Wstrząsy o sile 8,9 stopnia w skali Richtera, które 11 marca miały miejsce w Japonii, były najsilniejszymi od czasów, kiedy w tym kraju monitoruje się trzęsienia ziemi. Ich siła porównywalna jest ze wstrząsami w Chile w 2010 roku (magnituda 8,8 stopnia) i Indonezji w 2004 roku (9,1 stopnia). Te ostatnie spowodowały tsunami, które zabiło 200 000 osób. Czy to już norma?
Naukowcy uspokajają: te katastrofy nie są dowodem jakiegoś geologicznego trendu. Według amerykańskiego US Geological Survey, liczba trzęsień przekraczających 7 stopni w skali Richtera na przestrzeni ostatniego stulecia pozostaje niezmienna. Wystąpienie kilku silnych trzęsień na przestrzeni paru lat to tylko statystyczna anomalia. To po prostu może się zdarzyć.
Trzęsienia o sile grubo ponad 8 stopni czy 9 stopni to rzadkość. Ale słabsze „ósemki” zdarzają się średnio raz w roku. Nie powinniśmy zatem wyciagać wniosków z nagromadzenia wstrząsów. Także najsilniejsze wstrząsy zanotowane w historii wystąpiły w bezpośrednim sąsiedztwie – około pół wieku temu. Mowa o trzęsieniach z okresu pomiędzy 1952 a 1964 rokiem, kiedy ziemia trzęsła się dwukrotnie w Chile (i było to drugie, i czwarte najsilniejsze trzęsienie w historii) oraz na Kamczatce i na Alasce.
Ostatnie lata to kolejna taka kumulacja: w 2004 roku trzęsienie w Indonezji zajęło trzecie miejsce w rankingu najsilniejszych wstrząsów. Najnowsze wstrząsy w Japonii znalazły się na piątym miejscu, wyptrzedzając zeszłoroczne trzęsienie ziemi w Chile, o sile "tylko" 8,8 stopnia.
O przypadkowej zbieżności czasowej tych trzęsień jest przekonany między innymi prof. Terry Tullis, emerytowany profesor geologii na Brown University. Wstrząsy z Japonii i Chile nie oznaczają, że teraz już co roku ziemia będzie poruszana przez "dziewiątki", przekonuje. Ostatecznie, po serii wstrząsów w 1964 roku geologia Ziemi uspokoiła sie na niemal pół wieku. - Nie ma powodu przypuszczać, że teraz wydarzy się więcej takich wstrząsów – mówi Tullis. Chociaż przyznaje, że to tylko przypuszczenie, ponieważ geologia wciąż bazuje na bardzo ograniczonej ilości informacji.
Czy coś się zmieniło? - Liczba ludzi, którzy zamieszkuja rejony zagrożone wystapieniem wstrząsów – mówi Henry Pollack, professor geologii z University of Michigan. Tymczasem architektura w tych rejonach wciąż nie spełnia warunków bezpieczeństwa. I dlatego wstrząsy, które nie biją geologicznych rekordów, mogą powodować dramatyczne skutki. Właśnie dlatego tak niszczycielskie było trzęsienie ziemi na Haiti, które – z punktu widzenia geologii – było "zaledwie" siódemką. Zginęło aż od 92 000 do 300 000 osób (statystyki sie różnią), natomiast potężne trzęsienie w Chile (8,8 stopnia, 2010 rok), którego epicentrum wystąpiło niedaleko dobrze zbudowanego miasta, zabiło duzo mniej, bo 500 osób.
Jest zatem jedna rzecz, która możemy zrobić: budować bezpieczniej. - Z najnowszego trzęsienia dowiemy sie jednej ważnej rzeczy: jak sprawdziło się japońskie budownictwo – mówi prof. Pollack. To właśnie takie wydarzenia sprawdzają pomysły inżynierów.
(ew/livescience.com)
Skutki trzęsienia ziemi w zależności od jego wielkości w skali Richtera:
|
Skala Richtera
|
Skutki
|
Liczba trzęsień rocznie
|
|
< 2,0
|
Najmniejsze wstrząsy, nieodczuwalne przez człowieka ani przez sejsmograf.
|
2 920 000 (8000 dziennie)
|
|
2,0-3,4
|
Wstrząsy nieodczuwalne dla człowieka, lecz rejestrowane przez sejsmograf.
|
800 000
|
|
3,5-4,2
|
Bardzo małe wstrząsy, odczuwane tylko przez niektórych ludzi.
|
30 000
|
|
4,3-4,8
|
Odczuwane przez większość osób, nieszkodliwe.
|
4 800
|
|
4,9-5,4
|
Odczuwane przez wszystkich, powoduje bardzo niewielkie zniszczenia.
|
1 400
|
|
5,5-6,1
|
Średnie wstrząsy, powoduje mniejsze uszkodzenia budynków.
|
500
|
|
6,2-6,9
|
Duże wstrząsy, powodują znaczne zniszczenia.
|
100
|
|
7,0-7,3
|
Poważne zniszczenia.
|
15
|
|
7,4-8,0
|
Ogromne zniszczenia.
|
4
|
|
8,0-8,9
|
Ogromne zniszczenia, katastrofalne skutki dla wielu krajów.
|
1
|
|
> 9,0
|
Trzęsienie, które może zburzyć wszystkie miasta na terenie większym niż kilkanaście tysięcy km2
|
raz na 20 lat
|
(wiki)
