 

Korespondencja Panufnika i Mycielskiego. Czyta Adam Ferency. Posłuchaj >>>


poezja 1200.jpg
Mycielski i Panufnik. Co się kryje w listach kompozytorów?

- Ja jestem z Mycielskich taka do końca paznokci. Rodzina trzymała się w sposób godny i pełen miłości. Myślę, że głównie dlatego, że mieliśmy kręgosłup chrześcijański. To byli katolicy i po prostu żyli dobrem - podsumowała.

"Wiśniowa pachnąca malarstwem"

Warto dodać, że odpopielanie pamięci o byłych właścicielach majątku w Wiśniowej zawdzięczamy w dużej mierze Towarzystwu im. Zygmunta Mycielskiego, które wydaje dwa czasopisma: "Kamerton" i "Barbizon Wiśniowski" oraz organizuje doroczne plenery malarskie "Wiśniowa pachnąca malarstwem".

W wyremontowanych budynkach folwarcznych mieści się obecnie Powiatowe Centrum Kultury i Turystyki i muzeum rodziny naszego gościa. Wszyscy czekają na remont perły w koronie czyli pałacu.

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności

Audycję przygotowała: Anna Lisiecka

Gość: Katarzyna z Mycielskich de Thieulloy (wnuczka ostatniego właściciela dworu w Wiśniowej na Podkarpaciu)

Data emisji: 7-11.12.2020

Godzina emisji: 12.45-13.00