Nauka

Dlaczego wyginęły mamuty?

Ostatnia aktualizacja: 10.06.2007 09:26
Zagłada mamutów nie była nagłym wydarzeniem, ale skutkiem stopniowej degeneracji genetycznej.

 


Od dawna trwa spór, czy to ludzie byli odpowiedzialni za wyginięcie mamutów. Ostatnie badania wykazały, że to nie tyle (lub nie tylko) prehistoryczni łowcy, ile problemy genetyczne były główną przyczyną wyginięcia  tych kosmatych gigantów.

Mamuty (Mammuthus primigenius) były bardzo charakterystycznymi zwierzętami. Pokrywała je niezwykle długa sierść (do 50 cm długości), posiadały one też bardzo długie, skręcone kły. Wyginęły około 12 000 lat temu, co zbiegło się z końcem epoki lodowcowej. Naukowcy od dawna byli przekonani, że to prehistoryczni myśliwi przyczynili się do ich wyginięcia – na pewno każdy z nas widział rekonstrukcje, na których ubrani w skóry łowcy zakradają się z dzidami na te niezwykłe słonie.

Czy ludzka potrzeba pożywienia i futer rzeczywiście była wyrokiem śmierci dla mamutów? Okazuje się, że polowania mogły zaszkodzić mamutom dlatego, że ich populacja już wcześniej była osłabiona genetycznie. Innym powodem wyginięcia tych ssaków mogły być choroby lub zmiana klimatu.

DNA, jakie naukowcy otrzymali z kości, kłów i zębów tych ssaków, każe im przypuszczać, że ich zagłada nie była nagłym wydarzeniem, ale skutkiem stopniowej degeneracji genetycznej. „Przez tysiące lat istnienia mamutów zmniejszała się ich różnorodność genetyczna” – mówi biolog Ian Barnes z Uniwersytetu Londyńskiego.

Badacze przeanalizowali próbki pobrane z kości 96 mamutów, żyjących niegdyś w Europie, na Syberii i na Alasce. Szczątki tych kosmatych słoni pochodziły głównie z kopalń złota na Alasce i syberyjskich wykopalisk paleontologicznych. Okazało się, że populacja mamutów była bardzo stabilna liczebnie przez ostatnie 70 000 lat ich istnienia. Okazjonalne spadki liczby doprowadziły jednak do znacznego ograniczenia różnorodności genetycznej – tak twierdzą naukowcy w artykule, który ukaże się w Current Biology 19 czerwca. „Właśnie fakt, że nie były zróżnicowane genetycznie sprawił, iż stały się bardzo wrażliwe na zmiany klimatu i choroby” – tłumaczy Barnes. – „Prawdopodobnie kiedy klimat się zmienił, stał się cieplejszy i bardziej wilgotny, okazał się on nie być zbyt dobry dla mamutów. Wtedy ludzie zabili małą, pozostająca przy życiu populację”.

Fakt, że mamuty przetrwały dziesiątki tysięcy lat przy małym zróżnicowaniu genetycznym może mieć pewne implikacje dla prób zachowania zagrożonych gatunków słoni. „Być może wszystkie słoniowate będą mogły przetrwać długi okres czasu, jeśli tylko liczebność populacji będzie stała” – przypuszcza Barnes.

Filip Wyrozumski
 

Na podstawie: LiveScience

Zobacz więcej na temat: DNA Europa fakt
Czytaj także

Odtworzymy mamuta?

Ostatnia aktualizacja: 26.11.2008 12:54
Badaczom udało się zsekwencjonować genom wymarłego gatunku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Odkryto mamucika

Ostatnia aktualizacja: 11.07.2007 09:32
Wyjątkowe znalezisko na północnozachodniej Syberii
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wełniany trop

Ostatnia aktualizacja: 12.06.2008 07:13
Pozostałości mamuciej wełny zdradzają, jak wyginęły słonie plejstocenu.
rozwiń zwiń