1 października 1936 roku generał Franco ogłosił się szefem państwa i głównodowodzącym armii. W Hiszpanii rozpoczął się okres wojskowej dyktatury.
Francisco Franco (właściwie Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo) urodził się 4 grudnia 1892 roku. Był absolwentem Akademii Wojskowej w Toledo.W wojsku zrobił błyskotliwą karierę i już w 1917 został mianowany majorem. Po stłumieniu powstania w Maroku, gdzie dowodził wojskami hiszpańskimi, został awansowany na generała, tym samym stał się najmłodszym generałem w Europie.
W 1936 roku sukces w wyborach do parlamentu hiszpańskiego odniósł, powstały z inicjatywy komunistów i ugrupowań lewicowych, Republikański Front Ludowy. W kraju zapanował chaos, przystąpiono do krwawej rozprawy z Kościołem i konserwatystami. W reakcji na tę sytuację, pięciu generałów stacjonujących w hiszpańskim Maroku, wypowiedziało rządowi posłuszeństwo. Powołali oni własny rząd narodowy, na czele którego stanął generał Francisco Franco.12 września 1936 roku obwołano go naczelnym dowódcą sił zbrojnych (stopień generalissimusa), a 28 września szefem rządu. 1 października roku on sam nazwał się szefem państwa. I tę funkcję pełnił aż do śmierci.
Generał otrzymał wsparcie hiszpańskiej partii faszystowskiej, niedługo stając się też jej przywódcą. Powstanie wojskowe rozwinęło się w wojnę domową między zwolennikami Franco a republikańskim frontem ludowym. Ostatecznie, dzięki militarnej pomocy faszystowskich Niemiec i Włoch, zakończyło się obaleniem rządów republikańskich.
Podczas II wojny światowej generał Franco, mimo nacisków ze strony Hitlera, nie opowiedział się po stronie Państw Osi. Hiszpania zachowała neutralność.
W 1947 roku generał Franco ogłosił referendum odnośnie przywrócenia monarchii, w którym obywatele wypowiedzieli się za jej restytucją. Hiszpania znowu stała się monarchią "katolicką, społeczną, tradycyjną i reprezentacyjną", a on sam mianował się dożywotnim regentem. Na swojego następcę generał Franco desygnował w 1969 roku wnuka ostatniego króla, księcia Juana Carlosa. Pod koniec życia, w 1973 roku zrezygnował z funkcji premiera, nadal pozostając szefem armii i głową państwa.
Francisco Franco zmarł 20 listopada 1975 roku. Została pochowany w Dolinie Poległych. Od tej pory w Hiszpanii rozpoczęły się demokratyczne przemiany. Istotny wpływ na pokojowe przejście od dyktatury do demokracji miał sposób prowadzenia przez generała polityki wewnętrznej w ostatnich latach jego rządów.
mk
