Historia

Wolność, równość, braterstwo. Dla wszystkich!

Ostatnia aktualizacja: 26.08.2022 05:40
Ludzie rodzą się i pozostają wolni i równi wobec prawa - głosił pierwszy artykuł "Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela". To jeden z najważniejszych aktów prawny, w którym zapisano zasady niezmienne i nienaruszalne do dzisiaj.
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela przedstawiona w formie zbliżonej do Dekalogu
"Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela" przedstawiona w formie zbliżonej do "Dekalogu"Foto: wikipedia/cc/Jean-Jacques-François Le Barbier

Deklaracja zburzyła nie tylko Francję feudalną, ale także porządek całej ówczesnej Europy. Rewolucja Francuska ustanowiła nowy model państwa i narodu, który przetrwał do dziś.

- Wszystkie konstytucje europejskie czerpały z Deklaracji - mówił w Polskim Radiu prof. Stanisław Grodziski z Uniwersytetu Jagiellońskiego.


Posłuchaj
13:39 deklaracja praw człowieka i obywatela.mp3 Prof. Stanisław Grodziński o znaczeniu "Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela". (PR, brak daty)

 

26 sierpnia 1789 roku przyjęto wstępny akt do przyszłej konstytucji, który zatytułowano "Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela". Wzór dla niej stanowiła Konstytucja Stanów Zjednoczonych. W Deklaracji zapisano, że naturalnymi i nieulegającymi przedawnieniu prawami człowieka są wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciwko uciskowi, a ogół społeczeństwa, czyli naród, jest suwerenny. Wszyscy obywatele podlegają jednemu prawu i płacą jednakowe podatki. Zapisana w "Deklaracji" suwerenność ludu oznaczała, że źródłem wszelkiej władzy jest naród. Władza ma być sprawowana przez naród i dla narodu.

Za symboliczny początek Rewolucji Francuskiej uznaje się 14 lipca 1789, kiedy to tłum zdobył Bastylię, symbol absolutyzmu. W nocy z 4 na 5 sierpnia przestało obowiązywać poddaństwo chłopów, zniesiono ich przywiązanie do ziemi oraz wszystkie obowiązki wobec pana i Kościoła (m.in. zniesiono dziesięcinę). Zabrano wszystkie przywileje szlachcie i duchowieństwu (w tym prawo do niepłacenia podatków).

- Wszystkie konstytucje europejskie w rozdziałach poświęconych prawom jednostki i narodu czerpały z "Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela" - mówił w Polskim Radiu prof. Stanisław Grodziski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Jednym z pierwszych wielkich aktów prawnych o charakterze konstytucyjnym, jaki sięgnął do "Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela" była Konstytucja 3 Maja, która w jednym ze swoich artykułów podkreśliła, że wszelka władza początek swój bierze z woli narodu.

im

Czytaj także

Maximilien de Robespierre - poszedł o krok za daleko

Ostatnia aktualizacja: 28.07.2023 05:40
"Terror bez cnoty jest zgubny, cnota bez terroru jest bezsilna" - tak tłumaczył swoją działalność w czasie rewolucji francuskiej Maximilien de Robespierre.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ludwik XVI – człowiek, którego jedyną winą było to, że został królem

Ostatnia aktualizacja: 21.01.2018 06:05
Był władcą, który nie sprostał wymaganiom czasów, w których przyszło mu żyć. Rewolucja 1789 roku zmiotła go z tronu i zaprowadziła na gilotynę. Jej pocałunek poczuł 225 lat temu, 21 stycznia 1793.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Georges Danton – rewolucja pożera własne dzieci

Ostatnia aktualizacja: 26.10.2023 05:30
Georges  Danton był jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci Rewolucji Francuskiej. Z jednej strony wybitny polityk i patriota, a z drugiej demagog i skorumpowany człowiek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Czy Wielka Rewolucja zahamowała przemiany demokratyczne we Francji?

Ostatnia aktualizacja: 14.07.2014 20:20
- Tak twierdzi Tocqueville i trudno się z nim częściowo nie zgodzić. Przecież zgilotynowany Ludwik XVI usiłował realizować reformy ustrojowe. A Robespierre, zaraz po uchwaleniu konstytucji, wprowadził rodzaj stanu wojennego - zwracał uwagę profesor Remigiusz Forycki. O paradoksach Rewolucji Francuskiej mówiliśmy w Dwójce w przededniu 225. rocznicy jej wybuchu.
rozwiń zwiń