Czesław Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 w Szetejniach (Litwa), zmarł 14 sierpnia 2004 w Krakowie. Coroczne obchody organizuje Ośrodek Pogranicze - Sztuk, Kultur, Narodów.
Jak przypomina ośrodek Pogranicze, cykl zapoczątkowano w 2011 roku w Krasnogrudzie, gdy Dwór Miłosza ponownie otwarto w 100. rocznicę urodzin poety. W dworze, który przed wojną należał do rodziny Miłosza ze strony matki, a gdzie przyszły noblista przyjeżdżał na wakacje, mieści się obecnie Międzynarodowe Centrum Dialogu.
"Spotkania są nawiązaniem do tradycji tego pogranicza, do tradycji ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jest to wspólne międzynarodowe święto czytania poezji z udziałem twórców słowa poetyckiego, przekładu, książki i recytacji z krajów sąsiedzkich Litwy, Białorusi, Ukrainy i Polski" - zaprasza na wydarzenia ośrodek Pogranicze.
Większość wydarzeń tegorocznego Xsięstwa Poezji będzie odbywać się w Krasnogrudzie, wśród innych miejsc są m.in. oddalone kilka kilometrów od Krasnogrudy Sejny.
W Sejneńskiej Spółdzielni Jazzowej w niedzielę po południu będzie można posłuchać poezji Krzysztofa Czyżewskiego - założyciela ośrodka Pogranicze. W spotkaniu weźmie udział lwowska poetka i tłumaczka Marianna Kijanowska.
W dniu urodzin Miłosza - 30 czerwca - jak co roku, w Amfiteatrze Niewidzialnego Mostu w Krasnogrudzie odbędzie się "Misterium Poesis". To wspólne czytanie wierszy noblisty. Litewskie pieśni z pogranicza zaśpiewają tego wieczoru Jowita Janczulewicz i Sylwia Piwowarska z Żegar.
Wcześniej w poniedziałek w kawiarni "Piosenka o Porcelanie", która mieści się w krasnogrudzkim dworze, będzie można posłuchać wykładu badacza polskiej poezji współczesnej prof. Piotra Śliwińskiego. Badacz będzie się zastanawiał "Czy poezja jest do zbawienia koniecznie potrzebna?".
Kawiarnia stanie się też m.in. sceną dla performance'u ukraińskich artystów Juliji Musakowskiej i Wołodymyra Olszańskiego "Opowieść o nadziei i odwadze". Wydarzenie stworzono na podstawie wierszy walczących na froncie poetek i poetów ukraińskich.
W ramach Xięstwa Poezji zaplanowano też "Poesis loci", czyli pojawiania się w miejscach poetyckich połączonych ze spotkaniami poetyckimi i czytaniem poezji. W Maćkowej Rudzie, związanej z prof. Andrzejem Strumiłło, odbędzie się spotkanie z litewskim poetą Gintarasem Grajauskasem. W Studzienicznej wspominana będzie zmarła przed dwoma laty, a związana z ośrodkiem Pogranicze poetka Janina Osewska. Natomiast w Bierżałowcach będą czytane wiersze Krzysztofa Gedroycia, poety i pisarza związanego z regionem.
Dwór w Krasnogrudzie przed wojną należał do rodziny Miłosza ze strony matki. Położony jest w starym parku, na skarpie opadającej do jeziora, przy granicy Polski i Litwy. Pierwszy dokument z 1676 r. podaje, że właścicielką Krasnogrudy była Krystyna z Giblów, córka mieszczanina wileńskiego. Od końca XVIII w. do 1939 r. władały tu rody ziemiańskie Eysymontów i Kunatów. Z tych ostatnich wywodziła się matka Czesława Miłosza, Weronika.
Poeta przebywał w Krasnogrudzie w okresie międzywojennym u swych krewnych. Jest to miejsce, z którym noblista czuł się mocno duchowo związany. Spędzał tam większość swoich gimnazjalnych i uniwersyteckich wakacji, pisał wiersze. Po latach emigracji kilka razy powrócił do Krasnogrudy.
Aż do połowy ubiegłego stulecia dwór w Krasnogrudzie, z nieznacznymi elementami przebudowy z pierwszej połowy XIX wieku, trwał niezmieniony. Pozbawiony jednak w okresie powojennym opieki, ulegał stopniowej dewastacji. W ramach rewitalizacji zniszczony drewniany dwór rozebrano i wybudowano od nowa. Otwarto go w 2011 roku i obecnie znajduje się tam Międzynarodowe Centrum Dialogu prowadzone przez Ośrodek Pogranicze.
PAP/ho