Bitwa pod Ossowem rozpoczęła się 13 sierpnia i trwała do 14 sierpnia 1920. Była ona częścią Bitwy Warszawskiej. Naprzeciwko siebie stanęły oddziały Wojska Polskiego oraz Armii Czerwonej. Dziś ta bitwa określana jest jako symbol polskiej historii.
Młodzi ludzie wyszli przeciw bolszewikom
- 100 lat temu w Ossowie słychać było strzały karabinów i odgłosy walki. Jest to szczególne miejsce w przypadku walk pod Warszawą, ponieważ została tutaj przerwana linia obrony, która przebiegała przez Radzymin, Wołomin i Leśniakowiznę. Między 13, a 14 sierpnia przeciwnicy przekroczyli linię obrony i kroczyli ku Warszawie. W tym miejscu bolszewicy byli najbliżej Warszawy - opowiada Rafał Pazio, dyrektor Samorządowej Instytucji Kultury "Park Kulturowy Ossów - Wrota Bitwy Warszawskiej 1920 roku".
Gość Jedynki przyznaje, że sytuacja była wówczas dramatyczna. Po przełamaniu linii obrony, pierwszy kontratak był nieudany i żołnierze musieli wycofywać się.
- W Ossowie już wtedy stacjonowali także ochotnicy. Byli to bardzo młodzi ludzie, którzy w pewnym momencie o poranku ruszyli do ataku. Był z nimi ich opiekun, wychowawca i kapłan ks. Ignacy Skorupka, który stracił życie w pierwszym ataku - dodaje Rafał Pazio.
Dyrektor SIK zauważa, że jego instytucja stara się, aby osoby odwiedzający Ossów, pielęgnowały poczucie wdzięczności dla bohaterów 1920 roku, którzy walczyli o naszą wolność i żeby odczuwały one wielką radość w związku ze zwycięską Bitwą Warszawską. - Pochylamy się też nad tymi, którzy oddali tu życie - słyszymy w radiowej Jedynce.
Bohaterska śmierć ks. Skorupki
Dzisiaj punktualnie o godz. 6.00 odbyła się polowa Msza św., podczas której upamiętniono bohaterską śmierć ks. Ignacego Skorupki. Jedna z wersji mówi, że zginął z krzyżem w ręku prowadząc ochotników do ataku, natomiast druga, że udzielał ostatniego namaszczenia żołnierzowi i trafiła go kula.
- Zawsze opieram się na wersjach, które pochodzą od uczestników. Mamy relację od świadka, który był wtedy 17-letnim harcerzem i szedł w obstawie ks. Skorupki. Atak bolszewików rozpoczął się nad ranem, może około godz. 3.00. Moment kulminacyjny tych wydarzeń miał miejsce około godz. 5.00 lub 6.00. Dlatego chcieliśmy w tym miejscu odprawić symbolicznie Mszę św. w godzinę śmierci ks. Skorupki - tłumaczy Dariusz Szymanowski, prezes Stowarzyszenia "Wizna 1939".
Co dokładnie mówił harcerz, który był świadkiem tych wydarzeń? - Bolszewicy ruszają od strony Leśniakowizny, a Polacy od Ossowa. Opowiada, że szedł w jednym szeregu i widział jak ks. Skorupka upadł. Trzymał go inny harcerz, złapał go za rękę i tak samo dostał. Opis jest tak szczegółowy, że trudno nie wierzyć. Poza tym opisywał to człowiek doświadczony, tj. pułkownik Kazimierz Węcławski - dodaje Dariusz Szymanowski.
Ułani i pięciozłotówki
W okolicy Ossowa można spotkać również rekonstruktorów. Jednym z nich jest rotmistrz Andrzej Michalik w umundurowaniu 1 Pułku Ułanów Krechowieckich.
- Polskie kulbaki (typ siodła wojskowego - red.) miały szczególne wyróżnienie, że jeździło się w nich wygodnie. Można było w nich wysiedzieć i przejechać nawet 10-12 godzin. Były w miarę wygodne dla człowieka, a przede wszystkim dla konia, bo to koń ponosił największe trudy tego wszystkiego - opisuje Andrzej Michalik.
Okazuje się przed wojną ułanów szkolono w dość oryginalny sposób. Jedna z legend mówi, że każdy ułan musiał przytrzymać kolanem przy siodle pięciozłotówkę. - A jak mu wypadła, to musiał zapłacić drugą. To była prawda - potwierdza Andrzej Michalik. Warto dodać, że ówczesna pięciozłotówka była srebrna i miała bardzo dużą wartość.
Zapraszamy do wysłuchania dołączonych nagrań, a także na profile radiowej Jedynki i "Lata z Radiem" na Facebooku, gdzie zobaczyć można więcej materiałów wideo.
***
Lato z Radiem 2020
Dziennikarze Jedynki wyruszają w Polskę, by od poniedziałku do soboty, do końca sierpnia, odwiedzać najciekawsze turystycznie, historycznie i kulturowo miejsca w kraju. To, które miejsca znajdą się na mapie reporterskich wyjazdów, zależy od Słuchaczy biorących udział w plebiscycie Turystyczna Lista Przebojów PL!
TLP powstaje dzięki Państwu. Czekamy na zgłoszenia interesujących miejsc w Państwa regionach i pomysłów na spędzanie czasu wolnego dla całych rodzin! Zdjęcia i filmiki pięknych, nieodkrytych dotąd miejsc można przesyłać za pośrednictwem internetowego formularza na stronie turystycznego plebiscytu.
Relacje reporterskie z wyjazdów w wybrane regiony Polski można śledzić na antenie radiowej Jedynki, pod adresem latozradiem.pl oraz w mediach społecznościowych Polskiego Radia.
.
Tytuł audycji: Lato z Radiem
Prowadził: Roman Czejarek
Reporter w terenie: Maciej Walecki
Data emisji: 14.08.2020
Godzina emisji: 9.00-12.00
DS
1920 – Bitwa Warszawska. Serwis specjalny Polskiego Radia
