Polskie Radio
Section05

wspomnienie

"Dla ojczyzny nie ma ratunku". Tragiczna śmierć Witkacego

18 września 1939 roku we wsi Jeziory na Polesiu Stanisław Ignacy Witkiewicz – na wieść o agresji sowieckiej na Polskę – odebrał sobie życie. O ataku Armii Czerwonej artysta dowiedział się z wiadomości radiowych. – Wtedy powiedział, że dla ojczyzny nie ma już żadnego ratunku – wspominał słowa Witkacego Włodzimierz Ziemlański, świadek tych dramatycznych wydarzeń.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Ignacy Witkiewicz II wojna światowa 17 września 1939 ZSRR samobójstwo literatura 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

"Jak dzicz". Świadkowie o agresji sowieckiej w 1939 roku

– To już będę zawsze pamiętał. Tę noc pochmurną, przerażającą dla nas wszystkich, to głuche dudnienie ciężkiego żelastwa. I wkraczające późno nocą do Wilna czołgi radzieckie – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Bogdan Rudnicki, wilnianin. Takich przejmujących wspomnień o 17 września 1939 roku zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa 17 września 1939 ZSRR Lwów Grodno Wilno agresja sowiecka 85 lat od sowieckiej agresji na Polskę

Ksawery Jasieński. Jeden z najsłynniejszych radiowych głosów

– Na ostatnim roku studiów podczas ćwiczeń gimnastycznych spadłem i trzasnął mi kręgosłup. Trafiłem do szpitala, czekałem chyba z miesiąc na gips. I czytałem moim towarzyszom niedoli książkę. Bardzo im się to spodobało – zaczął Ksawery Jasieński swoją opowieść o tym, jak stał się lektorem radiowym. Ten wybitny lektor i spiker Polskiego Radia oraz Telewizji, a także głos warszawskiego metra, kończy 13 września 94 lata!
Zobacz więcej na temat:  Polskie Radio Warszawa stan wojenny metro

Zwano go "architektem władzy". 60. rocznica śmierci Bohdana Pniewskiego

Willa własna, rozgłośnia Polskiego Radia, Sądy Grodzkie, Teatr Wielki i rozbudowa kompleksu budynków Sejmu to jedne z licznych projektów architekta "salonu i władzy" Bohdana Pniewskiego. 5 września minęło 60 lat od śmierci "niezniszczalnego" przedstawiciela modernizmu i profesora Politechniki Warszawskiej.
Zobacz więcej na temat:  Warszawa historia Polski architektura Polskie Radio Sejm Teatr Wielki - Opera Narodowa rocznica Bohdan Pniewski

"Mama urodziła mnie po raz drugi". Jerzy Ficowski o wojennym cudzie

– Mama postanowiła mnie ratować. Ale jak dotarła do tego Niemca? Nie wiadomo. Gdzie były straże? Gdzie były rolki drutu kolczastego przed wejściem? – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Jerzy Ficowski, przywołując dramatyczny epizod z czasów II wojny. We wspomnieniach tego poety zachowały się historie o niezwykłym ocaleniu, ale i o tych, których zgładzono, a którym nie można było pomóc.   
Zobacz więcej na temat:  Jerzy Ficowski literatura II wojna światowa Żydzi poezja Powstanie Warszawskie

"1 września obudziły mnie syreny". Świadkowie o początku II wojny

– O szóstej rano pierwszego września rozległ się potworny hałas. Cały dom drżał. Zerwaliśmy się. Przez okno widzieliśmy, jak od strony Krosna szły dymy – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu grafik i malarz Franciszek Starowieyski. Takich osobistych wspomnień o okolicznościach wybuchu II wojny światowej zachowało się w Polskim Radiu znacznie więcej.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa wrzesień 1939 Niemcy Warszawa

"Wojna jest, panowie, wyłazić z wody!". Posłuchaj wspomnień z 1 września 1939 roku

"Gdzie byłem, co robiłem w piątkowy poranek 1 września 1939 roku?". O tym szczególnym momencie – który okazał się punktem zwrotnym w dziejach świata, po którym już nie było tak samo – opowiadali przed laty przed mikrofonem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa m.in. dziennikarze i artyści. Dużo w tych historiach codzienności i najzwyklejszych spraw.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa wrzesień 1939 III Rzesza II RP Niemcy

Jan Ekier. "Spłacić dług Narodu wobec Fryderyka Chopina"

– Oddzielenie tego, co było obcym nalotem, a co intencją Chopina, stanowiło niezwykle trudne zadanie. Ale była to fantastyczna przygoda – mówił w archiwalnych radiowych nagraniach Jan Ekier. 29 sierpnia wspominamy 112. rocznicę urodzin tego wielkiego znawcy kompozytora z Żelazowej Woli, a także cenionego pianisty i pedagoga.
Zobacz więcej na temat:  Jan Ekier Fryderyk Chopin muzyka klasyczna Kraków II wojna światowa Powstanie Warszawskie koncert konkurs chopinowski

50 lat temu zmarł Adolf Dymsza, jeden z najwybitniejszych komików polskiego kina

Warszawska publiczność mówiła o nim "Dodek". Adolf Dymsza był obdarzony wyjątkowym talentem komicznym. Był artystą kabaretowym i rewiowym, gwiazdą polskiego kina przedwojennego. Wykonywał skecze, piosenki i monologi pisane specjalnie dla niego przez Juliana Tuwima. Na scenie występował m.in. wraz Hanką Ordonówną czy Mirą Zimińską.
Zobacz więcej na temat:  Adolf Dymsza film polski komedia kino Dwójka

Przewidział swoją śmierć. Tadeusz Gajcy, powstaniec, który zostawił nam przesłanie

Miał zaledwie 22 lata, kiedy – 81 lat temu, 16 sierpnia 1944 roku – zginął w Powstaniu Warszawskim. Na kilka miesięcy przed śmiercią napisał niezwykły wiersz, w którym zwracał się do "do potomnego". – Wiedział, że jego życie jest skończone – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca Bronisław Maj o tym nieco zapominanym wielkim poecie.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie II wojna światowa literatura poezja Warszawa