Marią Konopnicką zachwycony był nawet Sienkiewicz. 115 lat bez poetki

Poetka, pisarka, autorka "Roty" i "Naszej Szkapy". Uznawana za narodowego wieszcza, kobieta walcząca o awans społeczny najuboższych. Maria Konopnicka odeszła 8 października 1910 roku. Nie tylko tworzyła, ale i podróżowała. Swoje spostrzeżenia zapisała w dziennikach zatytułowanych "Wrażenia z podróży" i tomie "Na normandzkim brzegu". 

Maria Konopnicka - poetka, pisarka, autorka "Roty" i "Naszej Szkapy”, uznawana za narodowego wieszcza, kobieta walcząca o awans społeczny najuboższych.

Foto: PAP/Alamy

Mówi się o niej, że była feministką, jedną z pierwszych polskich emancypantek. Uchodziła za buntowniczkę, społecznicę i aktywistkę. Jej wybory naznaczone były społecznym skandalem. Była antyklerykałką i matką, która wyrzekła się córki oraz wnuka; żoną, która uciekła od swojego męża.

Poetka pełna tajemnic 

Maria Konopnicka jest postacią pełną sprzeczności i tajemnic. Jedną z nich była jej data urodzenia. Pisarka po prostu odmładzała się w miarę potrzeb. Dziś już wiemy, że na świat przyszła w 1842 roku, w Suwałkach, w rodzinie prawnika i miłośnika literatury Józefa Wasiłowskiego. Jako dwunastolatka została osierocona przez matkę. Szybko podjęła naukę u sióstr sakramentek w Warszawie. To tam poznała Elizę Pawłowską, znaną później jako Eliza Orzeszkowa. Wspólnie lubiły deklamować poezję, szczególnie zakazanych poetów, w tym m.in. Adama Mickiewicza. Wspólna pasja przerodziła się w przyjaźń na całe życie.

Czytaj także:

• Pomnik Marii Konopnickiej w Warszawie
• Maria Konopnicka - ciekawsza, niż myślimy

Nie tylko poetka... 

Choć w świadomości społeczeństwa zapisała się głównie jako poetka i pisarka, zajmowała się m.in. krytyką literacką i tłumaczeniem z kilku języków obcych. Jej twórczość odznaczała się wnikliwą obserwacją krajobrazów, mieszkańców i kultury odwiedzanych miejsc w Europie. Dawała temu wyraz w literackich impresjach, reportażach i korespondencji.

Maria Konopnicka zasłynęła społecznym zaangażowaniem. Walczyła o przyznanie kobietom praw wyborczych. Interesowała się sytuacją osób pozbawionych środków do życia, pochylała się nad losem biednych i wykluczonych. Brała udział w akcjach dobroczynnych. Postulowała, że literatura powinna podejmować aktualne tematy społeczne, a bohaterowie powinni być postaciami wziętymi z życia codziennego.

Konopnicka ze skandalem w tle

W szerokiej świadomości popularne były plotki o licznych związkach Konopnickiej, głównie tych z młodszymi mężczyznami. Podobnie jak znajomość z malarką Marią Dulębianką. Pod koniec życia artystki zamieszkiwały wspólny dworek. Wielu podejrzewało, że mógł łączyć je romans. 

Również jej wybory rodzinne naznaczone były społecznym skandalem. Odeszła od męża, a jako matka wyrzekła się córki i wnuka. Przez lata rodzinie Konopnickiej zależało, by pewne fakty z jej życia nie ujrzały światła dziennego. Z tego też powodu prywatna korespondencja poetki została spalona. - Ostatnią paczkę wrzuciła do pieca praprawnuczka pisarki, w 1988 roku. Na szczęście niecała korespondencja spłonęła - podkreśliła w jednej z rozmów w Dwójce Magdalena Grzebałkowska, badaczka biografii Marii Konopnickiej. 

Czytaj także:

• Tajemnice pisarki. Maria Konopnicka jakiej nie znamy
• Pogrzeb Marii Konopnickiej. Patriotyczna manifestacja na 50 tysięcy osób

Pogrzeb, który stał się społeczną manifestacją

Zaangażowanie Konopnickiej oraz siłę, z jaką poruszała, obserwować można było także podczas jej pogrzebu. Żałobny orszak przekształcił się w manifestację patriotyczną, liczącą 50 tysięcy osób. 

"Formą władała jak wielcy mistrze, ale musiało w tej poetce być coś więcej, skoro znalazły się tu te tysięczne rzesze" - mówił podczas ceremonii wiceprezydent Lwowa Tadeusz Rutowski.

*** 

zuzannachowaniec/pg